Şişli ilçesinin kuruluşu ve tarihsel süreçte gelişimi (1800-1950)
Establishment of Şişli district and its historical development (1800-1950)
- Tez No: 908918
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 355
Özet
Şişli İlçesinin Kuruluşu ve Tarihsel Süreçte Gelişimi (1800-1950) isimli bu araştırma, mimari ve şehir tarihi açısından incelenmiş, çeşitli haritalardan yola çıkılarak günümüzdeki haliyle karşılaştırılmış bir örneklemedir. Araştırmaya 1800 yıllarında Osmanlı Dönemi'nin İstanbul'undaki Şişli semtinin oluşumu ve Cumhuriyet Dönemi'ndeki gelişimi 1950 yıllarına kadar olan süreç dahil edilmiş, 1950 yılı sonrası dahil edilmemiştir. 18. ve 19. Yüzyıllarda, Avrupa'da yaşanan sanayi devriminin sonunda dünyanın diğer bölgelerinde olduğu gibi Osmanlı Döneminde de değişimler başlamıştır. Avrupa kentlerinde yaşanan değişimler Osmanlı'nın başkenti olan İstanbul'un da Batılılaşma etkisi altında değiştiği görülür. Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı'nın askeri ve siyasi yapıya etkisi ile modernleşme için arayışta olan Osmanlı, Avrupa'nın gerisinde kaldığı düşüncesiyle reform hareketleri başlatmıştır. Bu reformların sonucunda Tanzimat ve Islahat Fermanları ile gayrimüslimlere verilen haklar ve özgürlükler, müslüman ve gayrimüslim kesimin İstanbul'un farklı bölgelerine, özellikle Galata – Pera bölgelerinden çeşitli sebeplerle ayrılanların Şişli gibi gelişen mahallelere yerleşmesine neden oldu. Bu durum, Şişli'nin kozmopolit yapısının oluşmasına katkıda bulundu. Şişli ilçesinin de komşusu olan Kâğıthane, Sarıyer, Beyoğlu, Beşiktaş, Eyüp ilçeleri incelendiğinde, Osmanlı Döneminin reform ve yenileşme arayışında olduğu döneminde askeri, resmi, sanayi, okul, sağlık, ticari, konaklama, eğlence, ikamet, ulaşım, yangın ve saat kuleleri ile sanat yapıları inşa edildiği ve bu ilçelerin sınırlarında bulunan yapıların zaman içerisinde etkileşimlerin sonucu olarak, yeni bir semti oluşturduğu gözlemlenmektedir. Şişli İlçesinin oluşumu, tarihsel süreçte Kırım Savaşı'nın etkisi ile Beyoğlu ilçesinin aldığı batılı nüfus göçü, Karaköy'deki Galata köprüsünün inşası, Dolmabahçe'deki sarayın ihtiyacı olan elektrik için yapılan gazhanenin yapımı ve Beyoğlu yangını ile şekillenmiştir. Bu belirtilen olayların sonucunda, tramvayın Beyoğlu'ndan, Halaskargazi 'ye kadar uzaması ile yollar açılmış, açılan yollarda konutlar yapılmış, yangınlar nedeniyle bulunduğu bölgelerden kaçan Levantenler, bugün Halaskargazi Caddesi adıyla bilinen yol üzerinde uzanan yapılara yerleşmeye başlamıştır. Hâlihazırda Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'nde at ahırları olarak kullanılan, Osmanlı öncesinde dahi Aya Dimitri olarak haritalarda gözlemlenen Kurtuluş bölgesinde yaşayan gayrimüslimlerin çoğunlukta bulunduğu bölge, Levantenlerin bu bölgeye yerleşmesine olanak sağlamıştır. Zaman içinde modernleşmenin başladığı Galata ve Pera'nın Pangaltı'ya uzamasıyla, gözde bir semt olan Şişli ilçesi kurulmuştur.
Özet (Çeviri)
This research titled“The Establishment of the Şişli District and Its Development in the Historical Process (1800-1950)”has been examined in terms of architectural and urban history, and comparisons have been made between historical maps and the current state of the district. The research covers the formation of the Şişli district in Istanbul during the Ottoman period in the 1800s and its development during the Republican period up to the 1950s; the period after 1950 has not been included. In the 18th and 19th centuries, as with other parts of the world, changes began during the Ottoman period following the industrial revolution in Europe. The changes in European cities also triggered the Westernization of Istanbul, the capital of the Ottoman Empire. With the impact of the Tanzimat Edict and the Edict of Reforms on the military and political structure, the Ottomans, in search of modernization, initiated reform movements under the belief that they had fallen behind Europe. As a result of these reforms, the rights and freedoms granted to non-Muslims through the Tanzimat and Reform Edicts led to the relocation of both Muslim and non-Muslim communities to different regions of Istanbul. Particularly, those leaving areas like Galata – Pera for various reasons settled in developing neighborhoods like Şişli. This contributed to the cosmopolitan structure of Şişli. When examining the neighboring districts of Şişli, such as Kâğıthane, Sarıyer, Beyoğlu, Beşiktaş, and Eyüp, it is observed that during the Ottoman period, while seeking reforms and modernization, various military, official, industrial, educational, healthcare, commercial, accommodation, entertainment, residential, transportation, fire towers, and clock towers, as well as art structures, were built. The structures within the borders of these districts, as a result of interactions over time, contributed to the formation of a new neighborhood. The formation of the Şişli district was shaped by events such as the Crimean War, the migration of a Western population to Beyoğlu, the construction of the Galata Bridge in Karaköy, the construction of the gasworks needed for the palace's electricity in Dolmabahçe, and the fire in Beyoğlu. As a result of these events, with the extension of the tramway from Beyoğlu to Halaskargazi, roads were opened, residential buildings were constructed along these roads, and Levantines who fled their regions due to fires began to settle on Halaskargazi Avenue. The area where non-Muslims predominantly lived, known as Kurtuluş (formerly observed on maps as Aya Dimitri, even before the Ottoman period), which was used as stables during the reign of Suleiman the Magnificent, allowed Levantines to settle in this region. Over time, with the extension of modernization from Galata and Pera to Pangaltı, the prominent district of Şişli was established.
Benzer Tezler
- Halkevlerinin kuruluşu ve Atatürk Döneminde İstanbul halkevlerini faaliyetleri. 1932-1938
The Foundation of folk houses and the activities of Istanbul folk houses during Atatürk's Period. 1932-1938
ORHAN ÖZACUN
Doktora
Türkçe
2002
Türk İnkılap Tarihiİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZETTİN ÖNDER
- Devrekani ilçesinin coğrafi etüdü
Geographicial research of Devrekani district
TAYFUN PALABIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. MEHMET ÜNLÜ
- Anayasa yargıçlarının belirlenmesinde yürütme organının rolü
The role of the executive branch in the determination of constitutional judges
DİDE ŞENİZ UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZEN ÜLGEN ADADAĞ
- Türk kamu yönetiminde insangücü planlamasında işe alma
Başlık çevirisi yok
COŞKUN ARDA
Yüksek Lisans
Türkçe
1987
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEHRA ALTINBAŞ