İskilipli Abdülkâdir bin İsmail'in Kasîde-i Bürde şerhi (İnceleme-metin-dizin)
İskilipli Abdülkâdir bin İsmail's commentary on Qasida-i Bürde (Review-text-index)
- Tez No: 921229
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEYDİ KİRAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 305
Özet
Türk edebiyatında şerh geleneği XV. yüzyılda başlamış, özellikle Arapça ve Farsça eserler üzerine yapılan şerhlerle, XVI. yüzyıla gelindiğinde klasikleşmiştir. XVII-XIX. yüzyıllarda dilbilim, hadis, fıkıh, tıp, astroloji, edebiyat, hukuk gibi alanlarda çok sayıda şerh birikimi oluşmuştur. Arapçadan en fazla şerh edilen eserlerin başında döneminin önemli şairi Kâ'b b. Züheyr (24/645?) ile ondan yaklaşık yedi asır sonra yaşamış olan Bûsîrî'nin (695/1296?) kasideleri gelmektedir. Kâ'b'ın Hz. Peygamber'den canının bağışlanmasını; Bûsîrî'nin ise yakalandığı felçten kurtulmayı umarak yazdıkları bu kasideler, yazılış hikayelerindeki birtakım benzerlikler vesilesiyle Kasîde-i Bürde ortak ismiyle şöhret bulmuştur. Türk edebiyatında oldukça ilgi gören bu iki kaside için yüzyıllar boyunca şerhler, tercümeler, tahmisler… kaleme alınmıştır. İskilipli Abdülkâdir b. İsmail de Bûsîrî'nin kasidesine mensur bir şerh yazmıştır. XIX. yüzyılda kaleme alınmış olan bu şerh, Berlin Devlet Kütüphanesi Hs. Or. 4572'de olup 117 varaktan ibarettir. Bu çalışmanın birinci bölümünde Kâ'b b. Züheyr'in hayatı ve kasidesi ile ilgili muhtasar, Bûsîrî'nin hayatı ve kasidesi hakkında detaylı bilgi verilmiş ayrıca Türk edebiyatında Bûsîrî'nin kasidesine yönelik literatür tespit edilmiştir. İkinci bölümde Abdülkâdir b. İsmail'in hayatı ve ilmî kişiliği üzerinde durulmuş ve şerhin incelemesi yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise eserin transkripsiyonlu metni verilmiştir. Yapılan bu çalışmayla Kasîde-i Bürde şerh literatürüne hacimli bir eser kazandırılmış, ayrıca bu şerh sayesinde bir şarihin varlığından haberdar olunmuş ve eseri gün yüzüne çıkarılmıştır.
Özet (Çeviri)
The tradition of commentary (serh) in Turkish literature began in the XVth century and became classical in the XVIth century, especially with commentaries on Arabic and Persian works. In the XVII-XIXth centuries, a large number of commentaries were accumulated in fields such as linguistics, hadith, fiqh, medicine, astrology, literature and law. Among the most commented works in Arabic are the odes of Kâ'b b. Zuhayr (24/645?), the most important poet of his time, and al-Būsīrī (695/1296?), who lived about seven centuries after him. These odes, which Kâ'b wrote hoping to be spared by the Prophet and Būsīrī hoping to recover from his paralysis, became famous under the common name of Kasīda-i Bürde due to some similarities in their stories. For these two odes, which attracted a great deal of attention in Turkish literature, commentaries, translations, tahmis... were written for centuries. Abdülkâdir b. İsmail of Iskilip also wrote a prose commentary on Bûsîrî's qasida. This commentary, written in the nineteenth century, can be found in the Berlin State Library, Hs. Or. 4572 in the Berlin State Library and it consists of 117 pages. In the first part of this study, a brief overview of Kâ'b b. Zuhayr's life and qasida is given, detailed information about Būsīrī's life and qasida is given, and the literature on Būsīrī's qasida in Turkish literature is identified. In the second chapter, the life and scholarly personality of 'Abd al-Qādir b. Ismail is emphasized and the commentary is analyzed. In the third part, the transcribed text of the work is given. With this work, a voluminous work has been added to the commentary literature of Qasīda al-Burda, and thanks to this commentary, the existence of a commentator has been known and his work has been brought to light.
Benzer Tezler
- İskilipli Mehmed Âtıf'ın Muînü't-Talebe isimli eserinin latinizasyonu ve mantık görüşleri
Transcription of İskilipli Mehmed Âtıf's Muînü't-Talebe and his logic thoughts
SULHİ CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Felsefeİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABUZER DİŞKAYA
- İskilipli Mehmed Âtıf Efendi'nin fıkhî kişiliği (Makaleleri bağlamında)
The fiqh personality of Âtıf Efendi from İskilip (In the context of his articles)
BEDRİYE BİLİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH ÇOLAK
- Sun'ullah Efendi'nin Fetâvâ'sı ve tahlili
Fetâvâ of shaykh al-Islam Sun'ullah Efendi with an analysis
BÜŞRA ÜNALDI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN KAYA
- Ebussuûd tefsirinde cihad kavramı
The concept of jihad in exegesis Ebussuud
MUSTAFA ÖZİPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT OKUMUŞ