Geri Dön

Pozitivizmle bir iç çatışma: Ahmet Hamdi Tanpınar'ın devirsel zaman algısında müziğin rolü

An Internal conflict with positivism: the role of music in Ahmet Hamdi Tanpınar's perception of cyclic time

PDF İndir

  1. Tez No: 913552
  2. Yazar: MEHTAP ULUBAŞOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NAZİFE OYA LEVENDOĞLU, PROF. DR. CENK GÜRAY
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Müzik, Music
  6. Anahtar Kelimeler: Ahmet Hamdi Tanpınar, pozitivizm, devirsel zaman algısı, Bergson felsefesi, musiki, Ahmet Hamdi Tanpınar, positivism, cyclical time perception, Bergson philosophy, music
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 149

Özet

POZİTİVİZMLE BİR İÇ ÇATIŞMA: AHMET HAMDİ TANPINAR'IN DEVİRSEL ZAMAN ALGISINDA MÜZİĞİN ROLÜ Mehtap ULUBAŞOĞLU Erciyes Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü Doktora Tezi, Kasım 2024 Danışman: Prof. Dr. N. Oya LEVENDOĞLU İkinci Danışman: Prof. Dr. Cenk GÜRAY ÖZET Bu çalışmanın amacı, Tanpınar'ın nehir roman dizisinde yansıma bulan zihin dünyasını, devirsel zaman algısı ile bu kurama tezat vasıflara sahip olan pozitivizm bağlamında çözümlemek ve müziğin bu anlamdaki rolünü anlamaya çalışmaktadır. Bu amaca bağlı olarak çalışmada cevap aranan temel soru“Tanpınar'ın nehir roman dizisinde devirsel zaman algısı ve pozitivizm nasıl yer bulmakta ve musikiye dair unsurlar bu iki tezat kavrama biçimi bağlamında hangi yönleriyle yansıma bulmaktadır?”sorusudur. Çalışma, nitel araştırma yöntem ve teknikleriyle yürütülen ve içerik analizi çözümlemeleriyle gerçekleştirilen bir araştırmadır. Tanpınar'ın zihin dünyasında devir kuramının izlerini aramak için seçilen eserler, nehir roman grubuna giren, Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler ve Huzur romanlarıdır. Çalışmada nehir roman dizisinin seçilme nedeni, bu sınıfta yer alan eserlerin tek yazar tarafından kaleme alınan, bir ailenin veya topluluğun aynı sosyokültürel zeminde, birbirleri ile olan ilişkilerini ele alan olay örgüsünün anlatıldığı romanlar olmasıdır. Böylece bu tip romanların, nitelik itibarı ile birbiriyle sürekli irtibat içinde olması, devir kuramına bağlı olarak yapılacak çözümlemeler açısından önemli bir avantajdır. Bu çalışmada kullanılan Tanpınar'ın nehir roman dizisi, devirsel zaman algısı ve musikiye dair söylem kesitleri bakımından analiz edilmiştir. Yapılan analizlerde bu kurama gönderme yapan ifadelerde, anlamsal bütünlüğe önem verilmiş ve ifadeler bu bütünü koruyacak şekilde seçilmiştir. Bu şekilde seçilen ifadeler tematik kategorilere ayrılmış, devir kuramının yansıması bu temalar üzerinden yorumlanmıştır. Sıklıkla vurgulanan temalar analizlerde dikkate alınmakla birlikte, içerik analizlerinde sıklıkla başvurulan ve belirli temaların ne sıklıkta ortaya çıktığının teşhis edilmesinde nicel bir yol olarak çalışmalara dahil edilen sayısal göndermeler, bu çalışmada tercih edilmemiştir. Sonuç olarak nehir roman dizisinde Tanpınar'ın kurguladığı roman karakterleri ve olay örgüsü, hem her romanın kendi içerisinde hem de romanlar arası benzer ilişkiler açısından dikkat çekerken, anlatımın sürekli olarak geriye dönüş modeli ile kurgulanması devir kuramının yansıması niteliğindedir. Musiki ise zaman ve mekândan bağımsız olarak döngüsel aktarımın en önemli unsuru olarak dikkat çekmektedir.

Özet (Çeviri)

AN INTERNAL CONFLICT WITH POSITIVISM: THE ROLE OF MUSIC IN AHMET HAMDI TANPINAR'S PERCEPTION OF CYCLIC TIME Mehtap ULUBAŞOĞLU Erciyes University, Institute of Fine Arts Doctoral Thesis, November 2024 Advisor: Prof. Dr. N. Oya LEVENDOĞLU Second Advisor: Prof. Dr. Cenk GÜRAY ABSTRACT The aim of this study is to analyze the world of Tanpınar's mind, which is reflected in the series of river novels, in the context of the theory of revolution and positivism, which has contrasting qualities to this theory, and to understand the role of music in this sense. Depending on this purpose, the main question sought to be answered in this study is“How do the theory of revolutions and positivism find a place in Tanpınar's series of river novels, and in what ways are the elements of music reflected in the context of these two contrasting ways of understanding?”. The study is a research conducted with qualitative research methods and techniques and analyzed through content analysis. The works chosen to search for the traces of the theory of revolution in Tanpınar's world of mind are the novels Mahur Beste, Sahnenin Dışışındakiler and Huzur, which belong to the river novel group. The reason for choosing the river novel series in this study is that the works in this class are novels written by a single author, in which the plot deals with the relations of a family or community with each other on the same socio-cultural ground. Thus, the fact that such novels are in constant contact with each other in terms of quality is an important advantage for the analysis to be made based on the theory of the cycle. The series of Tanpınar's river novels used in this study were analyzed in terms of the theory of revolutions and discourse segments on music. In the analysis, semantic integrity was given importance in the expressions referring to this theory and the expressions were chosen to preserve this integrity. The statements selected in this way were categorized thematically and the reflection of the transfer theory was interpreted through these themes. Although the frequently emphasized themes were taken into account in the analyses, numerical references, which are frequently used in content analyses and included in studies as a quantitative way of identifying how often certain themes emerge, were not preferred in this study. As a result, while the characters and plot of the novels fictionalized by Tanpınar in the series of river novels draw attention in terms of similar relationships both within each novel and between novels, the fact that the narrative is constantly constructed with the flashback model is a reflection of the theory of the cycle. Music, on the other hand, stands out as the most important element of cyclical transmission, independent of time and space.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    190777

    Filibeli Ahmet Hilmi'nin dini ve felsefi düşüncesi

    Filibeli Ahmet Hilmi's religion and philosophical ideas

    NURŞEN ODABAŞ YÜKSEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    DinGazi Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. NADİM MACİT

  2. Tez No

    776575

    The role of Internally Displaced People (IDPs) in securitization in Azerbaijan's Nagorno-Karabakh policy

    Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ politikasında Yerinden Edilmiş Kişilerin (YEK) güvenlikleştirmedeki rolü

    ARZU TURGUT

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Uluslararası İlişkilerGalatasaray Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ FAİK DEMİR

  3. Tez No

    787740

    Kültür endüstrisi kapsamında sosyal medyanın tüketici karar verme tarzlarına etkisi: Elektronik ticaret sektöründe bir araştırma

    The impact of social media within the scope of culture industry on consumer decision-making styles: A study in the e-commerce sector

    ORHUN KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    İşletmeGalatasaray Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NEVİN KARABIYIK YERDEN

  4. Tez No

    10819

    Los Personajes y los temas en las novelas de unamuno

    Başlık çevirisi yok

    HALE GÖKNAR

    Doktora

    İspanyolca

    İspanyolca

    1989

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    İspanyol Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUZAFFER ARIKAN

  5. Tez No

    742279

    Üniversitelerde akademisyenler için bilimin doğası ölçeğinin geliştirilmesi

    Development of the nature of science scale for academics at universities

    HABİB SARIKAYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Deontoloji ve Tıp TarihiEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMÜR ŞAYLIGİL

Geri Dön