Futures işlemlerinin piyasa etkinliğine olan etkisinin test edilmesi: İstanbul Altın Borsası uygulaması
An Investigation into the effects of futures transactions on market efficiency: A case of Gold Exchange Istanbul
- Tez No: 92136
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMİH BÜKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Etkin Piyasalar Hipotezi, Vadeli işlemler, İstanbul Altın Borsası, Temel İstatistiki Veriler, Dizi (Runs) Testi, Birim Kök Testi (The Unit Root Test), Efficient Capital Markets Hypothesis (ECMH), Futures Transactions, Istanbul Gold Exchange, Basic Statistics, Runs Test, The Unit Root Test
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
DOKTORA TEZ OZU FUTURES İŞLEMLERİN PİYASA ETKİNLİĞİNE OLAN ETKİSİNİN TEST EDİLMESİ: İSTANBUL ALTIN BORSASI UYGULAMASI Ekrem TUFAN İşletme Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kasım 1999 Danışman: Prof. Dr. Semih BÜKER Finans piyasalarının küreselleşmesiyle borsaların önemi daha da artmıştır. Dünyanın değişik piyasalarında hızla ve yoğun miktarda dolaşan para, piyasaya ulaşan bilginin alım satım kararlarında hızla kullanılıp kullanılmamasını önemli hale getirmiştir. Fiyatları etkileyebilecek tüm bilginin fiyatlara tamamen yansıdığı piyasaya etkin piyasa adı verilmekte ve bu şekilde oluşan fiyat o varlığın en gerçekçi fiyatı olarak kabul edilmektedir. Bu durumu ölçmek ve bir dereceleme yapmak amacıyla Eugene Fama isminde bir biliminsanı, 1970 yılında yayınladığı bir makale ile var olan literatürü bir adım öteye taşıyarak, Etkin Piyasalar Hipotezi adında bir hipotez ortaya atmıştır. Zayıf, yarı güçlü ve güçlü tipte etkinlik olarak üçe ayrılan hipotezin, değişik piyasalar için sınanması bugüne kadar yapılagelmiştir. Etkin Piyasalar Hipotezi'ni test eden üç model bulunmaktadır. Bunlar; Beklenen Getiri veya Fair Game ve bunun iki alt durumu olan Submartingale ve Tesadüfi Yürüyüş modelleridir. Beklenen Getiri Modeli; getiri ile risk arasında ilişki kurmakta ve piyasaya gelen bilginin menkul kıymetin fiyatına yansımış olacağını, dolayısıyla, bilgiden yararlanarak piyasada beklenen getiri dengesinin üzerinde getiri elde etmenin olası olmadığını iddia etmektedir. Submartingale Modeli ise; etkin bir piyasada, bir menkul kıymetin gelecek dönemdeki fiyatının, bugünkü fiyatına eşit veya ondan daha büyük olduğunu savunur. Bilgiye dayalı alım satım kurallarından yararlanarak, satın al ve tut politikasına göre daha fazla getiri elde etmek olası değildir. Tesadüfi Yürüyüş Modeli; bir menkul kıymetin gelecekte oluşacak fiyatının veya fiyat değişimlerinin bugünkü veya geçmişteki fiyat değişimlerine bakılarak belirlenemeyeceğini savunmaktadır. Bu, aynı zamanda teknik analizin yararsız olduğu anlamına da gelmektedir. Piyasaya gelen bilgiyi, dolayısıyla, gelecekteki fiyat beklentilerini en iyi temsil eden göstergelerden birisi futures işlemlerdir. Çünkü, fiyat çok sayıda beklentinin karşılaşması sonucu oluşmaktadır. Dolayısıyla, bir futures işleminde, belirlenen fiyat; varlığın fiyatı ile ilgili mikro ve makro her türlü bilginin arz ve talebini yansıtır. Bu durum, bir varlığın fiyatının gelecek için sabitlenmesi anlamına gelmekte, dolayısıylam varlığın spot fiyatı bu vadeye yaklaştıkça futures fiyata yaklaşmakta ve vade sonunda yatırımcıların iki fiyat arasındaki farktan yararlanmak için arbitraj yapmaları nedeniyle futures fiyata eşitlenmektedir. Bu bilindiğine göre, futures işlemlerin yapıldığı bir piyasada spot fiyatları tahmin etmek zor olmayacaktır. Bunun yamnda, spot piyasada oluşan fiyatların değişkenliği (volatility) uzun vadede azalacaktır. Futures fiyatlara her türlü bilgi yansımış olacağından, menkul kıymetlerin spot fiyatlarının da gerçekleşmesi gereken fiyata daha yakın belirleniyor olması gerekir. Bu da piyasanın etkinliğinin artmasına neden olacaktır. Bu noktadan hareketle, çalışmada İstanbul Altın Borsası verilerinden yararlanarak, futures işlemlerin piyasa etkinliğine olan etkisi, zayıf tipte piyasa etkinliğinin test edilmesiyle incelenmiştir. Bu amaçla, futures işlemlerden öncesi ve sonrası olarak ikiye ayrılan dönemler için, Tesadüfi Yürüyüş Modeli'nin geçerliliği test edilmiş ve bunun için temel istatistiki verilerden, basıklık (kurtosis), çarpıklık (skewness), Dizi (Runs) Testi, Otokorelasyon Analizi ve Birim Kök Testi'nden (The Unit Root Test) yararlanılmıştır. Çalışma ile, öncelikle İstanbul Altın Borsası'nın zayıf tipte etkin olup olmadığı araştırılmak istenmiştir. Bununla beraber, borsada futures işlemlere geçilmesinin, bu piyasanın etkinliğine katkısının olup olmadığı da araştırmanın konusudur. Sonuç olarak, çalışmada kullanılan istatiksel teknikler, İstanbul Altın Borsası'nda futures işlemlere geçilmesinin piyasa etkinliğini etkilemediğini göstermiştir. Ancak, futures işlemlerden sonraki dönemde riskliliğin önceki döneme göre üç kat artmış olması, ilgilenilen dönem itibariyle, futures işlemlerin piyasa etkinliğini azaltabileceği düşüncesini ortaya çıkarmıştır. Bununla beraber, piyasanın incelenen her iki dönemde de etkin olduğu sonucunun bulunması, Etkin Piyasalar Hipotezi'ne Türkiye'den bir kanıt oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT Stock and exchange markets have gained importance as a result of the globalisation of financial markets. The amount of capital that rapidly circulates between different financial markets of the globe has increased the significance of information in making informed sale- purchase decisions. A market in which prices always fully reflect all avaible information is called an efficient market and the price determined by this market is recognised as the most realistic price for any given security. Extending the academic literature in to a further field, Eugene Fama (1970) published a seminal work on measuring and scaling the efficiency of markets and developed a new hypothesis called the“Efficient Capital Markets [ECM]”. This hypothesis consists of three forms, including weak, semi strong, and strong efficiency and it has been applied to different markets since its introduction. There are three models assessing the main assumption of the ECM hypothesis, namely the Fair Game (Expected Return), the Submartingale and the Random Walk models. The Expected Return model assumes a relationship between the return and the risk and maintains that information coming into the market is reflected in any given security's price. Thus, this model predicts that investors would not obtain higher returns from the security than the expected return rate in the market. The Submartingale model holds the view that in an effective market the expected value of the security's next period price would be equal to or greater than the current price. This model suggests that such trading rules based only on the information can not have greater expected profits than a policy of always buying and holding the security during the future. The Random Walk Model asserts that the future price of a given security can not be determined through observing the past and present price fluctuations of that security which consequently. This implies that the Technical Analysis Model is useless. Future agreements are one of the best representatives of price expectations owing to the fact that prices are established as a result of meeting numerous expectations in the market. Any price established through the future agreements would mirror the information concerning the supply and demand of the security at both micro and macro levels. This means that the price of the security is stabilised, and the spot price of the security would become gradually equal to the price established by the futures agreements as a result of the arbitrage. In this respect, estimation of spot prices would become easier in markets where future agreements are conducted. The volatility of prices established in the spot markets would decrease in the long maturity. As the determination of future prices is based on the information, the spot prices would be more realistic. This would eventually help increase the effectiveness of the market. Given the lack of research on this subject, this study, utilising the data gathered from the Istanbul Gold Exchange Market (IGEM), explores the extent to which future agreements influence the effectiveness of the exchange markets. More specifically, this study applies the Random Walk Theory to the periods before and after the future transactions have started. In order to achieve the objectives of the research, the study utilises basic statistics, kurtosis, skewness, autocorrelation analysis, run and unit root tests.This study primarily intends to ascertain whether the Istanbul Gold ExchangeMarket is a Weak Efficient Market and, in addition, whether transition to future agreements would impact on the effectiveness of this exchange market. The results of this study reveal that transition to the future agreements in the IGEM would not influence the effectiveness of the market. The study results also suggest that as the market risk had increased three-fold after the future agreements had started, there is a possibility that the future agreements might decrease the effectiveness of the market during the examined period. Nevertheless, the findings suggest that the market was efficient both after and before the future agreements had started. This provides evidence fromTurkey to support the ECM hypothesis.
Benzer Tezler
- Opsiyon işlemleri, döviz opsiyonları ve TRL/döviz opsiyonları fiyatlama ve risk yönetiminde uygulamaya yönelik model önerisi
Option transactions, currency options and a practical model for pricing and risk management of TRL/FX options
MUSTAFA DOĞAN
- Алуу жана колдонуучулардынканааттануусун баалоо:бишкек шаарындаэмпирикалык изилдөө
E-devletin benimsenmesi ve kullanıcı memnuniyetinin değerlendirilmesi: Bişkek şehrinde ampirik bir araştırma
ACAR ŞARŞENKADIROVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZAMAT MAKSÜDÜNOV
- Yüksek frekanslı işlemlerin piyasa etkinliğine etkisi: Borsa İstanbul örneği
The impact of high-frequency trading on market efficiency: Istanbul Stock Exchange case study
ÇAĞRI KAAN YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CİHAN TANRIÖVEN
- Türkiye'de vadeli işlem piyasalarının gelişimi, spot piyasa ile etkileşimi ve hissesenedi endeks vadeli işlem sözleşmeleri örneğinde değerlendirilmesi
Development of futures markets in Turkey, the effect of the spot market and evaluation of the case of stock index future contract
İLKNUR KIRMIZIGÜL ÜNER
Doktora
Türkçe
2013
BankacılıkKadir Has ÜniversitesiBankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN ARGUN
- Endüstri 4.0 ile dijital değişimin bankacılık sektörüne etkileri, zorlukları ve sonuçları: Konya örneği
Challenges and consequences of digital chance with industry 4.0 Konya case
SEBİLE BUKET ÇELİK