The politics of hygiene: Public health and urban transformation in Late Ottoman Istanbul
Hijyenin politikası: Geç Osmanlı İstanbulu'nda halk sağlığı ve kentsel dönüşüm
- Tez No: 915761
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ KIRLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Tarih, Public Health, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Modern Türkiye Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 336
Özet
This dissertation examines the interplay between public hygiene, urban transformation, and governance in late Ottoman Istanbul, shedding light on the intersection of health, environment, and infrastructure. Through the lens of public health, it investigates how concepts of dirt, disease, and cleanliness shaped—and were shaped by—the city's evolving urban fabric, infrastructure, and practices. Focusing on four key components—food, water, sewer systems, and burial practices—this study examines how the public health crises experienced by the Ottoman state were instrumentalized to reconfigure urban spaces through a hygienic lens and how this process acted upon social relations. Drawing on Ottoman archival documents, medical treatises, death and health statistics, the study explores the interaction between global hygiene discourses and local realities, framed by Istanbul's unique geography and socio-political dynamics. By integrating urban environmental history with the social history of disease, the dissertation moves beyond conventional state-centered approaches in urban history to highlight the agency of diverse actors, from ordinary inhabitants to experts, in negotiating public health policies. It argues that Istanbul's transformation into a“hygienic city”was neither linear nor uniform but a fragmented process marked by resistance, adaptation, and contestation. The study contributes to Ottoman historiography by bridging environmental and urban studies, offering new insights into how public health policies mediated the relationship between urban life, governance, and the built environment during the Empire's final century.
Özet (Çeviri)
Bu tez, geç dönem Osmanlı İstanbulu'nda hijyen, kentsel dönüşüm ve yönetişim arasındaki etkileşimi inceleyerek sağlık, çevre ve altyapının kesişimine ışık tutmayı amaçlar. Kir, hastalık ve temizlik kavramlarının İstanbul'un değişen kentsel dokusu, altyapısı ve kent reformlarını nasıl şekillendirdiğini ve bunlar tarafından nasıl şekillendirildiğini araştırır. Gıda, su, kanalizasyon ve defin uygulamaları olmak üzere dört temel unsura odaklanan araştırma, Osmanlı Devleti'nin deneyimlediği halk sağlığı krizlerinin kentsel mekânları hijyenik bir mercekle yeniden kurgulamada nasıl araçsallaştırıldığını ve bu sürecin toplumsal ilişkilere nasıl eklemlendiğni sorgular. Osmanlı arşiv belgelerine, tıbbi risalelere, ölüm ve sağlık istatistiklerine dayanan çalışma, İstanbul'un kendine özgü coğrafyası ve sosyo-politik dinamikleriyle yerelleştirilen küresel hijyen söylemleri ile gündelik gerçeklikler arasındaki etkileşimi araştırır. Kentsel çevre tarihi ve hastalıkların sosyal tarihi yaklaşımlarını bütünleştiren tez, konvansiyonel devlet merkezli yaklaşımların ötesine geçerek, çeşitli aktörlerin halk sağlığı politikalarını müzakere etmedeki failliğini vurgular. Araştırma, İstanbul'u“hijyenik bir kente”dönüştürme çabasının ne doğrusal ne de tekdüze olduğunu; direniş, adaptasyon ve çekişmelerle şekillenen bir süreç olduğunu öne sürer. Çalışma, çevre ve kent incelemeleri arasında köprü kurarak Osmanlı tarih yazımına katkıda bulunmayı ve halk sağlığı politikalarının İmparatorluğun son yüzyılında kentsel yaşam, yönetişim ve yapılı çevre arasındaki ilişkiye nasıl aracılık ettiğine dair yeni içgörüler sunar.
Benzer Tezler
- The Politics of Punishment, Urbanization, and Izmir Prison in the Late Ottoman Empire
Son Dönem Osmanlı İmparatorluğu'nda Ceza İnfaz Politikaları, Kentleşme ve İzmir Hapishanesi
UFUK ADAK
Doktora
İngilizce
2015
TarihUniversity of CincinnatiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELIZABETH B. FRIERSON
- Kentsel alanlardaki fiziksel ve sosyoekonomik belirleyicilerin çocuk sağlığına etkilerinin CBS ile araştırılması
Investigating the effects of physical and socio-economic determinants on children health through GIS
ASLI KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Coğrafyaİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZGÜR DOĞRU
- Medicine and politics in the late Ottoman Empire (1876-1909)
Osmanlı son döneminde tıp ve siyaset (1876-1909)
İBRAHİM HALİL KALKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NADİR ÖZBEK
- Erken cumhuriyette modernleşmenin mekânsal temsilleri: İstanbul'da sokak isimlendirmeleri
Spatial representations of modernization in the early republic: Street naming in Istanbul
SEMİH ÇAĞMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADİL BAKTIAYA
- Modernleşen Türkiye'de beden ve nüfus politikaları: Hıfzıssıhha, terbiye, öjeni
The population and body politics in modernizing Turkey: Public health, discipline, eugenics
MURAT ARPACI
Doktora
Türkçe
2015
Kamu YönetimiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL YARDIMCI