Mardin ilinde Akdeniz meyvesineği (Ceratitis capitata Wied. Diptera: Tephritidae)'nin bazı meyve bahçelerinde popülasyon değişiminin belirlenmesi
Determination of population dynamics of the Mediterranean fruit fly (Ceratitis capitata Wied. Diptera: Tephritidae) in some fruit orchards in mardin province
- Tez No: 916223
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET KAPLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 55
Özet
Meyve bahçelerindeki ürünlerde doğrudan verim ve kalite kaybına neden olan önemli zararlı böceklerin başında Akdeniz meyvesineği gelmektedir. Bu sebepten dolayı, çalışma 2023-2024 yıllarında Mardin ili Artuklu, Derik, Kızıltepe ve Yeşilli ilçelerinde bazı meyve bahçelerinde (Kiraz, İncir, Nar) Akdeniz meyvesineği (Ceratitis capitata Wied. Diptera: Tephritidae)'nin popülasyon değişiminin belirlenmesi amacıyla 5 bahçede yürütülmüştür. Çalışmalar ocak-mart ayları arasında ayda bir, nisan-aralık ayları arasında haftalık olarak yürütülmüştür. Zararlının bahçelerdeki varlığının tespiti ve popülasyon gelişiminde delta tip eşeysel çekici tuzaklar kullanılmıştır. Çalışma sonucunda nar bahçelerinde 2023 yılında Temmuz ayının ilk haftasında, 2024 yılında ise Ağustos ayının ilk haftasında erginler eşeysel tuzaklarda yakalanmıştır. Daha sonra tuzaklarda en yüksek ergin sayısı 2023 yılı Eylül ayı içerisinde (520 ergin/tuzak) ve 2024 yılında Ekim ayının ortalarında (550 ergin/tuzak) olarak saptanmıştır. Nar bahçelerinde ağaçlardan toplanan 15 adet vuruklu meyvelerin tül kafese alınması ile C. capitata bireylerinin ergin çıkışı takip edilmiş ve kafeslerde ilk ergin çıkışları 3 Eylül 2024 tarihinde görülmüştür. Dolaysıyla çalışmanın yürütüldüğü bazı meyve bahçelerinde C. capitata'nın kışlamış olduğu gözlenmiştir. İncir bahçesinde 2023 yılında ilk bireyler Temmuz ayı ortalarında, 2024 yılında ise Ağustos ayının ikinci yarısında yakalanmıştır. En yüksek ergin sayısı 2023 yılı Kasım ayının başlarında (390 ergin/tuzak) ve 2024 yılında Ekim ayının ortalarında (335 ergin/tuzak) olarak saptanmıştır. Çalışmanın yürütüldüğü kiraz bahçelerinde ise hasadın ergin çıkışlarından önce olmasından dolayı tuzaklarda hiç ergin birey yakalanmamıştır. Bununla birlikte nar bahçelerinde çalışmanın yürütüldüğü her iki yılda C. capitata'dan kaynaklı vuruklu meyve oranı en düşük % 5, en yüksek %14 olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmada bahçelerde kurulan kafeslerle zararlını bölgede kışı geçirip geçirmediği araştırılmış olup, kafeslerden ergin çıkışı gözlemlenmiştir. Bu durum, zararlının bölgede kışı atlatabildiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study examines the presence and population dynamics of the Mediterranean fruit fly (Ceratitis capitata) in fruit orchards in the Mardin Province, specifically in the districts of Artuklu, Derik, Kızıltepe, and Yeşilli, during the years 2023-2024. The Mediterranean fruit fly is one of the major pests causing direct yield and quality losses in fruit orchards. For this reason, the study was carried out in five orchards growing cherry, fig, and pomegranate. The study was conducted with monthly intervals between January and March, and weekly intervals between April and December. Delta-type sexual pheromone traps were used to detect the presence of the pest in the orchards and monitor its population development. In pomegranate orchards, adult fruit flies were first captured in the first week of July 2023 and in the first week of August 2024. The highest number of adults trapped was observed in September 2023 (520 adults/trap) and mid-October 2024 (550 adults/trap). Additionally, 15 damaged fruits collected from the trees in pomegranate orchards were placed in tulle cages, and the emergence of C. capitata adults was followed. The first adult emergence from the cages occurred on September 3, 2024. Therefore, it was observed that C. capitata had overwintered in some of the orchards included in the study. In fig orchards, the first individuals were captured in mid-July 2023, and in the second half of August 2024. The highest adult population was recorded at the beginning of November 2023 (390 adults/trap) and mid-October 2024 (335 adults/trap). In the cherry orchards, no adult fruit flies were caught in traps due to the harvest occurring before the emergence of adults.In pomegranate orchards, the percentage of damaged fruits due to C. capitata ranged from a minimum of 5% to a maximum of 14% during 2023-2024.These findings provide valuable insights into the timing and population density of the Mediterranean fruit fly across different fruit species and offer strategic information for pest management in the region. In this study, cages were set up in orchards to investigate whether the pest overwinters in the region, and the emergence of adults from the cages was observed. This finding suggests that the pest is capable of surviving the winter in the region.
Benzer Tezler
- Aralıklı oruç (IF) uygulama durumunun kronotip ve uyku kalitesi ile ilişkisi
Intermittent fasting (IF) and it's relationship with chronotype and sleep quality
SEMA ÖZAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAHYA ÖZDOĞAN
- Diyarbakır ilinde mısır üreticilerinin bilgi kaynakları ve pazarlama sorunlarının incelenmesi
An investigation of information sources and marketing problems of maize producers in Diyarbakir
SÜLEYMAN YAŞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLKAY KUTLAR
- Yöresel olarak kullanılan kavramların fen ile ilişkilerinin incelenmesi: Güney Doğu Anadolu ve Akdeniz bölgeleri örneği
Examining the relationship between indigenous used concepts and science: Example of Southeast Anatolia and Mediterranean region
NİLÜFER MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimUludağ ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH ÇEPNİ
- Zeytin üreticisi, işleyici tesisler ve tüketici tedarik zinciri anketi: Şanlıurfa örneği
Olive producer, processing facilities and consumer supply chain survey: The example of Şanlıurfa
TURGUT KÖZCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gıda MühendisliğiHarran ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN VARDİN
- Antalya ilinde domates üretim ve pazar analizi
The analysis of tomato production and marketing in Antalya province
MUSTAFA ÇELTİKCİ