Çekirdeksiz x çekirdeksiz üzüm melezlerinden embriyokültürü yoluyla genotip eldesi ve RAPD yöntemiyle bugenotiplerin tanısı üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 912000
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL İBRAHİM UZUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Ziraat, Biotechnology, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Bu araştırmada, Superior Seedless, Perlette, Sultani Çekirdeksiz, Yalova Çekirdeksizi, Barış ve Tekirdağ Çekirdeksizi üzüm çeşitlerinin kendine ve birbirleri ile melezlenmeleri sonucu elde edilen melez embriyolarının, ovül-embriyo kültürü yönteminde en uygun örnek alım zamanın belirlenmesi (tam çiçeklenmeden 4, 6 ve 8 hafta sonra), bu zamanlarda ovüllerin ağırlıkları, ovüllerin çimlenme oranları ile bitki oluşturma olanakları ve bu bitkiciklerin bazı özellikleri (bitki boyu, kök sayısı, kök uzunluğu, yaprak sayısı) belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca, elde edilen genotiplerin aralarındaki varyasyonların saptanmasında en uygun RAPD parametreleri belirlenmiş ve bu parametreler kullanılarak bu genotipler arasındaki genetik benzerlik oranları saptanmıştır. Ana ebeveyn olarak kullanılan toplam 6 çeşidin bütün melezlemelerinden elde edilen tane örneklerinde tüm denenen zamanlarda ortalama yaş tane ağırlığı en fazla Superior Seedless çeşidinde (3.16 g) ve en az Sultani Çekirdeksiz (0.87 g) çeşidinde; tek çekirdek ağırlığı ortalaması en fazla Yalova Çekirdeksizi (11.26 mg) ve en az Sultani Çekirdeksiz (0.72 mg) çeşidinde; toplam çekirdek ağırlığı ortalaması en fazla Tekirdağ Çekirdeksizi (21.32 mg) ve en az Sultani Çekirdeksiz (1.42 mg) çeşidinde belirlenmiştir. En fazla yaş tane ağırlığı ortalaması, tek çekirdek ağırlığı ortalaması ve toplam çekirdek ağırlığı ortalaması her iki deneme yılında da 8. hafta da alınan örneklerden elde edilmiştir. edilen tane örneklerinde tüm denenen zamanlarda ovül çimlenmesi en fazla Perlette (%2.22) çeşidi ve en az Tekirdağ Çekirdeksizi (%0.27) çeşidi; canlı embriyo adedi en yüksek Superior Seedless (%31.00) çeşidi ve en az Sultani Çekirdeksiz (%4.16) çeşidi; embriyo çimlenmesi en yüksek Superior Seedless (%28.80) çeşidi ve en az Sultani Çekirdeksiz (%1.44) çeşidi; bitkicik eldesi en fazla Superior Seedless (%8.30) çeşidi ve en az Tekirdağ Çekirdeksizi ile Sultani Çekirdeksiz (%0.22) çeşitleri olarak gözlenmiştir. Ovül çimlenmesinde en başarılı örnek alım haftası 6. hafta (%48.10), canlı embriyo eldesinde en başarılı örnek alım haftası 6. hafta (%52.10), embriyo çimlenmesi bakımından en başarılı örnek alım haftası 8. hafta (%45.00) ve bitkicik adedi bakımdan en başarılı örnek alım haftası 6. hafta (%64.80) olarak belirlenmiştir. Yapılan tüm melezlemeler ve embriyo kültürü sonucunda toplam, %0.96 ovül çimlenmesi, %10.10 canlı embriyo eldesi, %9.10 embriyo çimlenmesi ve %2.15 oranında bitkicik eldesi sağlanmıştır. Elde edilen bitkiciklerde, en fazla kök oluşturan ana ebeveyn Perlette (2- 6 adet) çeşidi, en uzun kök oluşturan ana ebeveyn Perlette (13- 36 cm) çeşidi, en fazla yaprak oluşturan ana ebeveyn Yalova Çekirdeksizi (9- 27 adet) ve en uzun bitkicik boyuna sahip ana ebeveyn Yalova Çekirdeksizi (4- 12 cm) çeşidi olarak; en az kök oluşturan ana ebeveyn Tekirdağ Çekirdeksizi (1- 2 adet) çeşidi, en kısa kök oluşturan ana ebeveyn Yalova Çekirdeksizi (3- 23 cm) çeşidi, en az yaprak oluşturan ana ebeveyn Barış (7- 11 adet) çeşidi ve en kısa bitkicik boyuna sahip ana ebeveyn Sultani Çekirdeksiz (3- 8 cm) çeşidi olarak belirlenmiştir. Tüm bireylerin melezlenmeleri sonucunda, elde edilen toplam 233 adet genotip arasındaki genetik benzerlik oranının belirlenmesi RAPD bantlarının varlığı veya yokluğuna göre tahmin edilmiştir. 2003 ve 2005 yıllarında yapılan çalışma sonucu, ana ebeveyn olarak Superior Seedless çeşidinin kullanıldığı melezlemelerde 149 genotip elde edilmiş ve melezlerin ana ebeveyne benzerlik değerleri 0.900 ile 0.620 arasında; Perlette çeşidinin ana ebeveyn olarak kullanıldığı melezlemelerden elde edilen 15 melez genotipin bu çeşide benzerlik değerleri 0.860 ile 0.620 arasında; Sultani Çekirdeksiz çeşidinin ana ebeveyn olarak kullanıldığı melezlemelerden elde edilen 4 genotipin Sultani Çekirdeksiz çeşidi ile benzerlik değerleri 0.740 ve 0.660 arasında; ana ebeveyn olarak Yalova Çekirdeksizi çeşidinin kullanıldığı melezlemelerden elde edilen 18 melez genotipin bu çeşide benzerlik değerleri 0.900 ile 0.740 arasında; ana ebeveyn olarak Barış çeşidinin kullanıldığı melezlemelerden elde edilen 43 genotipin ana çeşide benzerlik değerleri 0.940- 0.780 arasında; Tekirdağ Çekirdeksizi çeşidinin ana ebeveyn olarak kullanıldığı melezlemelerden elde edilen 4 genotipin, ana ebeveyn olarak kullanılan Tekirdağ Çekirdeksizi çeşidi ile benzerlik değerleri, 0.920 ve 0.720 arasında olmuştur. PCR ile çoğaltılan DNA uzunluklarının ortaya çıkardığı farklılıkları esas alan RAPD tekniği ile elde edilen benzerlik indeksi ve dendogramlarda en yüksek benzerlik değeri genel olarak, Barış çeşidi ile bu çeşidin ana ebeveyn olarak kullanıldığı melezlemeler ile Yalova Çekirdeksizi çeşidinin kendine melezlenmesi sonucu elde edilen genotiplerden (0.940) elde edilmiştir. Elde edilen genotipler arasında bu bakımdan en düşük değer, Superior Seedless X Sultani Çekirdeksiz melezi ile Superior Seedless X Tekirdağ Çekirdeksizi melezleri arasında (0.4400) bulunmuştur. Kullanılan primerlerin %G-C oranları %60 olup, polimorfizm oranları %92.3-100 arasında değişmiştir. Araştırma bulguları, denenen primerler ışığında, 6 çekirdeksiz üzüm çeşidi ve melezleri arasında oldukça yüksek oranlarda benzerlik değerlerinin bulunduğunu ortaya koymuştur. Araştırma sonucunda, embriyo kültürü kullanılarak, stenospermokarpik çekirdeksiz üzümlerin melezlerinin embriyolarından bitki eldesinin mümkün olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Hybrids embryos of six seedless grape cultivars (Superior Seedless, Perlette, Sultani Çekirdeksizi, Yalova Çekirdeksizi, Barış ve Tekirdağ Çekirdeksizi) were cultured in ovule either of 4, 6 and 8 weeks after blooming. During the studies, explant collecting times, ovule weight, percentage of ovule germination and obtaining plant, some characteristics of this plants (plant lenght, root number, etc.) were determined. Furthermore, the RAPD parameters, which have been used in the determination of variation among genotypes, were optimized and genetic variations among genotypes were revealed by using different RAPD primers. Beries of each hybrids were sampled at 4, 6 and 8 weeks after crosses. 8 week sample gave the best results for average fresh berry weight, seed weight and total seed weight in berry. The most fresh berry weight, seed weight and total seed weight in bery were found Superior Seedless (3,16 g), Yalova Cekirdeksizi (11,26 mg), Tekirdağ Çekirdeksizi (21,32 mg), respectively, among female parents. Ovules were excised from beries and cultured E20A medium for each hybrid. The highest embryo percentages (31%) were obtained from Superior Seedless hybrids. In the same way, the highest percentage of embryo germination(28.8%) and the highest percentage of plant (8.3%) were obtained from from Superior Seedless hybrids too. The most ovule germination were found Perlette (%2.22) among female parents. 6 week after blooming was found to be the most suitable sample collecting time for ovule germination (%48.1), rescued embryo (%52.1) and plant obtention (%64.8). 8 week after blooming was found to be the most suitable sample collecting time for embryo germination (%45). The most root number and root lenght were found Perlette hybrids; the most leaf number and plant lenght were found Yalova Çekirdeksizi hybris among female parents. The genetic similarity among the remaining 233 hybrids was estimated based on the presence or absence of polymorphic RAPD bands. The genetic similarity, among obtaining 149 hybrids using Superior Seedless to be female parents, was between 0.900 and 0.620. These values are between 0.860 and 0.620, 0.740 and 0.660, 0.900 and 0.740, 0.940 and 0.780, 0.920 and 0.720 for obtaining 15 Perlette, 4 Sultani Çekirdeksiz, 18 Yalova Çekirdeksizi, 43 Barış and 4 Tekirdağ Çekirdeksizi hybrids, respectively. In conclusion, it was determined that embryo culture could be a possible way to obtain plants from embryos in stenospermocarphic seedless grapes hybrids and RAPD technique can be used in determination of genetical similarity of grape hybrid genotypes and cultivars.
Benzer Tezler
- Erkenci ve çekirdeksiz üzümlerin (vitis vinifera L.) embriyo kültürü yoluyla çoğaltılması üzerine araştırmalar
Studies on the propagation of seedless and early grape cultivars by embryo culture
AYŞE YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. İBRAHİM UZUN
- Boş çekirdekli sofralık üzüm çeşitlerinin melezleme ıslahında in ovulo embriyo kültüründen yararlanma olanakları
In ovulo embryo culture for cross-breeding studies of empty seeded table grape cultivars
AYFER KARLI İLBAY
- Sultani Çekirdeksiz üzüm çeşidinin ana ebeveyn olarak kullanıldığı melezlemelerden embriyo kültürü yoluyla bitki eldesi üzerinde araştırmalar
Researches on developing new plants by embryo rescue technique in hybridization that Sultani Çekirdeksiz used as moher parent
ÖZLEM ÇALKAN SAĞLAM
- Bazı çekirdeksiz üzüm çeşitlerinde embriyo abortsiyonu ve nedenleri
Embryo abortion and causes in some grape varieties
İLKNUR DOĞAN KORKUTAL