Otizm spektrum bozukluğu tanısı bulunan çocukların tuvalet eğitimi sürecine yönelik ebeveyn yaşantıları
Parental experiences regarding the toilet training process of children diagnosed with autism spectrum disorder
- Tez No: 914719
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM TOPER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Zihin Engelliler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan bireyler, tipik gelişim gösteren akranlarıyla karşılaştırıldığında tuvalet becerilerini edinme konusunda zorluklar yaşayabilmektedir. OSB olan bireylere tuvalet becerisini öğretmeyi hedefleyen uygulamalı araştırmalar bulunmakta ve bu araştırmaların sonuçları, sistematik olarak sunulan müdahale yöntemleriyle tuvalet becerisini edinebildiklerini göstermektedir. Ancak diğer yandan OSB'ye özgü duyusal hassasiyetler ve rutinlere bağlı olmak gibi bazı karakteristik özellikler bu sürecin hem çocukların kendisi hem de ebeveynleri için zorlu bir süreç olabilmektedir. Alanyazında OSB olan çocuklara tuvalet becerisinin öğretimine yönelik etkililik araştırmaları bulunmasına rağmen, ebeveynlerinin bu süreçteki deneyimlerini inceleyen araştırmalar oldukça sınırlıdır. Bu gereksinimden dolayı bu araştırmada OSB tanısı almış çocukların tuvalet eğitimi sürecine yönelik ebeveynlerin yaşadıkları deneyimlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcıları, OSB tanısı bulunan ve tuvalet kullanımı becerilerini kazanan 13 çocuğun ebeveynleridir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desen kullanılmış ve veriler ebeveynlerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler“tuvalet eğitimine başlama öncesine yönelik bulgular”,“tuvalet eğitimine hazırlık sürecine yönelik bulgular”,“tuvalet eğitiminin kazandırılmasına yönelik bulgular”ve“tuvalet eğitimi sürecinde ebeveyn yaşantıları”şeklinde 4 ana temaya ayrılmıştır. Araştırmanın sonuçları, tuvalet eğitimi sürecinin, ebeveynler için hem olumsuz hem de olumlu deneyimlerin iç içe geçtiği, değişken ve kişisel bir deneyim olduğunu göstermektedir. Olumlu bir yaklaşım ve doğru zamanlama ile eğitim sürecini daha kolay tamamlayan ebeveynler olduğu gibi, çocuklarının direnç göstermesi ve süreçte zorlanması nedeniyle ek çaba sarf eden ebeveynler de bulunduğu belirlenmiştir. Tuvalet eğitimi sürecinde sabırlı olmanın, çocuğun hazır olduğu zamanı beklemenin ve olumsuz deneyimlere rağmen devamlılık sağlamanın, başarılı bir eğitimin temel unsurlarından olduğu ebeveynler tarafından belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
Individuals with Autism Spectrum Disorder (ASD) may experience difficulties in acquiring toilet skills compared to their typically developing peers. There are applied research studies aimed at teaching toilet skills to individuals with ASD, and the results of these studies show that with systematically presented intervention methods, they can acquire toilet skills. However, certain characteristics unique to ASD, such as sensory sensitivities and attachment to routines, can make this process challenging for both the children themselves and their parents. Although there are effectiveness studies in the literature regarding teaching toilet skills to children with ASD, research examining the experiences of their parents in this process is quite limited. Due to this need, the aim of this study was to investigate the experiences of parents of children diagnosed with ASD regarding the toilet training process. The participants of the study were parents of 13 children with an ASD diagnosis who had acquired the skills of urination and staying dry during toilet use. A phenomenological design, one of the qualitative research methods, was used in the study, and data were collected through semi-structured interviews with parents. The data obtained from the research were divided into four main themes:“findings regarding the period before starting toilet training,”“findings regarding the preparation process for toilet training,”“findings regarding the acquisition of toilet training,”and“parental experiences during the toilet training process.”As a result, it was concluded that the toilet training process is a variable and personal experience for parents, containing both negative and positive experiences. Some parents were able to complete the training process more easily with a positive approach and correct timing, while others had to exert extra effort due to their children's resistance and difficulties in the process. Parents mentioned that being patient, waiting for the child to be ready, and maintaining consistency despite negative experiences were fundamental elements of successful training
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocukların yürütücü işlevlerinin eğitim öncesi ve eğitim sonrası perfomanslarının porteus labrentleri testi ile karşılaştırılması
The comparison of the pre-educational and after-educational performances of the executive functions of children with autism spectrum disorders with porteus maze test
DİLARA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURPER ÜLKÜER
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu olan ebeveynlerin günlük rutinleri kullanımları ile öz yeterliliklerinin incelenmesi
Investigation of parents' use of daily routines and self-efficacy of parents with a child diagnosed with autism spectrum disorder
ŞEVVAL ÖZYER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM AYTEKİN
- Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin uyku kalitesi ile ebeveynin depresyon ve tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between sleep quality and levels of depression and burnout in parents of children with autism spectrum disorder
ECENUR BERKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ ÖNEN ÜNSALVER
- Özel eğitim öğretmenlerinin, öğretmen adaylarının ve özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin zihin kuramı becerilerilerine yönelik görüşlerinin incelenmesi
An investigation of the views of special education teachers, prospective special education teachers and families with children having special needs towards the skills on the theory of mind
VİLDAN SARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAFİYE SUNAY YILDIRIM DOĞRU
- Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik dayanıklık ve depresyon seviyelerinin değerlendirilmesi
Evaluation of psychological resilience and depression levels of parents with children with autism
GİZEM YELEGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜSUN SUNAR