Ergenlerde özgecilik ve psikolojik esneklik düzeylerinin akran zorbalığını yordama derecesinin incelenmesi
Investigation of the degree to which altruism and psychological resilience levels in adolescents practice peer bullying
- Tez No: 919439
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET BUĞRA ÖZHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: özgecilik, psikolojik esneklik, akran zorbalığı, zorbalık, ergen, altruism, psychological flexibility, peer bullying, bullying, adolescent
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Amaç: Bu araştırmanın temel amacı lise öğrencisi ergenlerin özgecilik ve psikolojik esneklik düzeylerinin akran zorbalığının anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığının incelenmesidir. Yöntem: Bu araştırma nicel araştırma desenine ve ilişkisel modele uygun olarak kurgulanan bir araştırmadır. Araştırma örneklemi 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Gölbaşı ilçesinde yer alan farklı türlerdeki resmî liselerde öğrenim gören 292 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma kapsamında veri toplamak amacıyla; Kişisel Bilgi Formu, Akran Zorbalığı Ölçeği, Özgecilik Ölçeği ve Psikolojik Esneklik Ölçeği olmak üzere dört ölçme aracından oluşan bir batarya kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma sonuçları, ergenlerin özgecilik, psikolojik esneklik ve akran zorbalığı düzeyleri arasında düşük ve orta düzeylerde anlamlı ilişkiler bulunduğunu göstermektedir. Ek olarak akran zorbalığını yordama dereceleri incelendiğinde özgecilik ve psikolojik esneklik düzeylerinin anlamlı birer yordayıcı olduğu bulunmuştur. Bu iki değişken akran zorbalığını açıklamaya ilişkin varyansın %18'ini açıklamaktadır. Araştırma kapsamında değişkenlerin demografik değişkenlere göre anlamlı derecede farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Bu kapsamda okul türüne göre akran zorbalığı düzeylerinde anlamlı farklılaşma bulunmuş olup cinsiyet, algılanan sosyo-ekonomik durum ve son 1 yıl içerisinde psikolojik yardım arama davranışı durumlarına göre ise herhangi bir anlamlı farklılaşma, yaş değişkeni açısından anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. Sonuçlar: Araştırma bulguları kapsamında özgecilik ve psikolojik esneklik düzeylerinin akran zorbalığının anlamlı birer yordayıcısı olduğu bulunmuştur. Özellikle son zamanlarda akran zorbalığı olaylarındaki artışın, müfredat içeriklerine olumlu sosyal davranışların eklenmesiyle azalacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Purpose: The main purpose of this research is to examine whether the levels of altruism and psychological flexibility of high school student adolescents are a significant predictor of peer bullying. Method: This research has been designed in accordance with a quantitative research design and a correlational model. The research sample consists of 292 high school students studying at different types of public high schools in the Gölbaşı district of Ankara during the 2023-2024 academic year. To collect data for the research, a battery consisting of four measurement tools was used: a Personal Information Form, the Peer Bullying Scale, the Altruism Scale, and the Psychological Flexibility Scale. Findings: The research results show that there are significant low to moderate level relationships between adolescents' levels of altruism, psychological flexibility, and peer bullying. Additionally, when examining the predictive degrees of peer bullying, altruism and psychological flexibility levels were found to be significant predictors. These two variables explain 18% of the variance related to explaining peer bullying. Within the scope of the research, it was also examined whether the variables differed significantly according to demographic variables. In this context, significant differentiation in levels of peer bullying has been found according to the type of school, while no significant differentiation has been detected based on gender, perceived socio-economic status, and the behavior of seeking psychological help in the past year. No significant relationship has been identified concerning the age variable.. Conclusions: The research findings show that the levels of altruism and psychological flexibility are significant predictors of peer bullying. It is believed that the recent increase in peer bullying incidents will decrease with the addition of positive social behaviors to curriculum content.
Benzer Tezler
- Ergenlerde internet özgeciliğini artırmaya yönelik psiko-eğitim müdahale programının geliştirilmesi ve etkililiğinin incelenmesi
The development of a psycho-educational intervention program to improve internet altruism in adolescents and an investigation of its effectiveness
SÜMEYYE BİLGİZ AKBAYIR
Doktora
Türkçe
2024
Bilim ve TeknolojiAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM PEKER
- Ergenlerde siber zorbalık ve mağduriyeti yordayan risk etmenlerini belirlemeye yönelik bütüncül bir model önerisi
Holistic model determining risk factors which predict cyber bullying and victimization in adolescents
YÜKSEL EROĞLU
- Otizm spektrum bozukluğu tanısına sahip kardeşi olan ergenlerde kardeş zorbalığı ve prososyal davranışların incelenmesi
Examination of sibling bullying and prosocial behaviors in adolescents with sibling diagnosed with autism spectrum disorder
AYBALA CANDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN KARAASLAN
- Suça sürüklenen ergenlerde öfke kontrolüne yönelik bilişsel davranışçı grup terapisinin etkililiği ve iyileştirici faktörler
Effectiveness of cognitive behavior group therapy for anger management with juvenile delinquents and therapeutic factors
MELİKENAZ YALÇIN
- Ergenlerin prososyal davranışları ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between adolescent's prosocial behaviors of adolescents and their self-efficiencies
İLKNUR ECEM BAYKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA YÜKSEL ERDOGDU