The transformation of architectural education under neoliberalism: the precarization of architectural labor in Turkey between 2002-2024
Mimarlık eğitiminin neoliberal dönüşümü: Türkiye'de 2002-2024 yılları arası mimar emeğinin güvencesizleşmesi
- Tez No: 916673
- Danışmanlar: PROF. GÜVEN ARİF SARGIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu tez, Türkiye'de mimar emeğinin güvencesizleşmesi sürecini mimarlık eğitiminin neoliberal dönüşümü üzerinden sorgulamaya çalışmaktadır. 1970'li yıllardan itibaren yürürlüğe konulan neoliberal politikalar emek süreçlerinde de ciddi değişimler yaratmıştır. Emek ve emekçi alehine işleyen bu tarihsel süreç emek teorisi içerisinde 'güvencesizleşme' kavramına dair araştırmaların da arttığı görülebilmektedir. Mimarlık pratiği içerisinde de güvencesiz çalışma koşullarının yoğunlaşmasına paralel olarak mimar emeğine dair literatür 2000 yılları sonrasında giderek genişlemektedir. Neoliberal kentleşme pratiklerinin Türkiye ölçeğinde de mimar emeğine duyduğu niteliksel ve niceliksel ihtiyaçlar farklılaşmıştır. Türkiye'de 2002-2024 yılları içerisinde inşaat sektöründe sermayenin ucuz emek gücünü kontrol altına alabilmek üzere yedek işgücü (mimar) ordusunun varlığına ihtiyaç duyulmuştur. Mimar emeğinin güvencesizleşmesine dair gelişen sürecin bir parçası olarak mimarlık eğitimi önemli bir araştırma konusu olmaktadır. Üniversitenin neoliberal dönüşümü bilginin üretiminde belirli bir kırılma noktası yaratmıştır. Sermayenin birikim aracı olarak ve kâr odaklı bir bilgi üretim sürecini ön plana alarak yeniden kurguladığı üniversite kurumu içerisinde eğitimin piyasalaşmasalaşması da kaçınılmaz olmuştur. Bu bağlamda, giderek artan vakıf üniversitelerinin sayısı eğitimin finansallaşması sürecinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu dönüşüm sürecinin mimarlık teorisi, mimarlık pratiği ve mimar emeğinde ciddi yansımaları olmuştur. Bununla birlikte, mimarlık eğitimi veren kurumlara dair yapılan inceleme sonucunda elde edilen bulgular bu dönüşüm sürecine dair ip uçları vermektedir. Öte yandan, mimarlık eğitimi müfredatı içerisinde gözlemlenen bireyciliğe yapılan vurgu mimar özneye dair de bir tartışma konusunu gündeme getirmektedir. Mimar öznenin girişimci mimar bireylere dönüşümü sürecinde mimarlık eğitiminin de ciddi bir katkısı olduğu söylenebilmektedir. Dolayısıyla, bu tez bağlamında mimar emeğinin güvencesizleşmesi mimarlık eğitimindeki dönüşüm süreci ile ilişkilendirilirken mimar öznenin mevcut halini sorgulanmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis interrogate the precarization of architectural labor in Turkey as a consequence of the neoliberal transformation of architectural education. Neoliberal policies implemented during the 1970s have significantly altered labor processes. The historical process that undermines labor is seen in the growing research on the concept of 'precarization'. Concurrent with the worsening of precarious working conditions in architecture, literature on architect labor has proliferated since 2000. The qualitative and quantitative demands for architectural labor under neoliberal urbanization strategies have also diverged in Turkey. To regulate the inexpensive labor force of capital in Turkey's building sector from 2002 to 2024, the presence of a reserve army of labor (architects) was essential. Architectural education is a significant area of research concerning the precarization of architectural labor. Neoliberal transformation of university has established a juncture in knowledge production. In the university system, which has been restructured for capital accumulation and emphasizes profit-driven knowledge production, the de-marketization of education has become unavoidable. The growing prevalence of foundation institutions significantly contributes to financialization of education. This process has significantly impacted architectural theory, practice, and labor. The findings from the analysis of institutions offering architectural education provide some insights. The focus on individualism in the architectural school curriculum prompts a discourse over the architect's role. Architectural education significantly contributes to the transition of architects into entrepreneurial individuals. Within this framework, the precarization of architectural labor is linked to the transformation of architectural education, prompting an examination of the current condition of the architect subject.
Benzer Tezler
- Erken tasarım stüdyolarında algoritmik düşünce sistemi ile bilginin dönüşüm sürecinin irdelenmesine yönelik bir model önerisi
Model proposal for examining the conversion process of knowledge with an algorithmic thinking system in early design studios
ELİF ÇAM
- 19. yüzyıl İstanbul dizi konutlarının morfolojik andizine dayalı bilgi tabanlı tasarım modeli
Başlık çevirisi yok
ÇİLER KIRŞAN
- GATS sürecinde mimarlık eğitimi ve hizmetinin değerlendirilmesi
Evaluation of architecture education and service during the GATS process
ONUR AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALMULA KÖKSAL
- İki şehir arasında bir mimar: Constantinos Panagiotis Kyriakıdes
An architect between two cities: Constantinos Panagiotis Kyriakides
MERVE ÇİZMECİOĞLU YÜCETÜRK
- Fluxus Hareketinde mimarlık
Architecture in fluxus Movement
ŞEYDA ASLANDOĞAN TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU YETİŞKİN DOĞRUSÖZ