Pierre Charron'un (1541-1603) hikmet anlayışı: Kınalızâde Ali Çelebi (1510-1572) üzerinden bir inceleme
Pierre Charron's (1541-1603) concept of wisdom: An analysis through Kınalızâde Ali Çelebi (1510-1572)
- Tez No: 909683
- Danışmanlar: PROF. DR. TAHSİN GÖRGÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İbn Haldun Üniversitesi
- Enstitü: Medeniyetler İttifakı Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 253
Özet
Bu çalışmada, Kınalızâde Ali Çelebi'nin (ö.1572) 1564'te yazdığı Ahlâk-ı Alâî'de ortaya koyduğu hikmet mefhumu üzerinden, Pierre Charron'un (ö. 1603)“ilk seküler ahlak kitabı”olarak anılan ve 1601'de yayınlanan de la Sagesse (Hikmet Hakkında) isimli eserindeki hikmet anlayışı incelendi. Bu inceleme vasıtasıyla Fransız düşünürün Batı düşünce geleneği içerisinde hikmet kavramında yaptığı dönüşüm açıklandı. On altıncı yüzyıldan önce Batı medeniyetinde insanın varlık ile kurduğu teorik ve pratik irtibat, Katolik Kilisesi ve öğretisi tarafından belirlenmekteydi. Charron, Kilise'nin bu alanlardaki öğretisinden bağımsız bir alternatif olarak mârifetullah ve ma'rifetü'n nefs kavramlarını esas alan bir ameli hikmet anlayışı tertip etmiştir. Bu çalışmada, Charron'un yaptığı bu dönüşümünün açıklanması için öncelikle bu kavrama yüklenen teolojik anlamlar üzerinden hikmet kavramı diyakronik olarak incelendi. Ardından Charron'un hikmet anlayışı medeniyetler arası ilişkiler perspektifinde bir kavram analizine tâbi tutularak senkronik incelemesi yapıldı. Bugüne kadar yapılan akademik çalışmalar filozofun düşüncesini Stoacılık, Şüphecilik ve Aristotelesçilik gibi farklı düşünce ekolleri üzerinden ele alarak hikmet anlayışına dair kısmi açıklamalar sunmuşlardır. Öte yandan Charron ile aynı dönemde Kınalızâde, Ahlâk-ı Alâî'de“Nefsini bilen, Rabbini bilir”ilkesini içeren bir ameli hikmet anlayışı ortaya koymuştur. Çalışmamızda Charron'un yol açtığı dönüşümün anlamlandırılması için Kınalızâde'nin Ahlâk-ı Alâî'de sunduğu ameli hikmet anlayışından istifade edildi. Charron'un mefhumuna sistematik ve bütüncül bir yaklaşım getirilmesi sağlandı. Bu sayede Charron'un ameli hikmet üzerinden mezhep çatışmalarının yol açtığı kriz karşısında insanın epistemolojik imkanını yeniden temellendirdiği ortaya konuldu. Ayrıca insanın mârifetullaha ulaşmasını, âlemi ve hayatını yönetmesini sağlayacak bir sistem oluşturduğu tespit edildi.
Özet (Çeviri)
This research explores Pierre Charron's (d. 1603) concept of wisdom in his book, de la Sagesse (on Wisdom), acknowledged as the“the first secular ethics book”and published in 1601. In this book, Charron redefined the concept of wisdom, leading to a significant change in the Western intellectual tradition. To better illuminate this shift, the examination of Charron's wisdom is grounded on the conceptual framework outlined by Kınalızāde Ali Çelebi (d. 1572) in Ahlāk-ı Alāī published in 1564. Before the sixteenth century, in Western civilization, the Catholic Church held the authority to define the theoretical and practical relations between human beings and existence. Intending to substitute the doctrines of the Catholic Church, Charron developed an idea of practical wisdom based on ma'rifetullāh (God's knowledge) and ma'rifat an-nafs (self-knowledge). In this study, the initial step towards unravelling Charron's conceptual shift involves an examination of the theological connotations of wisdom. This constitutes the diachronic exploration of Charron's wisdom concept. Secondly the French philosopher's idea of wisdom is subjected to a conceptual analysis held through an inter-civilizational perspective. This constitutes the synchronic exploration. Past studies have connected Charron's thoughts with philosophical schools such as Stoicism, Scepticism, and Aristotelianism. However, these attempts were only partial in elucidating Charron's concept of wisdom. On the other hand, Charron's contemporary Kınalızâde almost simultaneously wrote his masterpiece, Ahlāk-ı Alāī. In a manner akin to Charron, Kınalızâde incorporates the principle“Know yourself, know your Lord”into his concept of wisdom. Hence within the scope of this study Kınalızâde's framework is employed to enhance the comprehension of Charron's conceptual shift. By this way a systematic and comprehensive approach is applied to Charron's concept. This holistic approach reveals that, through his wisdom, Charron effectively overcame the sceptical crisis of his time, marked by religious wars. Additionally, it is inferred that the French philosopher succeeded in establishing a system that enables individuals to attain the knowledge of God, cope with nature, and manage their lives.
Benzer Tezler
- Pıerre Baıllot'nun L'art du Vıolon metoduna aydınlanma düşüncesinin etkisi
The influence of the enlightenment ideas on Pierre Baillot's L'art du Violon method
FARUK EREN AKÇAY
- Sembolik şiddetin ulusal televizyon kanallarındaki Altı Şubat Depremi haberlerine etkisi
The effect of symbolic violence on the Sixth February Earthquake news on national television channels
ZAİDİN ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İletişim BilimleriGaziantep Üniversitesiİletişim ve Toplumsal Dönüşüm Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA EMRE KÖKSALAN
- Pıerre Bourdıeu kavramları üzerinden Keskin'deki göç olgusunun sosyolojik açıdan incelenmesi
Sociological investigation of the migration phenomena in Keskin through Pierre Bourdieu's concepts
YAĞMUR IŞILDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiKırıkkale ÜniversitesiGöç ve Ortadoğu Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜNCE DEMİR
- Kültürel meşruiyet kuramı üzerinden kültür dönüşümünü okumak:Meşru beslencenin reklamlarla aktarımı
Reading the cultural transformation through the theory of cultural legitimacy: Transfer of legitimate foodatainment with advertisements
ÖMÜR ALYAKUT
- Pierre Bourdieu sosyolojisi ve simgesel şiddet
Sociology of Pierre Bourdieu and symbolic violence
CİHAT ÖZSÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Bölümü
DOÇ. DR. ASLIHAN ÖĞÜN BOYACIOĞLU