Ergenlerde öz yeterlilik ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide üst bilişlerin aracı rolü
The Mediating role of metacognitions in the relationship between self-efficacy and subjective well-being in adolescents
- Tez No: 914663
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ALİ YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adıyaman Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Bu çalışmanın amacı, ergenlerde öz yeterlik ile öznel iyi oluş arasında üst bilişlerin aracılığının olup olmadığını incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 yılında Malatya ili Battalgazi ilçesinde bulunan çeşitli ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 252'si kız (%51,1) ve 241'i erkek olan (%48,9) toplam 493 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmaya katılan örneklem grubundaki öğrencilerin yaş aralığı 13-19, yaş ortalaması 15,36 ve standart sapması 1,20'dir. Çalışmanın verileri ''Çocuklar için Öz-Yeterlik Ölçeği'', ''Üst Biliş Ölçeği-Çocuk ve Ergen Formu (ÜBÖ-ÇE)'', ''Yaşam Doyumu Ölçeği'', "Ergenler İçin Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği (EİPNDÖ)'' ve ''Kişisel Bilgi Formu'' kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 23 programından faydalanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre ergenlerin öznel iyi oluşları ile öz yeterlikleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Ergenlerin öz yeterlikleri ile üst bilişleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Öz yeterliğin olumlu üst endişeler ve bilişsel izleme alt boyutları ile pozitif yönde anlamlı bir ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Öz yeterlik ile olumsuz üst endişeler ve batıl inanç, ceza ve sorumluluk inançları arasında da negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Öznel iyi oluş ile olumsuz üst endişeler arasında negatif yönde anlamlı, öznel iyi oluş ile batıl inanç, ceza ve sorumluluk inançları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ancak öznel iyi oluşun üst biliş alt boyutlarından olan olumlu üst endişeler ve bilişsel izleme ile arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni olan öznel iyi oluş düzeyinin kız ve erkek öğrenciler arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. Öz yeterlik ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkiye üst biliş alt boyutlarından sadece olumsuz üst endişeler anlamlı düzeyde aracılık etmektedir. Diğer alt boyutların (olumlu üst endişeler, batıl inanç ceza ve sorumluluk inançları ve bilişsel izleme) bu ilişkiye anlamlı düzeyde aracılık etmediği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar ilgili alan yazın çerçevesinde tartışılmış ve araştırmacılara, alanda çalışan uzmanlara ve ebeveynlere önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine whether metacognitions mediate the relationship between self-efficacy and subjective well-being in adolescents. The study group consisted of 493 high school students, 252 girls (51,1%) and 241 boys (48,9%), studying in various secondary education institutions in Battalgazi district of Malatya province in 2022-2023. The age range of the students in the sample group participating in the study was 13-19, the mean age was 15,36 and the standard deviation was 1,20. The data of the study were obtained by using the ''Self-Efficacy Scale for Children'', ''Metacognition Scale-Child and Adolescent Form (MCQ-30)'', ''Life Satisfaction Scale'', ''Positive and Negative Affect Scale for Adolescents (PANAS-A)'' and ''Personal Information Form''. The SPSS 23 program was used to analyze the research data. According to the results of the analysis, there is a significant positive relationship between adolescents' subjective well-being and self-efficacy perceptions. There is a significant relationship between adolescents' self-efficacy perceptions and metacognitions. Self-efficacy was found to have a significant positive relationship with positive metacognitions and cognitive monitoring sub-dimensions. A significant negative relationship exists between self-efficacy and negative metacognitive beliefs and superstition beliefs, punishment and responsibility beliefs. There was a significant negative relationship between subjective well-being and negative metacognitive beliefs, and a significant negative relationship between subjective well-being and superstitions, punishment and responsibility beliefs. However, it was concluded that there was no significant relationship between subjective well-being and positive metacognitive beliefs and cognitive monitoring, which are sub-dimensions of metacognition. It was found that the level of subjective well-being, which is the dependent variable of the study, did not differ significantly between male and female students. The relationship between self-efficacy and subjective well-being was only significantly mediated by the sub-dimension of negative metacognition. It was concluded that the other sub-dimensions (positive metacognitions, superstition beliefs, punishment and responsibility beliefs, and cognitive monitoring) did not mediate this relationship at a significant level. The findings were discussed in the context of the relevant literature and recommendations were made for researchers, practitioners and parents.
Benzer Tezler
- Ergenlerde öznel iyi oluş ve öz yeterlik arasındaki ilişkide umudun ve kötümserlikle başa çıkmanın aracı rolünün incelenmesi
Mediating role of hope and coping with pessimisim in the relationship between subjective well being and self efficacy in adolescent
NAİLE OSMANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ERYILMAZ
- Ortaokul öğrencilerinde okula bağlılık ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide öz-yeterlik inancı ve akademik motivasyonun rolü
The role of self-efficacy beliefs and academic motivation in the relationship between school attachment and subjective well-being in secondary school students
NİHAL TOPAL
- Ergenlerde öznel iyi oluşun yordayıcıları olarak, anne baba tutumları, benlik saygısı ve özyeterlik arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between parental attitudes, self-respect and self-efficacy as predictors of subjective well being for adolescents
ELİF BALOTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYHAN AKCAN
- Predictive roles of subjective well-being, optimism, resilience on self-efficacy levels of adolescence
Ergenlerin öznel iyi oluş, iyimserlik, dayanıklılığın öz-yeterlik düzeyleri üzerindeki yordayıcı rolleri
MİNE GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiYeditepe ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER ŞEHRİBAN ÖZABACI
- Tek eşli ve çok eşli ailelerde yaşayan ergenlerde öz-yeterlik, öznel iyi oluş ve çocukluk çağı ruhsal travmaları
Self-efficiency and subjective well-being in adolescents: Childhood mental traumas and the effect of family
ESER KARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ATAK