Orta Asya'da su sorununun Kırgızistan dış politikası üzerinde etkisi
The Impact of the water problems in Central Asia on the foreign policy of Kyrgyzstan
- Tez No: 914939
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞABAN HALİS ÇALIŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Foreign Policy, Kyrgyzstan, Central Asia, Water Issue, Water Resources Management
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 281
Özet
Su, dünya varolduğundan beri doğa ve bünyesindeki tüm canlılar için toprak ile havayı tamamlayan yaşamsal bir element, vazgeçilmez bir öğedir. Dünya tarihi ve insanlık tarihi, su ve su kaynaklarıyla bir birine kökünden bağlıdır. Orta Asya ülkeleri için bir yandan birleştiren, diğer yandan karşı karşıya getiren, stratejik bir kaynaktır. Bölgenin özelliği iki memba ülkesinin bölgede var olan suyun %80'den fazlasına sahip olmasıyla beraber doğalgaz ve petrol konusunda tamamen dışa bağımlı olması, mansap ülkelerinin ise doğalgaz ve petrol rezervlerince zengin olmakla beraber su konusunda tamamen dışa bağımlı olmalarıdır.“Orta Asya'da Su Sorununun Kırgızistan Dış Politikası Üzerinde Etkisi”adlı çalışma, tarihsel süreç içerisinde Sovyetlerden bugüne süregelen ve daha uzun yıllar boyunca devam edecek olan su paylaşım sorununun Kırgızistan dış politikası üzerinde etkilerine yönelik hazırlanmıştır. Bu araştırmada kullandığı bütün su kaynakları kendi topraklarında doğan Kırgızistan için su sorunu, dış politikasını nasıl etkilemektedir sorusuna cevap aranmıştır. Bu soruyu cevaplarken öncelikle mevcut su kullanım ve paylaşım sorunlarının Kırgızistan'ın komşu ülkelerle ve Büyük Güçlerle olan ilişkilerini nasıl şekillendirdiği analiz edilmiştir. Bu tezde Orta Asyadaki daha Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) zamanından kalma su paylaşım kotalarının ve kullanım sisteminin ülkeler arası ne gibi tartışma ve çekişmelere yol açtığı irdelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, Kırgızistan'ın dış politikasının genel gelişimi, iç ve dış politikada su kaynaklarının yeri ve su paylaşımı sorununun kısa ve orta vadede Kırgızistan için ne gibi sorunlara yol açabileceği araştırılmıştır. Bu bağlamda suyun, Kırgızistan'da çok yönlü olarak siyasallaşmış ve ülkede siyasi yöneticilerin değişmesini tetikleyecek, hatta devrimlerin gerçekleşmesine neden olabilecek bir 'doğal kaynak' olduğu; Kırgızistan'ın su kaynakları ve enerji projelerinin ülkenin ikili ilişkileri ile bölgesel politikalarını ve uluslararası ilişkilerdeki konumunu etkilediği ortaya konulmuş Kırgızistan dış politikasının, diğer etkenlerin yanı sıra, devletin, su-enerji politikası tarafından ciddi bir şekilde belirlendiği saptanmıştır. Tezde, özet olarak, su sorunlarının Kırgızistan'ın dış politikasını çok boyutlu ve karmaşık bir şekilde etkilediği, hatta diplomatik ilişkilerden güvenlik politikalarına, ekonomik stratejilerinden ikili ve çok taraflı ilişkilere kadar geniş yelpazede politikalarını etkilediği ve gelecekte de etkilemeye devam edeceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Water, since the beginning of the world, has been a vital and indispensable element, complementing soil and air for nature and all living beings. World history and human history are fundamentally connected to water and water resources. Water is a strategic resource for the Central Asian countries, both uniting and dividing them. The region is characterized by the fact that the two upstream countries control more than 80% of the region's water resources while being heavily dependent on gas and oil from the downstream countries. Conversely, the downstream countries are rich in gas and oil reserves but heavily reliant on water. The study titled“The Impact of the Water Problem in Central Asia on the Foreign Policy of Kyrgyzstan”examines the impact of water-sharing issues on Kyrgyzstan's foreign policy, which has been ongoing since the Soviet era and is expected to continue for many years. The purpose of this study is to analyze how water issues affect Kyrgyzstan's foreign policy, particularly given that its main water resources are located within its own borders. In this context, the study examines how current water usage and distribution problems shape Kyrgyzstan's relations with neighboring countries and Great Powers. This thesis attempts to analyze how the water-sharing quotas and utilization system in the Central Asian region, dating back to the USSR, have led to tensions between the countries. Furthermore, the study investigates the general development of Kyrgyzstan's foreign policy, the role of water resources in both domestic and foreign policy, and the potential short- and medium-term challenges Kyrgyzstan may face due to water-sharing issues. The findings suggest that water is a 'natural resource' that has been highly politicized in many ways in Kyrgyzstan, with the potential to influence political changes, including shifts in leadership and even revolutions; that Kyrgyzstan's water resources and energy projects affect the country's bilateral relations, regional policies, and position in international relations; and that Kyrgyzstan's foreign policy is significantly influenced by the state's water-energy policy, among other factors. In the thesis, it is concluded that water issues affect Kyrgyzstan's foreign policy in a multidimensional and complex way, affecting a wide range of policies from diplomatic relations to security policies, from economic strategies to bilateral and multilateral relations, and will continue to do so in the future.
Benzer Tezler
- Билим, илим жана маданият тармагындагы Кыргызстан менен Түркиянын кызматташтыгы (1992-2012 жж.)
Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında eğitim, bilim ve kültürel ilişkiler (1992-2012)
KADRİ AĞGÜN
Doktora
Kırgızca
2016
TarihKyrgyz State University named after I ArabaevTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÖLÖBEK ABDRAHMANOV
- Güvenlik açısından Türkiye-Rusya ilişkileri: 2002-2018
Turkey and Russia relations from the security perspective: 2002-2018 years - Россия жана Түркиянын коопсуздук багытындагы мамилелери: 2002-2018 жылдар
ERTUĞRUL GAZİ AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ELİK
- Sovyetler sonrası Orta Asya'nın sınır aşan sularında yaşanılan uyuşmazlıklar ve bölge ülkelerinin çözüm önerileri
The conflictcs in the transboundary waters of post - Soviet Central Asia and the solutions recommended by the countries in the region
ZEKİ KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Uluslararası İlişkilerTurgut Özal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FARKHAD ALİMUKHAMEDOV
- Orta Asya Cumhuriyetlerinde su güvenliği ve hidropolitik yaklaşımlar: Kırgızistan örneği
Water security of Central Asian Countries and different approaches to hydro-political issues: Kyrgyzstan
UPAGUL RAKHMANOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Uluslararası İlişkilerÇukurova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİFE HATUN KILIÇBEYLİ
- Kazakistan'da kulakların tasfiyesi: Tarihyazıcılığı çalışması
Dekulakization in Kazakhstan: A study of historiography
CİHAN BİLGİLİ
Doktora
Türkçe
2023
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS EMRE GÜRBÜZ