Özel yetenekli öğrencilerin davranış problemlerinin yordanmasında psikolojik sağlamlık ve ebeveyn tutumlarının rolü
The role of psychological resilience and parental attitudes in predicting behavior problems among gifted students
- Tez No: 914052
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYNUR KARABACAK ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bu araştırmanın amacı 11-16 yaş grubunda bilim ve sanat merkezlerinde eğitim gören özel yetenekli öğrencilerde gözlemlenen davranış problemleri ile ebeveyn tutumları ve psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkileri ortaya koymaktır. Ayrıca özel yetenekli bireylerde gözlemlenen davranış problemlerinin cinsiyet, kardeş sayısı, anne baba yaşı, anne baba eğitim düzeyi, anne baba çalışma durumu ve ailenin aylık gelir düzeyleri açısından farklılaşma durumunu incelemektir. Araştırmanın evrenini 2023-2024 eğitim-öğretim yılında bilim ve sanat merkezine devam eden 11-16 yaş arası gönüllü 1017 öğrenci oluşturmuştur. İlişkisel araştırma modelinin kullanıldığı araştırmada, çok aşamalı küme örnekleme yöntemiyle seçilen öğrenciler yer almıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Anne-Baba Tutum Ölçeği, Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Güçler ve Güçlükler Anketi kullanılmıştır. Araştırma bulgularında, psikolojik sağlamlık, kabul/ilgi, psikolojik özerklik, denetleme ve sosyal davranışlarla pozitif; dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, duygusal sorunlar, davranış problemleri, akran sorunları ve toplam güçlük puanıyla ise negatif ilişkilidir. Ebeveyn tutumlarındaki kabul/ilgi, psikolojik özerklik ve denetleme sosyal davranışlarla pozitif; dikkat eksikliği, duygusal sorunlar ve toplam güçlük puanıyla negatif ilişki göstermektedir. Toplam güçlük puanı cinsiyete göre farklılık göstermekte iken, kardeş sayısı, ebeveyn yaşı, eğitim durumu, çalışma durumu ve aylık gelir düzeyi davranış problemlerinde belirgin bir fark yaratmamaktadır. Sadece anne eğitim düzeyi, dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik açısından anlamlı bir farklılık sunmaktadır. Araştırma sonucunda, psikolojik sağlamlık ve ebeveyn tutumları ile davranış problemleri arasında anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Özel yetenekli bireylerin cinsiyetlerinin ve anne eğitim düzeylerinin davranış problemleri açısından anlamlı olarak farklılaştığı, ancak kardeş sayısı, anne-baba yaşı, baba eğitim düzeyi, anne-baba çalışma durumu ve ailenin aylık gelir düzeyine göre farklılaşmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal whether there is a relationship between behavioural problems observed in gifted students aged 11-16 years in science and art centres and parental attitudes and psychological resilience. In addition, it is to examine the differentiation of behavioural problems observed in gifted individuals in terms of gender, number of siblings, parental age, parental education level, parental employment status and socio-economic status of the family. The population of the study consisted of 1017 voluntary students aged 11-16 years who attended the science and art centre in the 2023-2024 academic year. In the study, in which the relational research model was used, students selected by multi-stage cluster sampling method were included. Personal information form,“The Parenting Style Scale”,“Child and Youth Resilience Measure”and“The Strength and Difficulties Questionnaire”were used as data collection tools. Research findings, psychological resilience is positively related to acceptance/interest, psychological autonomy, supervision and social behaviours, and negatively related to attention deficit, hyperactivity, emotional problems, behavioural problems, peer problems and total difficulty score. Parental attitudes of acceptance/interest, psychological autonomy and supervision were positively related to social behaviours, and negatively related to attention deficit, emotional problems and total difficulty score. While the total difficulty score differed according to gender, the number of siblings, parental age, educational level, employment status and socio-economic status did not make a significant difference in behavioural problems. Only mother's education level presents a significant difference in terms of attention deficit and hyperactivity. As a result of the research, ıt was determined that there were significant relationships between psychological resilience and parental attitudes and behaviour problems. It was concluded that the gender and mother's education level of gifted individuals differed significantly in terms of behavioural problems, but did not differ according to the number of siblings, parents' age, father's education level, parents' employment status and socio-economic level of the family.
Benzer Tezler
- Özel yetenekli öğrencilerin davranış problemlerinin ve öğretmenlerin bu davranışlarla baş etme yöntemlerinin belirlenmesi
Determination of behavioral problems exhibited by gifted students and coping methods used by teachers
AYLİN BAYRAKTAR KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAY OLÇAY
- Üstün yetenekli öğrencilere sunulan olumlu davranışsal destek temelli problem davranışları önleyici sınıf yönetimi uygulamaları: Eylem araştırması
Positive behaviour support based preventive classroom management practices for gifted students: An action research
MAHMUT ÇİTİL
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL ATAMAN
- Özel yetenekli öğrencilerin rutin olmayan problemleri çözmede gösterdikleri bilişsel ve üstbilişsel davranışlar
Cognitive and metacognitive behaviors used by gifted students in solving non-routine problems
BİLAL AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN DEMİR
- A web mapping infrastructure design and implementation with open source geo information technology: A case study of ITU Smart Campus
Web haritalama alt yapı tasarımı ve açık kaynak kodlu coğrafi bilgi teknolojileri ile İTÜ Akıllı Kampüs uygulaması çalışması
ROUHOLLAH NASIRZADEHDIZAJI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiCoğrafi Bilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAHMİ NURHAN ÇELİK
- Özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin mükemmeliyetçiliklerinin,empati düzeyleri ve algılanan anne baba davranış biçimleri ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between perfectionism, empathy levels and perceived parenting behaviors of gifted and talented secondary school students
ŞEYMA BOYDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZERRİN BÖLÜKBAŞI MACİT