Kronik hepatit B hastalarında tedavi uyumu ve uyumu etkileyen faktörlerin araştırılması
Evaluation of medication adherence and factors affecting adherence in chronic hepatitis B patients
- Tez No: 920850
- Danışmanlar: PROF. DR. SELMA ATEŞ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji, Infectious Diseases and Clinical Microbiology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Amaç: Kronik Hepatit B (KHB) küresel olarak önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Oral nükleoz(t)id analogları (NA) dışında viral baskılanmayı sağlayan bir tedavi ve yaşam tarzı değişikliği olmadığı için ilaç uyumunun önemi açısından diğer kronik hastalıklardan farklılık göstermektedir. Bu çalışmada KHB tanısıyla kliniğimizde takip edilen hastalarda tedavi uyumu ve uyumu etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve yöntem: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji polikliniğinde takip edilen en az bir yıldır oral nükleoz(t)id analoğu alan hastalar gözlemsel-kesitsel bir çalışmada değerlendirildi. Hastaların sosyo-demografik verileri ve klinik özelliklerini elde etmek için sosyo-demografik veri formu kullanıldı. Hastaların anksiyete puanı Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ile hesaplandı. Eczane kayıtlarının incelenmesiyle son bir yıllık ilaç dökümü yapılarak Medication Possession Ratio (MPR) hesaplandı. Morisky Tedavi Uyum Ölçeği-8 (MTUÖ-8) ile MTUÖ-8 puanı elde edildi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 257 hastanın %62,7'si erkek, %37,3'ü kadındı. Ortalama yaş 44,42±12,15 yıl idi. Morisky Tedavi Uyum Ölçeği-8'e göre yüksek uyum %28,8, orta uyum %35,4, düşük uyum %35,8 ve ortalama MTUÖ-8 puanı 5,94 hesaplandı. Medication Possession Ratio'ya göre uyum %52,9, ortalama MPR 0,84 hesaplandı. Çalışmada kullanılan tedavi uyum ölçekleri olan MTUÖ-8 puanı ve MPR arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde korelasyon saptandı. Kadınlarda MTUÖ-8'e ve MPR'ye göre tedavi uyumu düşük saptanırken sadece MPR'ye göre bu durum istatistiksel olarak anlamlı görüldü. Hastalığı öğrenme ve tedavi süresi beş yılın üstündekilerde her iki ölçeğe göre tedavi uyumu daha düşük görüldü. Her iki ölçeğe göre tedavi uyumları düşük olan hastaların güncel HBV DNA düzeyinin 100 IU/mL üstünde olması istatistiksel olarak anlamlı izlendi. Beck Anksiyete Ölçeğine göre anksiyete puanı yüksek olan hastaların tedavi uyumları istatistiksel olarak anlamlı düşük saptandı. Anksiyete puanı (BAÖ) ile tedavi uyum ölçek skorları (MTUÖ-8, MPR) arasında istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı korelasyon saptandı. Sonuç: Kronik Hepatit B hastalarında özellikle tespit edilebilir HBV DNA düzeyleri olanlarda tedavi uyumunun her vizitte (3-6 ay) değerlendirilmesi önemlidir. Değerlendirmede hasta bazlı anket yerine MPR gibi eczane kayıtlarının incelendiği tedavi uyum ölçüm yöntemlerinden birinin önceliklendirilmesi düşünülmelidir. Tedavi uyumu kadınlarda, hastalığı öğrenme ve tedavi süresi beş yılın üstündekilerde, BAÖ puanı yüksek olanlarda ve güncel HBV DNA düzeyi 100 IU/mL'nin üstünde olanlarda diğer hasta gruplarına göre daha sık değerlendirilmelidir. Bu gruplarda tedavi uyumu konusunda daha dikkatli olunması optimal tedavi uyumuna ulaşmak için yardımcı olacaktır.
Özet (Çeviri)
Objective: Chronic hepatitis B (CHB) remains a significant problem worldwide. It differs from other chronic diseases in terms of the importance of medication adherence since there is no treatment and lifestyle change that provides viral suppression other than oral nucleos(t)id analogs (NA). The aim of this study was to evaluate medication adherence and factors affecting adherence in patients followed up in our clinic with the diagnosis of CHB. Materials and Methods: Patients receiving oral nucleos(t)id analog (NA) for at least one year in Kahramanmaraş Sütçü İmam University Infectious Diseases and Clinical Microbiology outpatient clinic were evaluated in an observational cross-sectional study. A socio-demographic data form was used to obtain socio-demographic data and clinical characteristics of the patients. Anxiety score of the patients was calculated with Beck Anxiety Scale (BAS). Medication Possession Ratio (MPR) was calculated by analyzing pharmacy records for the last one year. Morisky Medication Adherence Scale-8 (MMAS-8) was used to obtain the MMAS-8 score. Results: Of the 257 patients included in the study, 62,7% were male and 37,3% were female. The mean age was 44,42±12,15 years. According to the Morisky Medication Adherence Scale-8, high adherence was 28,8%, moderate adherence was 35,4%, low adherence was 35,8% and mean MMAS-8 score was 5,94. According to Medication Possession Ratio, adherence was 52,9% and mean MPR score was 0,84. A statistically significant positive correlation was found between the medication adherence scales used in the study, which were the MMAS-8 score and MPR. Medication adherence was found to be lower in women according to MMAS-8 and MPR, but this was statistically significant only according to MPR. Medication adherence according to both scales was found to be lower in those who had more than five years of learning about the disease and treatment duration. It was statistically significant that the current HBV DNA level was above 100 IU/mL in patients with low medication adherence according to both scales. Patients with high anxiety scores according to Beck Anxiety Scale had statistically significantly lower medication adherence. There was a statistically significant negative correlation between anxiety scores (BAS) and medication adherence scale scores (MMAS-8, MPR). Conclusion: In patients with chronic hepatitis B, it is important to evaluate adherence to medication at each visit (3-6 months), especially in those with detectable HBV DNA levels. Instead of a patient-based questionnaire, one of the medication adherence measurement methods that examine pharmacy records, such as MPR, should be prioritized in the evaluation. Medication adherence should be evaluated more frequently in women, those with a disease learning and treatment duration of more than five years, those with a high BAS score and those with a current HBV DNA level above 100 IU/mL compared to other patient groups. More careful attention to medication adherence in these groups will help to achieve optimal medication adherence.
Benzer Tezler
- Kronik hepatit b ile yaşayan hastalarda oral nükleozid/ nükleotid analogları ile tedavi uyumu
Kronik hepatit B ile yaşayan hastalarda oral nükleozid/ nükleotid analoglari ile tedavi uyumu
DERYA ÖZYİĞİTOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Bakteriyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK YILDIZ SEVGİ
- Kronik lenfositik lösemi hastalarımızın tek merkezli 5 yıllık retrospektif değerlendirilmesi
5 years single center retrospective evaluation of our patients with chronic lymphocytic leukemia
YEŞİM EKŞİ SEREL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
İç Hastalıklarıİzmir Katip Çelebi Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADRİYE BAHRİYE PAYZIN
- Canlı vericili böbrek transplantasyonunda akut rejeksiyon gelişimi - Etki eden faktörler
Başlık çevirisi yok
MURAT KUYUMCU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1999
Nefrolojiİstanbul Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REZZAN ATAMAN
- Kronik hepatit b tanılı hastalarda kemik metabolizma parametrelerinin bazılarının sağlıklı bireylerle karşılaştırılması
Comparing some of bone metabolism parameters between chronic hepatitis b patients and healty control
OĞUZ DİKBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2006
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıSelçuk Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SAİT GÖNEN
- Kronik hepatit b(KHB) infeksiyonunun pegile-interferon(PEG-IFN) ile tedavisinde erken virolojik yanıtın kalıcı virolojik yanıta etkisi
The effect of early virological response on sustained virological response in treatment of chronic hepatitis b infection by pegylated interferon (PEG-IFN)
KORHAN AKÇAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon HastalıklarıKaradeniz Teknik ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İFTİHAR KÖKSAL