Discourse cohesion and phonetics in turkish sign language (tid): An Experimental and computational approach
Türk işaret dilinde söylem bütünlüğü ve hareket analizi: Deneysel ve hesaplamalı bir yaklaşım
- Tez No: 921357
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR GÖKGÖZ, DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZİK DİNÇTOPAL DENİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil Bilimi Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Dil verimlilik teorileri bireylerin mümkün olduğunca daha basit veya daha ekonomik formları tercih ettiğini ve harcadıkları çabayı azalttığını ileri sürer. Bu tezde, bu verimlilik eğilimi, Türk İşaret Dili'ndeki (TİD) söylem bütünlüğü ve hesaplamalı hareket analizi üzerinden incelenmiştir. Söylem bütünlüğü, Ariel'in (1990) çalışmasından uyarlanan bir erişilebilirlik ölçüsü kullanılarak analiz edilmiştir. Özellikle, bir hikaye anlatma deneyi ile TİD'i anadil olarak ve geç edinmiş sağır yetişkin bireylerin anlatılarda kullandıkları gönderimsel ifade dizgileri incelenmiştir. Anlatılarda kullanılan hareketlerin hesaplamalı kinematik analizi, bir poz tahminleme programı (MediaPipe) kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak, hesaplanan erişilebilirlik puanlarının gönderim formunun (örn. isim veya eylemsel gönderim), söylem bağlamı (ilk bahis, sürdürme, yeniden bahsetme) ve dil edinim grubuyla ilişkili olarak değiştiği gözlemlenmiştir. Hesaplamalı analiz sonuçları ise kinematik değerlerin söylem bağlamı ve bir gönderim erişilebilirliğine göre değişiklik gösterdiğini ortaya koymaktadır. TİD kullanan sağır bireyler, bir gönderimin bilişsel erişilebilirliği arttıkça o işareti daha kısa süreli, daha küçük el hareketleriyle ve daha dar bir işaretleme alanında yapmışlardır. Dil edinim durumu ise anlatı süresi dışında bu kinematik değerler üzerinde anlamlı bir etki yaratmamıştır. Anadil olarak TİD edinmiş sağırlar anlatıları geç edinim grubuna göre daha hızlı anlatmışlardır. Sonuç olarak, bu tezde, TİD anlatılarında bir söylem bütünlüğü ve hareket analiziyle sağır yetişkinlerin kullandıkları formu gönderimlerinin erişebilirliğine ve bağlamına göre değiştirdikleri ve dili daha ekonomik kullandıkları görülmüştür. Bu da iletişim kanalından bağımsız olarak dillerin evrensel verimlilik ve düşük çaba ilkelerini sağladığı savını desteklemektedir.
Özet (Çeviri)
Theories of linguistic efficiency, such as Zipf's (1949) law, claim that languages reduce effort by favoring simpler or more economical forms whenever possible. Although this claim has widely been tested and confirmed in spoken languages (e.g., Givon, 1983; Gundel, Hedberg, & Zacharski, 1993), it has not been addressed to the same extent in sign languages. This thesis investigates how such theories would be realized in Turkish Sign Language (TİD) through discourse cohesion and phonetic reduction in the narratives of TİD. With a story-retelling production experiment, discourse cohesion has been analyzed using a quantized measure of accessibility adapted from Ariel's (1990) framework. In particular, I examine referring expression forms (e.g., nominal versus verbal) that native and late-signing deaf adult TİD signers employ in narratives. The articulatory phonetic aspect of narratives has been analyzed using MediaPipe, an open-source computer vision tool. The results of the discourse cohesion experiment indicated a strong relationship between the cognitive accessibility scores of referents and the discourse context (e.g., first mention, maintenance, re-introduction), type of the referring expression, and age of acquisition in TİD, which aligned well with previous research on spoken language and other sign languages. The results of the computational phonetic analysis showed the forms that TİD signers used underwent phonetic reduction as the cognitive accessibility of a referent increased. They had shorter duration, smaller hand movement, and narrower signing space. Age of acquisition or delayed first acquisition did not significantly affect these measures except for duration, in which native signers retold the events faster than late signers. In conclusion, this thesis reconciles discourse cohesion and phonetic reduction within the framework of linguistic efficiency by offering a novel methodology to analyze signed discourse using both an experimental and computational approach.
Benzer Tezler
- An exploratory study into the use of discourse markers by turkish efl students in English speaking exams and its relation with their exam scores
Türk öğrencilerin İngilizce konuşma sınavlarında söylem belirleyici kullanımlarına ve bunun sınav puanları ile ilişkisine ilişkin keşfedici bir çalışma
SİNEM TÜRKYILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnadolu ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL DURMUŞOĞLU KÖSE
- The use of discourse markers in high school EFL learners' speech and writing
Yabancı dil olarak ingilizce öğrenen lise öğrencilerinin sözlü ve yazılı dilde söylem belirleyicisi kullanımları
BÜŞRA YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiYabancı Dil Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE CENGİZ
- Sosyal uyum ve gruplararası ilişkiler: Türkiye'de yerel toplum ve Suriyeliler
Social cohesion and intergroup relations: Local community and Syrians in Turkey
CEMRE BOLGÜN
Doktora
Türkçe
2020
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA BUZ
- Discourse and poetry in literary communication
Yazınsal bildirişimde söylem ve şiir
İLKNUR KARAMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
DilbilimTrakya Üniversitesiİngilizce Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHLİSE COŞKUN ÖGEYİK
- İngilizce alanındaki lisans öğrencilerinin yazdıkları kompozisyonların anlam bütünlüğü ve niteliği
Cohesion and the quality of writing in undergraduate students' compositions
SAFAR NASROLLAHİ
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OKTAY YAĞIZ