Hatay Ovakent Özbek ağzı
Uzbek dialect of Hatay Ovakent
- Tez No: 910082
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA ARSLAN EROL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Özbek Türkçesi, Ovakent Özbek Türkçesi Ağzı, Uzbek Turkish, Ovakent Uzbek Turkish Dialect
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Bu çalışma, 1982 yılında Hatay Ovakentʼe gelen Özbek Türklerinin ağız özelliklerini ortaya koyma amacıyla ele alınmıştır. 2017 ve 2018 yıllarında sahada derleme yöntemiyle veri toplanmış ve bu derlemeden metinler elde edilmiştir. Hatay Ovakent Özbek Türklerinden derlenen bu malzeme esas alınarak standart Özbek Türkçesi ile benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile benzerlik ve farklılıklar üzerinde durulmuş, ses ve şekil bilgisinin karşılaştırmalı bir şekilde verilmesine önem gösterilmiştir. Giriş bölümünde çalışmanın tanımı, önemi, problem durumu, materyal yöntem ve amacı hakkında bilgi verilmiştir. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde ses ve şekil bilgisi incelenmiştir. Burada özellikle Hatay Ovakent Özbek ağzının standart Özbek Türkçesi ile benzer ve farklı yönlerine değinilmiştir. Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile benzer ve farklı yönleri tespit edilmiştir. İkinci bölümde derlenen metinler transkripsiyonlu bir şekilde yer almaktadır. Metinlerde kullanılan transkripsiyon işaretleri ayrıca belirtilmiştir. Üçüncü bölümde derlenen metinlerden hareketle bir sözlük oluşturulmuştur. Bu bölümde sözlük oluşturulurken çalışma için önem arz eden kelimelerin seçilmesine öncelik verilmiştir. Metinlerin sözlük bölümü oluşturulurken diğer Türk lehçeleri sözlüklerinden de faydalanılmıştır. Sözlükte farklı anlamlar ihtiva eden bazı kelimeler, yanlış anlaşılmaması amacıyla örneklerle açıklanmıştır. Sonuç kısmında Hatay Ovakent Özbek ağzının standart Özbek Türkçesi, Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi ile benzerlik ve farklılıkları maddeler hâlinde verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to reveal the dialectal characteristics of Uzbek Turks who settled in Hatay Ovakent in 1982. Data was collected through interviews conducted in 2017 and 2018, from which texts were obtained. Based on this material compiled from Hatay Ovakent Uzbek Turks, similarities and differences with standard Uzbek Turkish were analyzed. Additionally, similarities and differences with Old Turkish and Turkey Turkish were examined, with particular emphasis on comparative phonology and morphology. The introduction provides information about the studyʼs definition, significance, problem statement, methodology, and objectives. The study consists of three main sections: The first section examines phonology and morphology, specifically addressing the similarities and differences between the Hatay Ovakent Uzbek dialect and standard Uzbek Turkish. Similar and different aspects with Old Turkish and Turkey Turkish were also identified. The second section presents the compiled texts with transcription, including detailed explanations of the transcription markers used. In the third section, a glossary was created based on the compiled texts. Priority was given to selecting words of particular significance to the study while creating this glossary. Various Turkish dialect dictionaries were consulted during the compilation of the glossary. Some words containing different meanings were explained with examples to prevent misunderstandings. The conclusion presents itemized similarities and differences between the Hatay Ovakent Uzbek dialect and standard Uzbek Turkish, Old Turkish, and Turkey Turkish.
Benzer Tezler
- Hatay Ovakent Özbek ağzında fiil morfolojisi
The verb morphology in Hatay Ovakent Uzbek dialect
ASLI AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET HAŞİMİ
- Hatay / Ovakent Özbek Türklerinden derlenen atasözlerinde isim
Hatay / Ovakent name in proverbs compiled from Uzbek Turks
TAYFUR KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimOsmaniye Korkut Ata ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TANÇ
- Özbek kökenli Afgan ve Türk öğrencilerinin aile yapılarının, öğrencilerin çalışma alışkanlığı, işbirliği ve sosyal davranışlarına etkisinin karşılaştırılması
The comparison of the Uzbek rooted Afghan and Turkish students?family structures? effect on habits of studying, cooperation and social behaviour
ŞENGÜL EYLEM KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimMustafa Kemal Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEZBAN KURAN
- Hatay/Ovakent Özbeklerinde halk bilim unsurları
Elements of folklore in Hatay/Ovakent Uzbeks
ZEYNEP ÇİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Hatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN KÜRŞAT TÜRKAN
- Afganistan'dan gelen göçmen Özbekler'in sosyo-kültürel ve dini hayatları üzerine sosyolojik bir araştırma (Hatay ili Ovakent beldesi örneği)
A socialogical research on the socia-cultural and religous lives of Uzbek immigrants from Afghanistan (The sample of Hatay, Ovakent Town)
ENSAR GÖÇMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
SosyolojiSelçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AKGÜL