Çağdaş isticrar (açık hesaplı satım) işlemlerinin analizi: Türkiye örneği
Analysis of contemporary istijrar (open account sale) transactions: The case of Türkiye
- Tez No: 909589
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BATUHAN BUĞRA AKARTEPE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, Din, Ekonomi, Banking, Religion, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
İsticrar satışı, bir diğer adıyla açık hesaplı satım, peyderpey alınan malların bedelinin başta yahut sonda toplu bir şekilde ödendiği alışveriş silsilesidir. Teâti yoluyla teslim edilen ve bedelinin ödendiği esnada ma'dûm hâle gelen malın, ödeme anındaki piyasa değeri üzerinden satışa konu edildiği akitleri de kapsamına aldığından isticrar; teâti, ödeme anındaki piyasa değeriyle satış, tüketilmiş malın satışı gibi hususlarla özdeşleştirilmiştir. Hatalı bir yaklaşımın mahsulü olan bu durum, isticrar kapsamında olmayan çağdaş uygulamaların isticrar hükümleri bağlamında ele alınmasına yol açmıştır. Bu çalışma, isticrarın klasik fıkıh kaynaklarındaki karşılığını tespit ederek isticrar ile ilişkilendirilen çağdaş uygulamaları fıkhî açıdan analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, tedarik sözleşmeleri ile ön ödemeli araçların tamamının doğrudan isticrar olarak değerlendirilemeyeceği ortaya konulmuştur. Su, elektrik, doğal gaz gibi mal alımlarına dayanan abonelik sözleşmeleri, ön ödemeli ve/veya sonradan ödemeli isticrar olarak değerlendirilmiş; internet ve telekomünikasyon gibi hizmet alımlarına dayanan abonelik sözleşmeleri ise isticrar olarak değerlendirilmemiştir. Tarım ürünlerinin ürün senedi mukabilinde emanete bırakılması ve yeniden değerlendirme metoduyla konut satımı uygulamalarının da isticrar kapsamında olmadığı kanıtlanmıştır. Ayrıca isticrar, hâlihazırdaki küçük hacmine rağmen katılım bankacılığı sisteminde murâbahanın alternatifi olma potansiyelini barındırmaktadır. Ancak isticrarın finansal bir ürün olarak yapılandırılmasında uygulama ve anlayış birliği mevcut değildir. Bu doğrultuda isticrara dayalı finansal ürünler tahlil edilmiş, finansal ürün olarak kurgulanan isticrara dayalı işlemlerin murâbahadan bağımsızlaştırılması gerektiği kanaatine varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Istijrar sale, also known as open account sale, is a series of purchase and sale transactions where payment for goods received piece by piece is made in a lump sum either at the beginning or end of the transaction period. This concept also includes contracts where goods are delivered through ta'ati (exchanging hands), become non-existent at the time of payment, and are sold at the market value at that moment. Due to this, istijrar has been equated with ta'ati, the sale at market price at the time of payment, or the sale of consumed goods. This misinterpretation has led to contemporary practices that fall outside the scope of istijrar being misclassified under istijrar clauses. This study aims to clarify the classical fiqh sources' perspective on istijrar and analyze modern practices associated with istijrar from a fiqh perspective. The study reveals that not all supply contracts and prepaid payment instruments can be directly classified as istijrar. For instance, subscription contracts for goods like water, electricity, and natural gas are evaluated as prepaid and/or postpaid istijrar. However, subscription contracts for services such as internet and telecommunications are not considered istijrar. The study also proves that the practice of giving agricultural products as bailment in exchange for the product certificate and selling houses through the re-evaluation method do not fall within the scope of istijrar. Additionally, although istijrar is currently underutilized, it has potential to be an alternative to murabaha in the participation banking system. However, there is no consensus on the application and understanding of istijrar as a financial instrument. In this regard, financial instruments based on istijrar have been analyzed, and it has been concluded that financial instruments structured on istijrar should be made independent of murabaha.
Benzer Tezler
- Milletlerarası andlaşmaların evrimsel yorumlanması
The evolutionary interpretation of international treaties
ÜMİT BARIŞ BAYINDIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BLEDA RIZA KURTDARCAN
- Türkiye'de kamu transfer harcamalarının dış ticaretin serbestleştirilmesindeki etkileri
Başlık çevirisi yok
FATİH SAYGILI
- 2002 sonrası siyasi partilerin seçim vaatleri ve bunların uygulanması
Election promises of political parties after 2002 and their implementation
YILMAZ OLUÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kamu YönetimiManisa Celal Bayar ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL ERDEMİR
- KOBİ'lerin finansman kaynakları ve Türkiye uygulaması
Smal and medium sized firms financial methods and Turkish case
GÜNEŞ AÇELYA İBAÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
BankacılıkMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİYAZİ BERK
- A review of Afghan nationalismin two centuries (19th & 20th)
Afgan milliyetçiliğine bir bakış [19. ve 20. yüzyıl]
ZİAULHAQ RASHİDİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Siyasal Bilimlerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLAY UĞUR GÖKSEL