Ergenlik dönemindeki zihin yetersizliği olan bireyler için hazırlanan cinsel istismardan kendini koruma programının etkililiğinin incelenmesi
Examining the effectiveness of a sexual abuse prevention program designed for individuals with intellectual disabilities in adolescence
- Tez No: 912855
- Danışmanlar: PROF. DR. ELİF SAZAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Zihin Engelliler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Bu araştırmanın amacı ergenlik dönemindeki 12- 25 yaş arası zihin yetersizliği olan bireyler için hazırlanan Cinsel İstismardan Kendini Koruma Eğitim Programının (CİKKEP) etkililiğini incelemektir. Bu araştırma nicel araştırma yöntemlerinden tarama deseni ve ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel araştırma deseni kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları; Cinsel İstismardan Kendini Koruma Bilgi Testi, Çocuklar İçin Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri ve Piers Harris Çocuklar için Özkavramı Ölçeği'dir. Araştırmaya dahil edilen ölçeklerin geçerlik güvenirlik çalışması için ergenlik döneminde (12-25) ve hafif düzeyde zihin yetersizliği olan 180 birey; deneysel süreçte ise, 15-18 yaş arası hafif düzeyde zihin yetersizliği olan 38 birey (19 deney, 19 kontrol grubu) katılmıştır. Araştırma sonucunda Cinsel İstismardan Kendini Koruma Bilgi Testi, Çocuklar İçin Durumluk- Sürekli Kaygı Envanteri ve Piers Harris'in Çocuklarda Öz kavramı Ölçeği'nin ergenlik döneminde hafif düzeyde zihin yetersizliğine sahip bireyler için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir. CİKKEP sonrası deney grubunda yer alan katılımcıların cinsel istismardan kendini koruma bilgi düzeylerinde anlamlı bir artış olduğu (F=-2,90; p< .05), kontrol grubunda yer katılımcılarda ise anlamlı bir değişiklik olmadığı (F=-2,53; p< .05) sonucuna ulaşılmıştır. Uygulanan CİKKEP'in deney grubunun öz saygı puanlarında anlamlı bir farklılığa neden olmadığı (F=1,68; p> .05) belirlenirken, kontrol grubunun öz saygı puanlarının ön testten, son teste anlamlı bir şekilde düştüğü (F= 5,58; p< .05) belirlenmiştir. CİKKEP sonrası son test ölçümlerine bakıldığında programa dahil olan deney grubu ve olmayan kontrol grubu katılımcılarının durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin düştüğü, izleme ölçümlerinde ise elde edilen düzeylerin korundukları görülmüştür. Deney ve kontrol grubu ayrımı yapılmaksızın, katılımcıların dört ölçümden aldıkları puanların ortalamaları arasındaki farkın sürekli kaygı düzeyi için anlamlı olmadığı (F(3,108) = 1,56; p > .05), ancak durumluk kaygı düzeyi puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olduğu (F(2,78) = 4,35; p < .05) bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the effectiveness of a sexual abuse prevention program designed for individuals with intellectual disabilities aged 12 to 25 during adolescence. This study was conducted using survey design and quasi-experimental design, which are among the quantitative research methods. The data collection tools used in the study are the Sexual Abuse Self-Protection Knowledge Test, the State-Trait Anxiety Inventory for Children, and the Piers-Harris Children's Self-Concept Scale. For the validity and reliability study of the scales included in the research, 180 individuals with mild intellectual disabilities aged between 12 and 25 were included. In the experimental process, 38 individuals with mild intellectual disabilities aged between 15 and 18 (experimental=19 and control=19) participated. As a result of the research, it was determined that the Sexual Abuse Self-Protection Knowledge Test, the State-Trait Anxiety Inventory for Children, and the Piers-Harris Children's Self-Concept Scale are valid and reliable measurement tools for individuals with mild intellectual disabilities in adolescence. It was found that there was a significant increase in the self-protection knowledge levels against sexual abuse among participants in the experimental group after the Sexual Abuse Self-Protection Training Program (F = -2.90; p < .05), whereas there was no significant change among participants in the control group (F = -2.53; p < .05). It was determined that the implemented SASPTP did not cause a significant difference in the self-concept scores of the experimental group (F = 1.68; p > .05), whereas the self-concept scores of the control group showed a significant decrease from the pre-test to the post-test (F = 5.58; p < .05). When examining the post-test measurements after SASPTP, it was observed that both the state and trait anxiety levels of participants in the experimental group (who participated in the program) and the control group (who did not participate) decreased, and remained almost the same in the follow-up measurements. Regardless of the distinction between the experimental and control groups, it was found that the difference between the mean scores from the four measurements was not significant for trait anxiety levels (F(3,108) = 1.56; p > .05), but the difference between the mean scores for state anxiety levels was significant (F(2,78) = 4.35; p < .05).
Benzer Tezler
- Zihin yetersizliği olan çocuklarda cinsel gelişime yönelik aile eğitim programının etkililiği
Effectiveness of family education program for sexual development in children with mental disability
FULYA MERSİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAFİYE SUNAY YILDIRIM DOĞRU
- 11-18 yaş aralığındaki otizm spektrum bozukluğu bulunan çocuklar ile zihinsel yetersizliği olan çocukların cinsel gelişim özelliklerinin karşılaştırılması
Comparison of sexual development characteristics of 11-18 years old children with autism spectrum disorder and children with intellectual disabilities
BURAK EMRE KADAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE ELAGÖZ YÜKSEL
- Ergenlik dönemindeki zihin yetersizliği olan bireylerin cinsel gelişim özelliklerinin ebeveyn görüşleri ile değerlendirilmesi: Bir ölçek geliştirme çalışması
Evaluation of sexual development characteristics of children with intellectual disability in the adolescent period with opinion of parents: A scale development study
SÜLEYMAN GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ERATAY
- Zihinsel yetersizliği olan çocuklara verilen cinsel sağlık ve gelişim eğitiminin etkinliğinin belirlenmesi
Determining the effectiveness of sexual health and development education for children with intellectual disability
AYLİN KURT
Doktora
Türkçe
2022
HemşirelikZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELTEM KÜRTÜNCÜ
- Ergenlik döneminde zihin yetersizliği olan çocukların ailelerine yönelik Aile Cinsellik Eğitim Programının (MT-ACEP) etkililiği
The effectiveness of the Familiy Sexuality Education Program (MT-ACEP) for the families of children with intellectual disabilities in adolescence
HÜSEYİN TEKE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERAL MELEKOĞLU