Biyoloji felsefesinde insan varlığı sorunu
The problem of human being in the philosophy of biology
- Tez No: 908519
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SVITLANA NESTEROVA COŞKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Ahlak, bilgi, biyoloji felsefesi, evrim, insan, kültür, Culture, ethics, evolution, human, knowledge, philosophy of biology
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bartın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
İnsan varlığı sorunu, birçok araştırma alanının ilgi odağında bulunup, son zamanlarda hızlı gelişen biyoloji felsefesinin de gündeminde önemli bir yere sahiptir. Biyoloji felsefesi, insanın canlı bir organizma olarak nasıl geliştiğini açıklamaya çalışırken, aynı zamanda kültürel özelliklerinin doğasına dair önemli ipuçları vermektedir. Bu çalışma, insanın biyolojik ve kültürel boyutlara sahip bir varlık olduğu varsayımından yola çıkarak hem felsefe hem de biyoloji felsefesi alanındaki ilgili görüşleri incelemeyi amaçlamaktadır. İnsanın özü konusundaki tartışma felsefi niteliğe sahip olduğu için araştırmanın ilk aşamasında klasik felsefede insan varlığını açıklayan başlıca kuramlar incelenmiştir. Bu kapsamda, insan varlığının farklı belirleyici niteliklerine vurgu yapan Aristoteles, Descartes, Kant ve Cassirer'in doktrinleri ele alınmıştır. İncelemenin gösterdiği gibi, söz konusu kuramlar insanı genel olarak düşünme edimi ve ona bağlı olan bilgi, değerler ve semboller üretebilme işleviyle tanımlamaktadır. Çalışmanın ikinci aşamasında ise, biyoloji felsefesindeki insan varlığının belirleyici özelliklerini açıklamaya yönelik görüşlere yer verilmiştir. Bu bölümde biyoloji felsefesinde kültürün ortaya çıkışı ile ilişkili olan son bulgular ve açıklamalar incelenmiş ve bilgi, kültürel aktarım ve ahlak gibi başlıklarla sınırlı kalınarak bu üç konuyla ilişkili güncel tartışmalar değerlendirilmiştir. En son, Türkiye'de biyoloji felsefesi alanında çalışmaları olan Ş.T. Duralı'nın insan görüşüne yer verilmiştir. Araştırmanın gösterdiği gibi, günümüz biyoloji felsefesinde, kültürün evrimsel sürecin bir ürünü olduğu ve insanın biyolojik yapı ve yaşam biçimi ile ilişkili bir olgu olduğu görüşü paylaşılmaktadır. Kültürel aktarımın dikey ve yatay şekilde gerçekleşebilmesi, kültürel evrimin biyolojik evrimden farklı ve onu hızlandıran önemli bir seçilim mekanizması olduğunu gösterebilir. Alandaki çalışmalar, ahlaki davranış ile ahlaki normlar arasında ayrım yaparak ahlaki davranışın türsel bir özellik ve adaptasyon türü olduğunu, ancak ahlaki normların kültürel evrimin ürünleri olduğunu ve toplumdan topluma değiştiğini göstermektedir. Çalışmada ayrıca, biyolojik süreçler bağlamında bilgi ve sembolik kodlamanın nasıl açıklandığı incelenerek, insan ürünü olan bilgi ile aynı olup olmadığı tartışılmaktadır. İncelemenin sonuçları, biyolojinin ve biyoloji felsefesinin, klasik felsefenin ortaya koyduğu birçok soru ve iddiayı denetlemek ve aydınlatmak için elverişli bir olgusal zemin sunduğunu göstermektedir. Tezimizde, insanın hem biyolojik bir varlık hem de kültürel evrimle şekillenen bir öznesinin olduğu ve insan varlığının bu iki boyutun birbirleriyle olan etkileşimlerinin ortaya konularak anlaşılabileceği sonucuna vardık.
Özet (Çeviri)
The issue of human being is a focal point of interest in many research fields and holds a significant place on the agenda of the rapidly developing philosophy of biology. The philosophy of biology, while attempting to explain how humans evolve as living organisms, also provides important insights into the nature of their cultural characteristics. This study aims to examine the relevant views in both philosophy and the philosophy of biology, starting from the assumption that humans are beings with both biological and cultural dimensions. Since the discussion about the essence of humans is essentially philosophical, our research firstly examines the main theories of human being in classical philosophy. In this context, the doctrines of Aristotle, Descartes, Kant, and Cassirer, which emphasize different defining characteristics of human being, are discussed. As the study shows, these theories generally define humans by ability to think and, consequently, to produce knowledge, values, and symbols. In the second stage of the study, we examined claims in the philosophy of biology that explain the defining characteristics of human being. This chapter examines the latest findings and explanations in the philosophy of biology related to the emergence of culture and evaluates current discussions on three topics: knowledge, cultural transmission, and morality. Finally, we examined the human theory of Turkish thinker T.Ş.Duralı in the context of his writings in the field of philosophy of biology. The research shows that in today's philosophy of biology, culture is understood as a product of the evolutionary process and as a phenomenon related to the biological structure and lifestyle of humans. Cultural transfer, which occurs both vertically and horizontally, indicates that cultural evolution is a different selection mechanism that accelerates biological evolution. Thinkers who examine the field of morality distinguish between moral norms and moral behavior. They show that moral behavior is a generic trait and type of adaptation, but moral norms are products of cultural evolution and vary from society to society. The study also examines how information and symbolic coding are explained in the context of biological processes and discusses whether it is the same as human knowledge. The results indicate that biology and the philosophy of biology provide a suitable factual basis for testing and illuminating many questions and claims posed by classical philosophy.
Benzer Tezler
- An account of reductionism in biology; practices of molecular biology as instruments
Biyolojide indirgemecilik konusu üzerine bir çalışma; araçlar olarak moleküler biyoloji pratikleri
OZAN ALTAN ALTINOK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
FelsefeOrta Doğu Teknik ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN SOL
- Проблема «я» в эпоху современных технологий (философский анализ)
Çağdaş teknolojilerin dönemindeki 'Ben' meselesi (Felsefi analiz)
MİRA SUYUNOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
FelsefeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CILDIZ URMANBETOVA
- Nurettin Topçu ve Hilmi Ziya Ülken'in eğitim düşünceleri ve eğitim felsefeleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma
A comparative study on the educational views and philosophy of education of Nurettin Topçu and Hilmi Ziya Ülken
BUKET KAYIŞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNDÜZ
- Heidegger ve Foucault'nun dil felsefesi
The philosophy of language of heidegger and foucault
DİLEK DALMIŞ