Raman spektroskopik ve kemometrik yöntemlerle bipolar bozukluğun fazlarının dikkat eksikliği-hiperaktif bozukluk ve şizofreniden ayrıştırılması
Discrimination of bipolar disorder from attention deficit hyperactive disorder and schizophrenia using vibrational spectroscopy and chemometric methods
- Tez No: 919216
- Danışmanlar: PROF. DR. SEHBAN KARTAL, PROF. DR. GÜLCE ÖĞRÜÇ ILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Bipolar Bozukluk kişinin sosyal hayatını olumsuz etkileyen ve farklı faz dönemleri olan bir nöro-psikolojik hastalıktır. Şizofren (SZ) ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluk (DEHB) ise dünya genelinde yaygın olan nörogelişimsel hastalıklar arasında yer almaktadır. Çocukluk çağında DEHB teşhisi konulmuş bireylerin yaklaşık yarısı, yetişkinlik döneminde de belirtilerini yaşamaya devam etmektedir. SZ ve DEHB belirli semptomları, manik atak dönemindeki Bipolar bozukluğu olan bireylerde görülen semptomlarla benzerlik göstermektedir ve bu sebeple tanı aşamasında klinisyenler için yanıltıcı olabilmektedir. Bununla birlikte teşhis ve tanı sürecini (kriterleri) destekleyici nitelikte moleküler bazlı herhangi bir yardımcı tamamlayıcı tanı yöntemi bulunmamaktadır. Bu nedenlerle bu tür hastalıkların ve farklı alt gruplarının erken teşhisi ve tedavisinde kullanılacak olan potansiyel tanı yöntemlerinin geliştirilmesi tez çalışmamızın temel amacı olarak belirlenmiştir. Tez çalışması kapsamında farklı fazlarda Bipolar bozukluğa sahip hastaları birbirinden, Şizofreni ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan bireylerden ve sağlıklı olan bireylerden alınan kan serum örneklerinin Raman spektrumlarından faydalanarak, çok değişkenli istatistiksel analiz yöntemi kullanılarak ayrıştırılmasına olanak sağlayan istatistiksel modeller geliştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar 400-3100 cm-1 aralığındaki spektroskopik bölgenin yetişkinlerde BP fazlarının, Şizofren ve DEHB'nin teşhisine tamamlayıcı nitelikte klinik ortamda uygulama potansiyeline sahip, güvenilir, hızlı, ucuz ve duyarlı bir prob işlevi gördüğünü dolayısıyla bu hastalıklar için genel bir spektroskopik biyobelirteç olarak kullanılabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Bipolar Disorder (BP) is a neuropsychological disease that negatively affects a person's social life and has different phase periods. Schizophrenia (SZ) and Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) are among the neurodevelopmental diseases that are common worldwide. Approximately half of the people who are diagnosed and seen in childhood continue their lives with these disease symptoms in adulthood. Certain symptoms of SZ and ADHD are similar to the symptoms seen in individuals with Bipolar disorder during manic episodes and therefore can be misleading for clinicians during the diagnosis phase. However, there is no molecularbased auxiliary complementary diagnostic method that supports the diagnosis and diagnostic process (criteria). For these reasons, the development of potential diagnostic methods to be used in the early diagnosis and treatment of such diseases and their different subgroups has been determined as the main objective of our thesis study. In the thesis, statistical methods were Developed that allow the separation of patients with Bipolar disorder in different phases from each other, individuals with Schizophrenia and Attention Deficit Hyperactivity Disorder and healthy individuals using Raman spectra of blood serum samples taken from them, using multivariate statistical analysis methods. The developed models stand out in terms of being financially affordable and easily accessible, as well as being sensitive and reliable. The obtained results show that the spectroscopic region in the range of 400-3100 cm-1 serves as a reliable, rapid, cheap and sensitive probe with the potential to be applied in the clinical setting as a complementary feature to the diagnosis of BP disorder phases, Schizophrenia and ADHD in adults, and therefore can be used as a general spectroscopic biomarker for these diseases.
Benzer Tezler
- Fulgurit'in spektroskopik yöntemlerle yapısal karakterizasyonu
Başlık çevirisi yok
AHMET KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul Kültür ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLCE ÖĞRÜÇ ILDIZ
- Raman cımbızlama spektrometresi kullanarak tekil biyolijik hücrelerdeki farklılıkların çok değişkenli analiz yöntemi ile saptanması
Determination of differences in single biological cells by multivariate analysis using raman tweezers spectrometer
UĞUR PARLATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Biyofizikİstanbul ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜNAY BAŞAR
PROF. DR. GÖNÜL BAŞAR
- Farklı kaynaklardan elde edilen esansiyel yağlar ve baharatlarda bazı kalite özelliklerinin spektrometrik yöntemlerle tespiti
Determination of some quality characteristics of essential oils and spices from different sources using spectrometric techniques
ELİF ERCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Gıda MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI BOYACI
YRD. DOÇ. DR. HASAN MURAT VELİOĞLU
- Makarnalık buğday ve makarnada ekmeklik buğdayın tespit edilmesi için bazı spektroskopik analiz yöntemlerinin kullanılması
Utilization of spectroscopic analysis methods for detection of common wheat in pasta and durum wheat
ASLIHAN ÜNÜVAR
Doktora
Türkçe
2020
Gıda MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMİT KÖKSEL
- Giresun tombul fındığının coğrafi orijininin belirlenmesine yönelik spektroskopik ve kemometrik yöntemlerin geliştirilmesi
Development of spectroscopic and chemometric methods for determining the geographical origin of Giresun tombul hazelnut
EMEL ÖNDER FIRAT
Doktora
Türkçe
2024
Gıda MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET ARICI