Servet-i Fünûn dönemi hikâyesinde İstanbul
Istanbul in the story of the period of Servet-i Fünun
- Tez No: 908318
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 302
Özet
Servet-i Fünûn döneminin İstanbul'u, hikâyelerde devrin sanatçılarının hayata ve sanata bakışlarıyla tasarladıkları bir kurgu içerisinde yer alır. İstanbul'un özellikle fetih ile birlikte oluşmaya başlayan kültürel ve mekânsal dokusu yüzyıllar boyunca mimari, müzik ve edebiyatla işlenerek kendine özgü bir medeniyet olgusuna dönüşür. Kendi içerisinde farklı katmanlara sahip olarak özgün bir yaşayış tarzı oluşturan İstanbul, kültürel mirasının estetik yorumlamalarla sanat eserlerinde somutlanması sonucunda şehir-insan, şehir-kültür bağlamında bir kimlik inşa eder. İstanbul'un tabiatını ve mimari dokusunu oluşturan tüm ögeler sanat eserlerine ilham kaynağı olurlar. Bu ilhamla İstanbul'un farklı muhitleri, Adalar, Boğaziçi, sayfiyeler, Beyoğlu... beynelmilel bir kültürel terkibi oluştururlar. Konaklar, yalılar ve köşkler İstanbul'a özgü bir estetik usulün mahfilleri halinde tasarlanırlar. Doğa, mimari ve sanatın mekânsal devinimi insanların kültürel ve sanatsal yaklaşımlarını da şekillendirerek şehre bakışın estetik tasarımını oluşturur. Bu çalışmanın amacı, Servet-i Fünûn dönemi hikâyesinde İstanbul'un mekânsal estetiğinin ve çeşitliğinin vaka ve insan boyutuyla hikâyelerde nasıl yer aldığını ortaya koymaktır. Çalışmamızda mekân-insan ilişkisi ön plana alınarak hikâyelerdeki mekân ve zaman kurgusunun insana göre değişim süreçleri değerlendirilmiştir. Çalışmamızın sonucunda yazarların ve hikâye kahramanlarının mekâna bakışlarının psikolojilerine, duyarlılıklarına ve yaşantılarına göre değiştiği aynı zamanda hikâyelerdeki mekân kurgusunun yazarların bizzat yaşadıkları yerlere, sosyal muhitlerine göre şekillendiği görülmüştür. Edebî tarzları ve gözlemleri yoluyla hikâyelerinin şahıs kadrosunu, olay örgüsünü, zamansal değişimleri ve mekânsal kurgusunu şekillendiren Servet-i Fünûn sanatçıları hikâyelerinde İstanbul'un sosyolojik, kültürel ve mekânsal bir panoramasını yaparlar. Mekânın hatıralardaki, vaka zamanındaki yarattığı hissi değişimler ve hikâye kahramanlarının ruhsal portreleri mekâna yöneltilen bu panoramik bakış açısıyla hikâyelerde yer bulur.
Özet (Çeviri)
The Istanbul of the Servet-i Fünûn period is represented within a fictional framework crafted by the artists of the era, reflecting their views on life and art. The cultural and spatial fabric of Istanbul, which began to form particularly after the conquest, transforms into a unique phenomenon of civilization over centuries through its architectural, musical, and literary expressions. As a city with different layers and a distinctive way of life, Istanbul's cultural heritage is materialized in artworks through aesthetic interpretations, resulting in the construction of an identity in the context of city-people and city-culture relationships. All elements that constitute the nature and architectural texture of Istanbul serve as sources of inspiration for artistic works. This inspiration leads to the formation of an international cultural composition through Istanbul's various districts, such as the Princes' Islands, the Bosphorus, summer resorts, and Beyoğlu. Mansions, waterfront houses, and pavilions are designed as venues of a unique aesthetic style specific to Istanbul. The spatial dynamics of nature, architecture, and art shape people's cultural and artistic approaches, creating an aesthetic design of the city's perspective. The aim of this study is to reveal how the spatial aesthetics and variety of Istanbul are depicted in the stories of the Servet-i Fünûn period through the dimensions of cases and individuals. In this study, the relationship between space and people is emphasized, and the changes in the spatial and temporal constructs in the stories according to the human perspective are evaluated. The results show that the perspectives of authors and story characters towards space vary according to their psychological states, sensitivities, and experiences. Additionally, it is observed that the spatial constructs in the stories are shaped by the places and social environments the authors themselves experienced. Through their literary styles and observations, the artists of the Servet-i Fünûn period create a sociological, cultural, and spatial panorama of Istanbul in their stories. The emotional changes created by space in memories and during events, as well as the psychological portraits of story characters, are incorporated into the stories through this panoramic perspective on space.
Benzer Tezler
- Ahmet Hikmet Müftüoğlu: 'ideal kadın'a yolculuk
An expedition towards the ideal woman: Ahmet Hikmet Müftüoğlu
ESİN GÜNGÜDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEYHAN UYGUN AYTEMİZ
- Mehmet Vecihi'nin Sevda-yı Masumane eserinin incelenmesi
Examination of the work of Mehmet Vecihi's Sevda-yı Masumane
ÖNDER ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAYHAN ŞAHAN
- САБАХАТТИН АЛИНИН ӨМҮРҮ, ЧЫГАРМАЧЫЛЫГЫ ЖАНА ӨРНӨКТҮҮ АҢГЕМЕЛЕРИНИН КЫРГЫЗЧА КОТОРМОСУ
Başlık çevirisi yok
ALİMAN BUZURMANOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2005
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİCAN CİGİTOV
- Servet-i Fünun devri roman ve hikayesinde kadın ve kadın eğitimi
The Women and women's education in the novels and stories of Servet-i Fünun period (1908-1922)
İREM KÜLTÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- Tanzimat'tan II. Meşrutiyet dönemine Türk roman ve hikâyesinde çocuk ve çocuk eğitimi
Child and child education in Turkish novel and short stories from Tanzimat to the second constitutional period
CEYLAN AYDIN
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN