Eine kontrastive studie institutioneller sprachstandardisierungsmaßnahmen in Deutschland und in der Türkei.
Almanya ve Türkiye'de kurumsal dil standardizasyon önlemlerinin karşılaştırmalı bir inceleme
- Tez No: 914349
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUTLU ER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, Dilbilim, German Linguistics and Literature, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Dil değişimi, Dil etkileşimi, dil kurumları, Dil milliyetçiliği, Dil sadeleştirmesi, Dil standardı, Language change, Language contact, Language institutions, Language nationalism, Language purism, Language standard
- Yıl: 2025
- Dil: Almanca
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Alman Dilbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 333
Özet
Teknoloji ve iletişim alanlarında yaşanan hızlı ilerleme, geniş kapsamlı sosyal, kültürel ve ekonomik değişimlere yol açmış olup, bunların etkileri dilde de görülebilmektedir. Dolayısıyla hem Alman dili hem de Türk dili zaman içinde standart bir dil haline gelmiştir. Bu bağlamda çalışma, Almanya ve Türkiye'nin kendi standart dillerini teşvik etme, koruma ve önem verme konusundaki başarılarını ele almaktadır ve ki dili, standardizasyon alanındaki önemleri ve gelişimleri açısından karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın önemli bir kısmını, Leibniz Alman Dili Enstitüsü ve Türk Dil Kurumu gibi ilgili kurumsal tesisler temelinde Almanca ve Türkçenin standardizasyon süreçlerinin oluşturmaktadır. Almanca ve Türkçenin diğer dillerle siyasi, kültürel ve coğrafi olarak belirlenen dil temaslarına özellikle dikkat edilmiştir. Bu bağlamda, dil sadeleştirmesinin dil standardizasyonu üzerindeki etkisi özellikle ilgi çekicidir. Bu hususlar her iki ülkede de yoğun dil politikası tartışmalarına konu olmuştur. Söz konusu tartışmalara bir bakış ve bunların eleştirel bir analizi de çalışmanın konusudur. Araştırma sonuçları, Almancanın 17. ve 18. yüzyıl gibi erken bir tarihte, yani Türkçeden çok daha önce yaygınlaşmaya başladığını göstermektedir. Türk dilinin standartlaşması ise 19. yüzyılın sonlarına doğru gerçekleşmiş ve cumhuriyetin kuruluşundan bu yana daha güçlü bir siyasi karaktere sahip olmuştur. Her iki ülkede de incelenen kurumlar, ilgili dilin daha da geliştirilmesine ve teşvik edilmesine önemli katkı sağlamıştır. Bu bağlamda dil arındırma çabaları ile de yakın bir bağlantı bulunmaktadır. Literatürde, dil arındırma söylemi her iki ülkede de dil milliyetçiliği ile ilişkilendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
There has been rapid progress in the areas of technology and communication, which has led to far-reaching social, cultural and economic changes, the effects of which can also be found in language. Both the German and Turkish language have gradually developed into a standard language over time. This study deals with the achievements of Germany and Turkey in promoting, preserving and appreciating their respective standard languages. It aims to compare the two languages in terms of their importance and development in the field of standardization. An essential part of the study is the investigation of the standardization processes of German and Turkish on the basis of relevant institutional facilities such as the Leibniz Institute for the German Language and the Türk Dil Kurumu (Turkish Language Institute). Particular attention was paid to the politically, culturally and geographically determined language contacts of German and Turkish with other languages. In this context, the influence of language purism on linguistic standardization in both countries is of particular interest. These aspects have been the subject of intensive language policy debates. An insight into these discussions and a critical analysis of them are also the subject of this study. The research results suggest that German language cultivation began as early as the 17th/18th century and thus much earlier than Turkish. The standardization of the Turkish language can be traced back to the end of the 19th century and has taken on a more political character since the founding of the republic. The institutions examined made a significant contribution to the further development of the respective language in both countries. There is also a close connection with linguistic purist efforts. In the literature, the language purification discourse is associated with linguistic nationalism in both countries.
Benzer Tezler
- Eine kontrastive studie zur identitatssuche und zum partnerschaftsmodell in der frauenliteratur, dargestellt anhand der werke von Brigitte Schwaiger und İnci Aral
Kadın edebiyatında kimlik arayışı ve eş modelleri kriterleri ışığında, Brigitte Schwaiger ve İnci Aral'ın eserleri üzerinde karşılaştırmalı bir çalışma
ŞENGÜL SOYTETİR
Doktora
Almanca
1999
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ÖZYER
- Der sinnbereich 'Justiz' im deutschen und im Türkischen - eine kontrastive studie zur lexikologischen und semantischen sprachanalyse
Almanca ve Türkçede 'Adliye' kavramı anlam alanı - sözcükbilim ve anlambilime dayalı dil analizine yönelik karşılaştırmalı bir çalışma
ÇİĞDEM CANAN DİKMEN
Yüksek Lisans
Almanca
2013
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELTEM EKTİ
- Der sinnbezirk 'gesetzgebung' im Deutschen und im Türkischen. Eine kontrastive studie zur verabschiedung der gesetze, verordnungen und erlässe
Yasama alanında Almanya ve Türkiye'deki yasama, yasa kaldırma ve yasa değişikliği nin karşılaştırılması
SEDEF ECE SÖZERLİ
Yüksek Lisans
Almanca
2015
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAT ÜLNER
- Das 'Mutter Motiv' in den werken Cengiz Aytmatovs 'Toprak Ana' und Bertold Brechts 'Mutter Courage und Ihre Kinder' (Eine kontrastive studie)
Cengiz Aytmatov'un 'Toprak Ana ' ve Bertold Brecht'in 'Cesaret Ana ve Çocukları' eserlerinde anne motifi (Karşılaştırmalı bir çalışma)
ŞERİFE GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Almanca
2015
Alman Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ BAYKAN
- Der Sinnbereich 'Ehre, Stolz, Würde' im Deutschen und im Türkischen. Eine kontrastive studie zur semantik, lexikologie und lexikographie
Almanca ve Türkçe'deki 'Onur', 'Gurur', 'Şeref' anlam alanlarının karşılaştırılması. Sözlükbilim, sözcükbilim ve anlambilim üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
EZGİ DUMAN