Etnografik belgeselde halk bilimcinin rolü
The Role of the folklorist in ethnographic documentary
- Tez No: 914930
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NURAY HİLAL TUĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, İletişim Bilimleri, Radio and Television, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Toplumların yaşam biçimlerini, geleneklerini, ritüellerini, inançlarını ve sosyal yapısını derinlemesine inceleyen ve kültürel gerçekliği seyirciye en doğru ve samimi şekilde aktarmayı amaçlayan etnografik belgesel, kültürün belgeselidir. Belgesel çekimlerinde farklı disiplinlerin iş birliğine ve bilirkişiliğine ihtiyaç duyulabilmektedir. Bu çalışma, etnografik belgesellere danışmanlık ve metin yazarlığı yapan halk bilimcinin katkısını konu edinmektedir. Çalışmada“etnografik belgesel türünün çekiminde neden etnoloğun danışmanlığına başvurulduğu, etnoloğun danışmanlık ve metin yazarlığı yaparken yönetmenle nasıl bir etkileşim içinde olduğu, halk bilimcinin etnografik belgeseli nasıl tanımladığı ve aynı etnoloğun farklı yönetmenlerle çalışmasının etnografik belgeselin içeriğini etkileyip etkilemediği, halk bilimcinin sahada ya da masa başında çalışmasının etnografik belgesele etkisi ve etnografik belgesel danışmanlığında dikkat edilmesi gereken etik hususların neler olduğu”sorularını yanıtlamak amaçlanmıştır. Nitel bir araştırma tasarımının tercih edildiği bu çalışmada halk bilimci Prof. Dr. M. Muhtar Kutlu ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Kutlu'nun birlikte çalıştığı birçok yönetmen olup bu çalışma Ertuğrul Karslıoğlu'nun Fırat'ın Türküsü (1991) ile Daver Atabey'in Kaf Dağının Ardı Asya (2001) adlı dizi belgesellerle sınırlandırılmıştır. Amaçlı örneklem kullanılmıştır. Çalışma, birinci bölüm olarak ifade edilen giriş bölümü dâhil dört bölümden oluşmaktadır. İkinci bölümde kavramsal çerçeveye, üçüncü bölümde Kutlu'nun biyografisine, danışmanlık ve metin yazarlığı yaptığı belgesellere, etnografik belgesel konusundaki görüşlerine yer verilmiştir. Dördüncü bölümde Kutlu'nun danışmanlık ve metin yazarlığı yaptığı etnografik belgeseller,“anlatı yapısı, sinematografik özellikler ve etnografik unsurlar”kategorileri açısından incelenmiştir. Araştırmada etnografik belgesel çekimlerinde halk bilimcilerin danışman olarak yer almasının, belgeselin kültürel derinliğini artırdığı ve topluma dair inceliklerin daha doğru şekilde aktarılmasını sağladığı tespit edilmiştir. Belgesel çekiminde yönetmen ile etnoloğun kendi rol ve sınırlarının olduğu ve bunların aşılmaması gerektiği vurgulanmıştır. Her iki yönetmenin benzer sinematografik dile sahip olmakla birlikte anlatı yapısı konusunda farklı yöntemleri benimsediği görülmektedir. Etnografik çözümlemede Karslıoğlu ve Atabey'in belgesellerinin öznesinin“gelenek”olduğu, Şamanizm ile ilişkili olarak“ateş, su, taş, ağaç, demir ve atalar kültü”ritüellerin odak noktasını teşkil ettiği, İslamiyet önce ve sonrası Türk inanış ve yaşayışının birlikte sunulduğu, örneklendirilen coğrafyanın Orta Asya ve Anadolu sahası olduğu belirlenmiştir. Kutlu'nun danışmanlık yaptığı belgesellere katkısının“görsel kültür ve göçer kültür”odaklı akademik çalışmalarıyla birebir uyumlu olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Ethnographic documentary, which analyses the lifestyles, traditions, rituals, beliefs and social structure of societies in depth and aims to convey cultural reality to the audience in the most accurate and sincere way, is defined as the documentary of culture. The cooperation and expertise of different disciplines may be needed in documentary filming. This study titled 'The Role of Folklorist in Ethnographic Documentary' focuses on the contribution of folklorist who acts as a consultant and text writer to ethnographic documentaries. In the study, it is aimed to answer the questions of 'why the consultancy of the ethnologist is used in the shooting of the ethnographic documentary genre, how the ethnologist interacts with the director while consulting and copywriting, how the folklorist defines the ethnographic documentary, whether the same ethnologist working with different directors affects the content of the ethnographic documentary, how the work of the folklorist in the field or at the desk affects the ethnographic documentary, and what are the ethical issues to be considered in ethnographic documentary consultancy'. In this study, in which a qualitative research design was preferred, semi-structured interviews were conducted with folklorist Prof. Dr. M. Muhtar Kutlu. Kutlu has worked with many directors, and this study is limited to the documentaries of Ertuğrul Karslıoğlu's Euphrates' Song (1991) and Daver Atabey's series of documentaries titled Asia Behind the Kaf Mountain (2001). The study consists of four chapters, including the introduction as the first chapter. While the second part describes the conceptual framework, the third part tells about Kutlu's biography, the documentaries he has worked as a consultant and copywriter, and his views on ethnographic documentaries. In the fourth chapter, the ethnographic documentaries that Kutlu worked as a consultant and copywriter were analyzed in terms of 'narrative structure, cinematographic features and ethnographic elements'. In the research, it was found that the involvement of folklorists as consultants in ethnographic documentary filming increases the cultural depth of the documentary and enables the subtleties of the society to be conveyed more accurately. It was emphasized that the director and ethnologist have their own roles and limits in documentary filming and that these should not be exceeded. Although both directors have similar cinematographic language, it is seen that they adopt different methods in terms of narrative structure. In the ethnographic analysis, it has been identified that the subject of all of Karslıoğlu and Atabey's documentaries is 'tradition', rituals related to Shamanism such as 'fire, water, stone, tree, iron and the cult of ancestors' constitute the focal point, Turkish beliefs and life before and after Islam are presented together, and the geography exemplified is Central Asia and Anatolia. It has been found that Kutlu's contribution to the documentaries he consulted is in line with his academic studies focused on 'visual culture and nomadic culture'.
Benzer Tezler
- Türk tarihi araştırmalarında Çokan Valihanov'un yeri ve Sobraniye Soçineniy I'in tahlili
The place of chokan valikhanov in the studies on the history of the Turks and analysis of his 'Sobraniye Sochineniy I'
AYŞE BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ BUYAR
- Belgesel sinemada etnografik yaklaşımlar
Ethnographic approaches to documentary cinema
BİLGEN İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
AntropolojiMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL KIREL
- Kültürün aktarılmasında etnografik belgesel
Ethnographic documentary in transposing the culture
ÖZLEM KARASU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BATTAL ODABAŞ
- Belgesel ve etnik kimlik ilişkisi: 2000 sonrası Türk etnografik belgesel sinemasında etnik kimlik olgusu
The relationship between documentary and ethnic identity: Ethnic identity in Turkish ethnographic documentary cinema after 2000
MERT KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonGiresun ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BARIŞ YETKİN
- Sinema ve antropoloji etnografik veri içeren belgeseller örnek üç belgesel film incelemesi
Cinema and anthropology documentary films with ethnographic content analyze of three sample documentary films
GÜLSELİ AYGÜL ALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
İletişim BilimleriMarmara Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA BİRYILDIZ