Otizm spektrum bozukluğu tanısı alan çocuklarda işlevsellikte bozulmayı etkileyen faktörlerin incelenmesi
Investigation of factors affecting functional impairment in children diagnosed with autism spectrum disorder
- Tez No: 915650
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MAHMUT CEM TARAKÇIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu çalışmanın amacı, otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanısı alan çocuklarda işlevsellikte bozulmayı etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Mevcut çalışmaya, 6-12 yaş arası OSB tanısı almış yüz çocuk (Ort= 102 ay; SS= 24) ile anne ve babaları katılmıştır. Çalışma, İstanbul Cerrahpaşa-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Hastalıkları Polikliniği'nde yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Öncelikle, OSB tanılı çocukla en çok zaman geçiren ebeveyn tarafından sosyodemografik form doldurulmuştur. OSB belirti şiddetini değerlendirmek için Çocukluk Otizmi Derecelendirme Ölçeği kullanılmıştır. Son olarak Kısa Semptom Envanteri (KSE) ve Weiss İşlevsellikte Bozulma Ölçeği-Ebeveyn Formu (WİBÖE) hem anne hem baba tarafından doldurulmuştur. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) ve Evlilikte Uyum Ölçeği (EUÖ) ise sadece OSB tanılı çocuğun annesi tarafından doldurulmuştur. Çalışma bulguları sonucunda anne ve babanın OSB tanılı çocuğu için değerlendirdiği işlevsellikte bozulma puanları arasında fark olduğu görülmüştür. OSB tanılı çocuğun eşlik eden psikopatolojisinin varlığı ile anne ve babanın OSB tanılı çocukları için değerlendirdikleri işlevsellikte bozulma puanları arasında ise anlamlı bir fark bulunamamıştır. OSB belirti şiddeti ile evlilik uyumu, annenin algıladığı sosyal destek, annenin ruhsal semptom düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Doğrusal regresyon analizi sonucuna göre yaş ve cinsiyet değişkenleri kontrol edildiğinde, evlilik uyumu ve annenin ruhsal semptom düzeyinin annenin OSB tanılı çocuğu için değerlendirdiği işlevsellikte bozulma düzeyi üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu tespit edilmiştir. Bu vii bulgular, annenin ruhsal sağlığının ve evlilik uyumunun, OSB tanılı çocukların işlevselliklerinin bozulması üzerinde rol oynadığını göstermektedir. Annenin ruhsal sağlığını destekleyen ve evlilik uyumunu artırmaya yönelik müdahalelerin, çocukların işlevselliğinde iyileşmeler sağlayabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, mevcut literatürde OSB tanılı çocukların babaları ile yapılan araştırmaların sınırlı olduğu dikkate alınarak, bu alandaki çalışmaların çeşitlendirilmesi ve babaların perspektiflerini daha derinlemesine ele alan araştırmalara ihtiyaç duyulduğu vurgulanmaktadır. Bu tür çalışmaların çeşitlenmesi, aile dinamiklerini güçlendirmek ve OSB tanılı çocukların işlevselliklerine katkıda bulunmak açısından büyük önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the factors affecting functional impairment in children diagnosed with autism spectrum disorder (ASD). One hundred children diagnosed with ASD between the ages of 6-12 (M= 102 months; SD= 24) and their mothers and fathers participated in the current study. The study was conducted face-to-face at the Istanbul Cerrahpaşa-Cerrahpaşa Medical Faculty Hospital Child and Adolescent Mental Health Clinic. First, the sociodemographic form was filled out by the parent who spent the most time with the child diagnosed with ASD. Childhood Autism Rating Scale was used to assess ASD symptom severity. The Brief Symptom Inventory (BSI) and Weiss Functional Impairment Rating Scale for Parents (WFIRS-P)were filled out by both the mother and father. The Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS) and Marital Adjustment Scale (MAS) were only filled out by the mother of the ASD child. As a result of the study findings, it was observed that there was a difference between the functional impairment scores assessed by the mother and father for their ASD child. There was no significant difference between the presence of accompanying psychopathology in the child diagnosed with ASD and the functional impairment scores assessed by the mother and father for their ASD children. No significant relationship was found between ASD symptom severity and marital adjustment, mother's perceived social support, and mother's psychological symptom level. According to the linear regression analysis results, when age and gender variables are controlled, it was determined that marital adjustment and the mother's psychological symptom level are ix significant predictors of the level of functional impairment assessed by the mother for her child with ASD. These findings suggest that the mother's mental health and marital adjustment play a role in the deterioration of the functioning of children with ASD. It is thought that interventions that support the mother's mental health and increase marital harmony can provide improvements in children's functionality. In addition, considering that the current literature includes limited research on fathers of children diagnosed with ASD, it is emphasized that there is a need for diversification of studies in this area and research that examines fathers' perspectives in more depth. Diversification of such studies is of great importance in terms of strengthening family dynamics and contributing to the functionality of children diagnosed with ASD.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı ergenler ile dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı ergenlerde içselleştirilmiş damgalanmanın yaşam kalitesi ve işlevselliğe etkisi
The effect of internalized stigma on quality of life and functionality in adolescents diagnosed with autism spectrum disorder and adolescents diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
TUĞÇE KAPUCU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER KARDAŞ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısına sahip ergenlerde aşırı odaklanma fenomeninin sosyal cevaplılık ve sürekli performans testi performansları bağlamında değerlendirilmesi
Assessment of hyperfocusing phenomenon in adolescents with attention deficit hyperactivity disorder in the context of social responsiveness and continuous performance test performances
EMRAH CEM BAYRAM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. PINAR URAN
- Okul öncesi dönem otizm spektrum bozukluğu'nda yaşam kalitesini belirleyici olarak hastalık şiddeti, komorbid ruhsal sorunlar ve annenin ruhsal sorunlarının rolü
The role of disease severity, comorbid psychologic problems and mother's psychologic problems on quality of life in preschool aged children with autism spectrum disorder
FATİH ÖZBEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
UZMAN CANER MUTLU
- Okul öncesi çocuklarda psikolojik sağlamlık ve mizacın otizm spektrum bozukluğu ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılarındaki hastalık şiddeti ve yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi
An investigation of the impact of psycological resiliance and temperament on the severity and quality of life in preschool children with attention deficit hyperactivity disorder and autism spectrum disorder
SEDA ERBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZLI BURCU ÖZBARAN
- Obsesif kompulsif bozukluk, şizofreni ve bipolar bozukluk tanılı yetişkinlerin çocuklarının otizm spektrum bozukluğu ve duyusal profil açısından değerlendirilmesi
Evaluation in offspring of parents with obsessive compulsive disorder, schizophrenia and bipolar disorder in terms of autism spectrum disorder and sensory profile
ZEYNEP İREM ERBASAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZLI BURCU ÖZBARAN