Karanlık üçlü kişilik özelliklerinin spora yansıması: Kişilik temelinde nitel bir araştırma
Reflection of dark triad personality traits on sports: A qualitative research based on personality
- Tez No: 914864
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRİ DEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Spor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Spor ve kişilik üzerine yapılan çalışmaların son dönemlerde yüzünü kişiliğin karanlık tarafına döndürdüğü görülmektedir. Karanlık kişilik özellikleri Makyavelizm, narsisizm ve psikopati kişilik kavramlarından oluşmakta ve literatürde Karanlık Üçlü olarak ifade edilmektedir. Karanlık Üçlü kişilik özellikleri az ya da çok her insanda olduğu kabul edilmektedir. Kişiliğin performansa etkisi yadsınamaz bir gerçek olarak nitelendirilmekte ve özellikle sporcu performansının sonuç ve başarı odaklı değerlendirildiği spor ortamında, kişilik kavramını anlamak önemli hale gelmektedir. Bu çalışmanın amacı; olimpik seviyedeki sporcular aracılığıyla kişiliği yalnızca pozitif yönleri ile değil olumsuz kişilik özellikleri olarak nitelendirilen, Karanlık Üçlü kişilik özellikleri (Makyavelizm, Narsisizm, Psikopati) üzerinden değerlendirebilmektir. Bu amaç doğrultusunda kişilik ve spor arasındaki ilişki araştırmanın temel konusudur. Özelde ise kişiliğin karanlık yönünü anlamak amacı ile Karanlık Üçlü kişilik özellikleri konusu incelenmiştir. Bu çalışma; nitel bir araştırma olarak planlanmış olup, çalışmada görüşme tekniği kullanılmıştır. Fenomenoloji deseni ile yürütülen çalışmada, veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından hazırlanan, 7'si demografik bilgilerden oluşan toplam 13 açık uçlu sorudan oluşan soru formu kullanılmıştır. Çalışmanın amacına bağlı olarak amaçlı örnekleme metodu kullanılmış olup, Tokyo 2020 Olimpiyatları'nda ülkemiz adına yarışan 10 sporcu ile görüşme yapılmıştır. Elde edilen veriler yazılı belge haline getirilmiş olup, içerik analizi yöntemi ile tema ve alt kodlar belirlenmiştir. Bu yazılı belgelerin analiz sürecinde ise MAXQDA Analytics Pro 2022 isimli veri analiz programı kullanılmıştır. Elde edilen veriler, frekans tabloları, kod haritaları ve kod matris tarayıcısı yardımıyla görselleştirilmiştir. Araştırma kapsamında verilerin objektiflik ve güvenirlik değerlendirmesi için üçgenleme modeli kullanılmıştır. Çalışma kapsamında Karanlık Üçlü kişilik özellikleri olarak ifade edilen Makyavelizm, narsisizm ve psikopati kavramlarına yönelik temalar oluşturulmuş, sporcuların temalar altında yer alan alt kodlara yaptıkları atıflar detaylı olarak incelenmiş ve ifadelerde kullanıldığı düşünülen karanlık kişilik özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, Karanlık Üçlü kişilik özelliklerinin çalışmaya katılan sporcular tarafından kullanıldığı ve bu özelliklerin kullanılmasının sportif başarıda etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Studies on sports and personality have recently turned their faces to the dark side of personality. Dark personality traits consist of the personality concepts of Machiavellianism, narcissism and psychopathy and are referred to as the Dark Triad in the literature. It is accepted that every person has the Dark Triad personality traits to a greater or lesser extent. The effect of personality on performance is considered an undeniable fact and understanding the concept of personality becomes important, especially in the sports environment where athlete performance is evaluated in terms of results and success. The purpose of this study is to evaluate personality not only with its positive aspects but also with the Dark Triad personality traits (Machiavellianism, Narcissism, Psychopathy), which are described as negative personality traits, through Olympic level athletes. For this purpose, the relationship between personality and sports is the main subject of the research. In particular, the Dark Triad personality traits were examined in order to understand the dark side of personality. This study was planned as a qualitative research and the interview technique was used in the study. In the study conducted with the phenomenology design, a questionnaire form consisting of 13 open-ended questions, 7 of which were demographic information, prepared by the researcher was used as the data collection tool. Depending on the purpose of the study, the purposeful sampling method was used and 10 athletes competing on behalf of our country in the Tokyo 2020 Olympics were interviewed. The obtained data were converted into written documents and themes and subcodes were determined with the content analysis method. In the analysis process of these written documents, the data analysis program called MAXQDA Analytics Pro 2022 was used. The obtained data were visualized with the help of frequency tables, code maps and code matrix browser. Within the scope of the research, the triangulation model was used to evaluate the objectivity and reliability of the data. Within the scope of the study, themes were created for the concepts of Machiavellianism, narcissism and psychopathy, which are expressed as Dark Triad personality traits, and the athletes' references to the subcodes under the themes were examined in detail and the dark personality traits thought to be used in the statements were tried to be determined. As a result of the research, it was concluded that the Dark Triad personality traits were used
Benzer Tezler
- Beden eğitimi dersinde sınıfta kişiliğin karanlık yüzü: İstenmeyen ergen öğrenci davranışları üzerinde kişiliğin ve davranışsal bağımlılığın yansıması
The dark side of personality in the classroom of physical education: the reflection of personality and behavioral dependency on unwanted adolescent student behaviours
MEHDİ TOPCUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporAtatürk ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VAHDET ALAEDDİNOĞLU
- Antrenörlerin karanlık üçlü kişilik özellikleri ve aydınlık üçlü kişilik özelliklerinin iş doyum düzeylerine ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between dark triad personality traits and light triad personality traits of coaches on job satisfaction levels
GÜNSELİ DUMAN
Doktora
Türkçe
2023
SporEge ÜniversitesiSpor Yönetim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDİNÇ DEMİRAY
- Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin karanlık üçlü kişilik özelliklerinin incelenmesi
Examination of the dark triad personality traits of students in the faculty of sports sciences
GÖZDE GENÇTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporYalova ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ ÖNTÜRK
- Eskrim antrenör ve hakemlerinin karanlık üçlü perspektifinde kişilik özelliklerinin incelenmesi
Investigation of personality traits of fencing trainers and referees in the dark triad perspective
BEYZA HALVACIAY BACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiDüzce ÜniversitesiSpor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMDİ PEPE
- Beden eğitimi öğretmenlerinin sosyal zeka ve karanlık üçlü kişilik özelliklerinin iletişim becerileri üzerine etkisi
The impact of physical education teachers social intelligence and dark triad personality traits on their communication skills
AYSELNUR DOĞRUER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
SporMersin ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKAİ PEHLEVAN