Molla nurullah godişkî'nin hayatı, eserleri ve ilahî aşk anlayışı
Molla Nurullah Godişkî's life, works and concept of divine love
- Tez No: 907809
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OSMAN NURİ KARADAYI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Molla Nurullah Godişkî, Ohin, Nakşibendî-Hâlidî, Aşk, Mysticism, Molla Nurullah Godişkî, Ohin, Nakşibendî-Hâlidî, Love
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Geçmişten günümüze değin Bitlis'te ilmî ve tasavvufî faaliyetler medreselerde sürdürülmüştür. Molla Nurullah Godişkî bu kurumlardan biri olan Nakşibendî-Hâlidî merkezli Ohin Medresesi ve Dergâhı müntesiplerinden biridir. Bu medresenin başmüderrisi ve aynı zamanda postnişîni olan Şeyh Alâeddin'in gözetiminde ilmî ve tasavvufî eğitim görmüştür. Şeyhinin vefatı sonrasında yarıda kalan ilmî eğitimine oğlu Şeyh Muhammed Halid'in yanında devam etmiş ve ondan icâzet almıştır. Kişisel tercihleri ve dönemin şartları gereği seyrüsülûk eğitimine devam etmemiştir. Ancak hayatı boyunca Şeyh Alâeddin'in izinden gitmiş, Nakşibendî-Hâlidî erkân ve kaidelerine uygun bir şekilde yaşamıştır. Aynı zamanda öğrenciler yetiştirip icâzet vermiş ve irşâd faaliyetlerinde bulunmuştur. Başta tasavvuf olmak üzere çeşitli dinî konularda eserler kaleme almıştır. Eserleri ve tasavvufî faaliyetleri incelendiğinde Nakşibendî-Hâlidî tarîkat geleneğine bağlı çok yönlü bir âlim, sûfî ve şâir olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmada Molla Nurullah Godişkî'nin hayatı, tarîkatı, görevleri ve eserleri tanıtılmış; tasavvufî şahsiyeti ve ilahî aşk anlayışı incelenmiştir. Onun medrese eğitimi gördüğü dönemlerde tasavvufî eserlere yöneldiği, özellikle aşk konusuna ilgi duyduğu, bu alanda Molla Cezerî ve Fakī-yi Teyrân'dan etkilendiği anlaşılmaktadır. Tasavvufî düşüncesinin yoğun bir şekilde yansıdığı divanında Allah aşkını, Hz. Peygambere ve meşâyihe karşı muhabbetini sıklıkla işlediği görülmektedir. Neticede Godişkî'nin ilmî yönünün yanında dinî ve tasavvufî bir kişiliğe ve aşk-muhabbet ehli bir şahsiyete sahip olduğu ortaya çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
Scientific and Sufi activities have been carried out in madrasahs in Bitlis from past to present. Molla Nurullah Godişkî is one of the followers of Nakşibendî-Hâlidî-centered Ohin Madrasa and Lodge, which is one of these institutions. He received scientific and Sufi education under the supervision of Sheikh Alaeddin, who was the head teacher and also the postnishin of this madrasah. He continued his scientific education, which was interrupted after the death of his sheikh, with his son Sheikh Muhammed Halid and received his ijazah from him. Due to his personal preferences and the conditions of the period, he did not continue his navigation training. However, he followed in the footsteps of Sheikh Alaeddin throughout his life and lived in accordance with the Naqshbandi-Khalidi rules and principles. At the same time, he trained students, gave permission and carried out guidance activities. He wrote works on various religious subjects, especially Sufism. When his works and Sufi activities are examined, it is understood that he was a versatile scholar, Sufi and poet affiliated with the Naqshbandi-Khalidi sect tradition. In this study, the life, sect, duties and works of Molla Nurullah Godişkî are introduced; It is understood that he turned to Sufi works during his madrasah education, was especially interested in the subject of love, and was influenced by Molla Cezerî and Fakī-yi Teyrân in this field. In his divan, where Sufi thought is intensely reflected, he talks about the love of Allah and the Prophet Muhammad. It is seen that he frequently expresses his love towards the Prophet and the sheikhs. As a result, it turns out that Godişkî, in addition to his scientific aspect, has a religious and Sufi personality and is a person of love and affection.
Benzer Tezler
- El-Cewahîru'r Reşadîye fî Sîretî'n-Nebewîyye ya Mela Nûrûllahê Godişkî (Metn û lêkolîn û ferheng)
Molla Nurullah Godışkînin el-Cewahîru'r Reşadîye fî Sîretî'n-Nebewîyye adlı eseri (Metin, analiz ve sözlük)
FAHRİ TİTİZ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2020
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiKürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. ZAHİR ERTEKİN
- Mollâ Devlet Geldi Fedaî Külliyatı [1-100] (Giriş, transkripsiyonlu metin, dizin-sözlük)
All artifacts of Mollâ Devlet Geldi Fedaî [1-100] (Introduction, transcription text, index-dictionary)
NURULLAH MURADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER TEKCAN
- Molla Muhammed Şirin ve Tefsîrâ Şirîn'in tahlili
Mulla Muhammad Şirin and analysis of the Tefsîrâ Şirîn
MEHMET SAİT ÖZERVARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinŞırnak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET NURULLAH AKTAŞ
- Münevver Molla Hassun (Hayatı, sanatı ve eserleri)
Monavvar Molla Hasson his life, art and works
FATIMAH SALIM ZAINAL ALSALIHI
Doktora
Türkçe
2024
BibliyografyaAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURULLAH ÇETİN
- İskender Pala'nın romancılığı
Novels of İskender Pala
İLKNUR ÖZGENÇ YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
BiyografiAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURULLAH ÇETİN