Wet and dry deposition fluxes of pollutants over a black sea forest region
Wet and dry deposition fluxes of pollutants over a black sea forest region
- Tez No: 90964
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMRA G. TUNCEL, PROF. DR. GURDAL TUNCEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Asit yağmuru, yaş ve kuru çökelme, yağmur suyunun bile, major ve eser elementler, iyon kromatografi, trajectory, faktör analizi, Acid rain, Wet deposition, Dry Deposition, Rainwater composition, Major and trace elements, ICP-AES, AAS, Ion chromatography, Trajectories, Source apportionment, Long range transport, Enrichment factor, Factor analysis, Deposition flux, Scavenging ratio. IV
- Yıl: 2000
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
oz WET AND DRY DEPOSITION FLUXES OF POLLUTANTS OVER A BLACK SEA FOREST REGION EL-AGHA, Omar Doktora, Kimya Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Semra G. Tuncel Ortak Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Gürdal Tuncel Eylül 2000. 231 Sayfa Bu çalışmada, Türkiye'nin Karadeniz sahilindeki bir istasyonda, Nisan 1995 ve Aralık 1999 yıllan arasında toplanan 196 yaş çökelme örneğinin 20 element ve iyon için analiz edilmesiyle elde edilen veri seti tartışılmıştır. Çeşitli aşamalarda yapılan istatistik değerlendirmelerde averaj, medyan, minimum, maksimum, standart skewness ve standart kurtosis değerleri rapor edilmiştir. Yaş ve kuru çökelme örnekleri ANDERSEN modeli otomatik bir örnekleyici ile toplanmıştır. Yaş çökelme örnekleri günlük, kuru çökelme örnekleri ise haftalık olarak toplanmıştır. Örneklerdeki NH41“ kolorimetri, H* iyonu kondüktimetri, anyonlar iyon kromatografisi, major elementler Inductively Coupled Plasma Atomic Emission Spectrometrisi (ICP-AES), eser elementler ise grafit fırınlı atomik absorpsiyon (GFAAS) yöntemleri kullanılarak tayin edilmiştir.Karadeniz bölgesindeki yağmur suyunun pH değeri 5.21 dolayında olup yağmur asidik değildir. Ancak yağmur suyunda asitliğe neden olan SO42”ve NO3“ gibi iyonların konsantrasyonunun yüksek olması, söz konusu bölgeye kirli ve asit yüklü hava kütlelerinin taşındığım ancak yağmurdaki asidin reseptör noktasında nötrlendiğini göstermektedir. Elde edilen verilerin benzer başka yerlerdeki veriler ile karşılaştırılması sonucunda, Karadeniz atmosferindeki kirletici kökenli element ve iyon konsantrasyonlarının Avrupa'nın en kirli bölgelerinde ölçülen değerlerden bile yüksek olduğu, ve bölgenin Avrupa'daki kirlilikten en çok etkilenen bölgelerden birisi olduğu görülmüştür. Yağmur suyundaki asidin nötrlenmesi incelenmiş, ve bölgeye ulaşan yağmurun asit içerdiği ancak, yöredeki toprakta yüksek düzeyde CaCÛ3 bulunması sonucu asitliğin CaCÛ3 ve NH3 tarafından nötrlendiği sonucuna vanlmıştır.Karadeniz yağmur suyundaki elementler kısa dönemli (günlük) ve uzun dönemli (mevsimsel) değişimler göstermektedir. Doğal kaynaklı elementler için bu değişimlerin nedeni üretim mekanizmalarındaki kısa ve uzun dönemli değişikliklerdir. Antropojenik kökenli element ve iyonların kısa dönemli değişimlerinin günlük taşınım yönlerinden kaynaklandığı sonucuna varılmıştır Yapılan bir faktör analizi çalışması, Karadeniz yağmur suyundaki element ve iyonların, toprak kökenli material, deniz suyu ve 3 farklı antropojenik material olmak üzere 5 farklı bileşenden kaynaklandığını göstermiştir. Doğal bileşenler olan toprak ve deniz tuzunun istasyonun yakınlarında lokal olarak üretildiği ancak antropojenik bileşenlerin kaynaklarının istasyon çevresinde olmadığı görülmüştür. Geri-trajectory analizleri, antropojenik bileşenlerden birisinin uzun mesafeli taşımm ile Avrupanın değişik bölgelerinden taşındığım göstermiştir. Diğer antropojenik bileşen ise istanbul ve yöresindeki endüstri bölgesinden gelmektedir. Üçüncü antropojenik bileşen yağmur suyundaki asitliği oluşturan SO42”ve NO3' gibi iyonları içermekte ve Avrupadan gelmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT WET AND DRY DEPOSITION FLUXES OF POLLUTANTS OVER A BLACK SEA FOREST REGION EL-AGHA, Omar Ph.D. Department of Chemistry Supervisor: Prof. Dr Semra G. Tuncel Co-Supervisor: Prof. Dr. Gürdal Tuncel September 2000, 231 pages In this work, 196 daily wet-only rain samples were collected at Amasra station on the Black Sea coast of Turkey, between April 1995 and December 1999. Statistical parameters of 20 measured ions were given in total concentration. The measured parameters were expressed in terms of volume weighted average concentrations, arithmetic mean, geometric mean, standard deviations, median, minimum, maximum, standard skewness and standard kurtosis values. Wet and dry deposition samples were collected using an automated wet only ANDERSEN rain sampler that collects separately rain events and weekly dry deposition. Major anion, major elements and trace metals in rainwater and dry deposition were measured using Ion Chromatography, Inductively Coupled Plasma Atomic Emission Spectrometer (ICP-AES), and graphite furnace atomic absorption mspectrometry (GF-AAS). NH/ in wet and dry deposition samples was measured using Nessler colorimetric method by spectrophotometry. The rainwater pH at Black Sea is 5.21, which is not considered acidic. Acidity forming species SO42“ and NO3”are associated with the air masses transported to the sampling site where they neutralized. Our data were compared with similar other locations, where the concentrations of anthropogenic elements were higher at Black Sea than other polluted sites in Europe. Furthermore, Black Sea is one of the most affected regions from pollutants of Europe. The rainwater acidity was extensively studied and it was found that the acidity was neutralized by CaCC>3 and NH3. Elements in rainwater show short-term (daily) due to transport directions and long term (seasonal) variations due meteorological events which removes pollutants during transport. Factor analysis groups ions in five factors, which are crustal, marine, and three anthropogenic factors. The natural sources, crustal and marine, are locally produced around the stations; whereas, the anthropogenic components are transported from remote sources. The back trajectory analysis showed that one of the anthropogenic components was transported from various source regions from Europe. In addition to that, SO42" and NO3* are also transported from European countries. The third one was loaded from the industrial district in Istanbul. Receptor oriented models based on trajectory statistics were performed to identify the countries that contributes to the pollution of Black Sea.
Benzer Tezler
- Chemical composition and fluxes of pollutions
Yaş ve kuru çökelmenin kimyasal kompozisyonu ve kirletici akısı
GÜVEN KAYA
- Long-range atmospheric transport of pollutants to the Eastern Mediterranean Basın
Kirleticilerin Doğu Akdeniz Havzasına uzun mesafe atmosfer taşınımı
IDREES AL-MOMANI
- Bursa atmosferindeki sülfat konsantrasyon ve kuru çökelme akılarının belirlenmesi
Determine sulphate concentration and dry deposition flux in atmosphere of Bursa
HÜSEYİN GÜNEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Çevre MühendisliğiUludağ ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. YÜCEL TAŞDEMİR
- A study of semi-volatile toxic organic air pollutants in Aliağa heavy industrial region
Aliağa ağır sanayi bölgesinde yarı-uçucu toksik organik hava kirleticileri üzerine bir çalışma
AYŞE BOZLAKER
Doktora
İngilizce
2008
Çevre MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Bölümü
PROF. DR. AYSEN MÜEZZİNOĞLU
- Investigation of polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) deposition in Ankara
Ankara'da çok halkalı aromatik bileşiklerin (PAH'lar) çökelmesinin araştırılması
EFTADE GAGA