Alevî-Bektaşi kültüründen bir âşık: Sivaslı Kamberî
A minstre from the Alevî-Bektashi culture: Sivaslı Kamberî
- Tez No: 908481
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜSEYİN KÜRŞAT TÜRKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 413
Özet
Âşık edebiyatı Türk edebiyatının sözlü kültür dönemine kadar uzanan halk hikâyeleri ve şiirle beslenen ozan, baksılardan günümüz âşıklarına dönüşen bir dönemi kapsamaktadır. Daha çok 15. Yüzyıldan itibaren yaygınlaşan âşık edebiyatındaki ozanlar, kamlar, baksılar ve şamanların âşıklık mertebelerinin yanında büyücülük, halk hekimliği gibi birtakım işlere de sahiplerdir. Fakat günümüz ozanlığına bakıldığında bu durum söz konusu değildir. Nesilden nesle dönüşerek günümüze kadar aktarılan âşıklık geleneği adeta toplumun sözcüsü konumundadır. Şiirler, ilk dönemlerde kopuz eşliğinde daha sonra saz eşliğinde veya yalnızca sözlü olarak devam ettirilen bu gelenekte milli ölçümüz olan hece ölçüsüyle yazılmıştır. Âşıklar şiirlerinde genellikle hece ölçüsü kullanmayı ve yarım uyak uygulamayı tercih etmektedir. Farklı farklı dönemlerde yaşayan her âşık kendi döneminin aynası konumundadır. Âşık Kamber Nar da babasından aktarılan yetenekler ve kendi çabası ile saz çalmayı öğrenmiş ve bu işe gönül vermiş günümüz Alevî - Bektaşi kültürüne mensup âşıklarındandır. Ortaya koyulan bu tez çalışmasında Âşık Kamber NAR'ın hayatı, sanatı ve şiirleri gözlemlenmiştir. Tezin ilk bölümünde hayatı, sanatı(âşıklığa başlaması, mahlas alması)ve ödüllerine yer verilirken tezin ikinci bölümünde ise şekil yapısı ve biçimsel dağılımına ait bilgiler, grafikler ve tablolar verilmiştir. Vezin, redif, cinas gibi başlıklar da şekil yapısı adı altında incelenmiştir. Tezin üçüncü bölümünde ise şiirlerinde yer verdiği edebi sanatlar önce tanım sonra somut şiir örneği verilmiştir. Son bölümde ise alfabeye uygun olacak şekilde düzenlenmiş şiirlerin ayaklarına göre sıralanışı verilmiştir. Ekler bölümünde aşığın hayatından dönem dönem bazı kareler verilirken kaynakça ve sonuçla çalışma sonlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
The tradition of Âşık literature, deeply rooted in the oral culture era of Turkish literature, encompasses a rich tapestry of folk tales and poetry, tracing its evolution from ancient bards and shamans to modern-day minstrels. The poets, shamans, and bards in Âşık literature, which became more widespread from the 15th century onwards, held various roles in addition to their minstrelsy, such as sorcery and folk medicine. However, this is not the case for modern-day minstrels. The Âşık tradition, passed down through generations, has transformed and endures today, serving as the voice of the community. In this tradition, poetry was originally performed with the accompaniment of the kopuz and later the saz, or simply recited orally. These poems were crafted using the syllabic meter, the national metric system. Âşıks typically favor the syllabic meter and often incorporate half rhyme in their verses. Each Âşık, across various eras, acts as a mirror to their respective times. Âşık Kamber Nar, having inherited his talents from his father and honed them through his own dedication, learned to play the saz and became deeply committed to his craft. He is among the contemporary Âşıks of the Alevi-Bektashi tradition. This thesis explores the life, artistry, and poetry of Âşık Kamber Nar. The first section delves into his biography, artistic development (including his entry into the Âşık tradition and the acquisition of his pen name), and the accolades he has received. The second section presents detailed analyses, charts, and tables on the structural features and formal distribution of his works. The thesis further investigates aspects like meter, rhyme scheme, and poetic devices within the“Structural Composition”section. The third section defines literary devices employed in his poems, followed by specific examples from his poetry. The concluding section organizes the poems alphabetically based on their metrical feet. Appendices feature snapshots from the Âşık's life across different periods, with the bibliography and conclusion marking the end of the study.
Benzer Tezler
- Âşık Cemal Hakiroğlu'nun hayatı, sanatı ve şiirleri üzerine bir inceleme
A study on Aşik Cemal Hakiroğlu's life, performance and poems
ZÜBEYDE ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Kocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL ALTUN
- İstanbul kaynaklı cönkler üzerine bir tetkik
A study about conks of Istanbul origin
SEVGİ BAL SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiHalk Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURHAN PAÇACIOĞLU
- Anadolu Alevi-Bektaşi Âşıklık geleneğinde Âşık Nesimi Çimen ve ikitelli cura icrası
Âşik Nesimi Çimen and two-stringed cura playing in The Anatolian Alevi-Bektashi Ashik tradition
MAKBULE ORAL
- Adıyaman yöresi Alevi Bektaşi kültürü çerçevesinde azizdede türbesi (Apaziz)'nin ve Zakirlik geleneğinin incelenmesi
Saint in the framework of Adıyaman region Alevi Bektashi cultureinvestigation of dede tomb (Apaziz) and the Zakir tradition
LEYLA BOYRAZ
- Divriği/Aydoğan köyü kaynaklı cönkler üzerine tedkik
A research on the cönks which are based on the village of Aydoğan/Divriği
ZUHÂL YUVACI