İnâyet-nâme/Genc-nâme (İnceleme-metin)
Inayet-name/Genc-name (Analysis-text)
- Tez No: 908158
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1234
Özet
Türk edebiyatında nasihatname türünde kaleme alınan eserlerin önemli bir yeri vardır. Dinî ve ahlaki unsurların didaktik ve edebî bir biçimde okuyucuya aktarılması ile ortaya çıkan eserlerin sayısı oldukça fazladır. 16. yüzyılın başlarında telif edilen İnâyet-nâme adlı eser de bu türün örneklerinden biri olup gerek muhtevası gerek hacmi ile dikkate değer bir konumdadır. Bu çalışmada, 1508 yılında yazımı tamamlanan mesnevi nazım şeklindeki İnâyet-nâme'nin Latin harflerine aktarılarak edebî ve tematik unsurlarının analiz edilmesi amaçlanmıştır. Eserin mevcut iki nüshası karşılaştırılarak nüshalar arasındaki farklılıklar gösterilmiştir. Çalışmada ilk olarak nasihatnamelerin Türk edebiyatındaki gelişimi ve İnâyet-nâme'nin bu tür içerisindeki yeri üzerinde durulmuştur. Devamında, eserin müellifinin kim olduğu tarihsel ve biyografik bağlamda tartışılarak yazarın tespiti konusundaki belirsizlikler giderilmeye çalışılmış ve İnâyet-nâme'nin yazarı olduğu düşünülen Fidâyî Mehmed Dede'nin biyografisine ve edebî kişiliğine yer verilmiştir. Sonraki bölümlerde eserin yapısal ve tematik özellikleri incelenmiştir. İnâyet-nâme'de farklı başlıklar altında çeşitli hikâyeler ve konular anlatıldığı için her başlık ayrı ayrı ele alınmış ve bu başlıklar altındaki edebî unsurlar analiz edilmiştir. Metinde kullanılan kelimeler, deyimler ve atasözleri incelenerek dönemin dil özellikleri ve söz varlığı hakkında tespit edilen veriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The works written in the form of advice literature hold a significant place in Turkish literature. Numerous works emerged that convey religious and moral elements to the reader in a didactic and literary manner. The work İnâyet-nâme, authored in the early 16th century, is one such example, notable both for its content and its scope. This study aims to transcribe İnâyet-nâme, a mesnevi-style poem completed in 1508, into Latin script and analyze its literary and thematic elements. Differences between the two existing copies of the work have been identified through a comparative approach. Initially, the study addresses the development of advice literature in Turkish literature and the position of İnâyet-nâme within this genre. Following this, the author's identity is discussed within a historical and biographical context to resolve uncertainties, providing a biographical overview of Fidâyî Mehmed Dede, who is believed to be the author of İnâyet-nâme, along with an assessment of his literary character. In subsequent sections, the structural and thematic features of the work are examined. Since İnâyet-nâme includes various stories and themes under different headings, each section is analyzed individually, focusing on the literary elements within these headings. Additionally, the vocabulary, idioms, and proverbs in the text are analyzed to present data on the linguistic characteristics and lexical richness of the period.
Benzer Tezler
- Yakın dönem isbât-ı vâcib çalışmaları
Works on the proofs for the exi̇sttence of god i̇n the recent period
ÖZKAN TEKİN
Doktora
Türkçe
2019
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN ÖZDEMİR
- Sokak sanatının seramik malzeme ile ilişkilendirilmesi
The association of street art with material of ceramic
FİDAN TONZA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2016
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiSeramik ve Cam Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. İNAYET SEVİM ÇİZER
- Kırgız destanı 'Kız Darıyka' üzerinde bir araştırma
A study on the Kirghiz epic 'Kiz Darıyka'
FERAH TÜRKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ALİMCAN İNAYET
- Uygur tarihi koşakları üzerine bir araştırma
A research on Uyghur historical koshaks
ŞÜKRAN OĞUZ
Doktora
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİMCAN İNAYET
- Türk kültüründe alkışlar (Dualar/iyi dilekler) ve kargışlar (Beddualar/kötü dilekler): Metin ve bağlam merkezli bir inceleme
Blessings (Prayers/good wishes) and curses (Maledictions/bad wishes) in Turkish culture: A textual and contextual study
AHMET KESKİN
Doktora
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİMCAN İNAYET