Ortaöğretimde okul terkinin eğitimde eşitlik bağlamında incelenmesi
Examining school dropout in secondary education in the context of equity in education.
- Tez No: 915769
- Danışmanlar: PROF. DR. TEMEL ÇALIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Bu araştırmanın genel amacı ortaöğretimde okul terkinin eğitimde eşitlik bağlamında incelenmesidir. Bu amaç çerçevesinde eğitim yöneticilerinin görüşleri ile okul terkini etkileyen faktörlerin ve okul terkinden etkilenen toplumsal süreçlerin yorumlanması hedeflenmektedir. Araştırmada aynı zamanda okul terkini önlemeye yönelik politika önerilerinin de geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desen olarak tasarlanmış olup eğitim okul yöneticileri tarafından deneyimlenen okul terki olgusu incelenmiştir. Ankara İli'nin 5 farklı ilçesinden 15 eğitim yöneticisi araştırmanın katılımcılarını oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Toplanan veriler katılımcı görüşmeleri ile eş zamanlı olarak deşifre edilmiş; ilgili veriler içerik analizi yöntemi ile yorumlanmıştır. Verilerin detaylı analizi neticesinde ortaya çıkan bulgularda;“Okul Terkini Etkileyen Faktörler”temasında Sosyoekonomik Farklılıklar, Göçmenlik, Okul Kaynaklı Farklılıklar, Bireysel Farklılıklar, Bölgesel-Kültürel Farklılıklar, Özel Gereksinimli-Özel Yetenekli Birey kategorileri elde edilmiştir.“Okul Terkinin Etkileri”temasında ise Bireysel Süreçler, Toplumsal Süreçler, Ekonomik Süreçler kategorileri ortaya çıkmıştır. Araştırma bulguları çerçevesinde belirlenen Okul İçi Özellikler, Okul Dışı Özellikler, Okullar Arası Özellikler kategorileri“Okul Terkini Önlemeye Yönelik Politika Önerileri”olarak adlandırılan temayı oluşturmuştur. Araştırmanın söz konusu bulgularından hareketle, ortaöğretimde okul terkini etkileyen faktörlerin, okul terkinin etkilerinin ve okul terkine ilişkin politika önerileri ile eğitimde adalet ve kapsayıcılık göstergelerinin örtüştüğü tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, ortaöğretimde okul terkini önleyici şekilde eğitim süreçlerinin şekillendirilmesi önerisini gündemde tutarken, bu tür planlamalarda kapsayıcılık ve adalet unsurlarının göz önünde bulundurulmasına da işaret etmektedir. Araştırmanın sonuçları dikkate alındığında, rehberlik hizmetlerinin erken çocukluk eğitimi ile başlayan daha profesyonel ve bireyin özelliklerini merkeze alan bir anlayışla gerçekleştirilmesi; okulların fiziki koşullarının bölgesel anlamda benzer özelliklere sahip olması gerekliliği, sosyoekonomik farklılıklardan kaynaklanan olumsuz deneyimlerin bireyin mevcut potansiyeline ulaşamamasına ilişkin etkilerin dikkate alınması ve gerekli düzenlemelerin yapılması önerilerinin alanyazına önemli katkılar sunacağı düşünülmektedir. Öte yandan MEB karar alma mekanizmalarının politika düzenleme evrelerinde çevresel ve kültürel farklılıklardan meydana gelen dezavantajların azaltılmasına dair ilgili kurum-kuruluşlar ile sağlanabilecek iş birliğinin okul terkini önlemek adına MEB bünyesindeki çalışmaların etkililiğini arttıracağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The general purpose of this research is to examine school dropout in secondary education in the context of equality in education. Within the framework of this purpose, it is aimed to interpret the views of education administrators and the factors affecting school dropout and the social processes affected by school dropout. The research also aims to develop policy recommendations to prevent school dropout. The research was designed as a phenomenological design from qualitative research methods and the phenomenon of school dropout experienced by education administrators was examined. 15 education administrators from 5 different districts of Ankara Province constitute the participants of the research. As the data collection tool, the semi-structured interview form was used in the research. The collected data was deciphered simultaneously with the participant interviews and the relevant data was interpreted with the content analysis method. In the findings that emerged as a result of the detailed analysis of the research data; The categories of Socioeconomic Differences, Immigration, School-Based Differences, Individual Differences, Regional-Cultural Differences, Special Needs-Specially Talented Individuals were obtained under the theme of“Factors Affecting School Dropout”. In the theme of“Effects of School Dropout”, the categories of Individual Processes, Social Processes, and Economic Processes emerged. The categories of In-School Characteristics, Out-of-School Characteristics, and Inter-School Characteristics determined within the framework of the research findings formed the theme called“Policy Recommendations for Preventing School Dropout”. Based on the findings of the research, it has been determined that the factors affecting school dropout in secondary education, the effects of school dropout, and policy recommendations regarding school dropout overlap with indicators of justice and inclusiveness in education. While these results are bringing to the agenda the suggestion of shaping educational processes in a way that prevents school dropout in secondary education, it also indicates consideration of the elements of inclusivity and justice. Considering the results of the research, it is thought that the implementation of guidance services with a more professional approach starting with early childhood education and focusing on the characteristics of the individual; the necessity of the physical conditions of schools having regionally similar characteristics, the consideration of the effects of negative experiences arising from socioeconomic differences on the individual's failure to reach their current potential, and the implementation of the necessary arrangements will make significant contributions to the literature. On the other hand, it is thought that the cooperation that can be provided with the relevant institutions and organizations in the policy regulation stages of the Ministry of National Education decision-making mechanisms regarding the reduction of disadvantages arising from environmental and cultural differences will increase the effectiveness of the work within the Ministry of National Education in order to prevent school dropout.
Benzer Tezler
- Ortaöğretimde okul terkinin bireysel ve kurumsal nedenleri: Şanlıurfa ili örneği
Individual and institutional reasons of school dropout in secondary education: Şanlıurfa case
MEHMET FATİH KARACABEY
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN BOYACI
- Kız çocuklarının okula devam edememeleri üzerine bir çözümleme
An analysis on girls' ınabiliy to attend school
ZEYNEP SARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM SÜNKÜR ÇAKMAK
- Ortaokul mezunlarının ortaöğretimi tamamlama durumlarının veri madenciliği ile tahmini: Trabzon ili örneği
Estimation of secondary education completion of secondary school graduates by data mining: A case study of Trabzon
ADEM KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAfyon Kocatepe ÜniversitesiBilgisayar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KAHRAMAN
- Öğretmen algılarına göre meslek liselerinde örgütsel imaj, örgüt kültürü ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between organizational prestige, organizational culture and organizational identification in vocational high schools
EBRU LEBLEBİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimMevlana ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE NEGİŞ IŞIK
- Açık öğretim lisesi öğrenci ve mezunlarının katılım örüntüleri (Ankara ili Çankaya ilçesi örneği)
The participation patterns of the students and the graduated open high school (Ankara city Çankaya province case)
BEDİHA ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiYaşam Boyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL UYSAL