Ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık seviyelerinin, sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarının ve bilimin doğası anlayışlarının incelenmesi
Investigation of middle school students' metacognitive awareness levels, attitudes towards socio-scientific issues, and understanding of the nature of science
- Tez No: 921661
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜR KIVILCAN DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Bu çalışma, ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık seviyelerinin sosyobilimsel konulara yönelik tutumları ve bilimin doğası anlayışları üzerindeki etkilerini gözlemlemeyi, literatürde bulunan ikili ilişkileri geliştirerek üç ana başlık arasındaki korelasyonu incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında nicel araştırma yöntemleri arasında yer almakta olan ilişkisel-korelasyonel araştırma deseni, keşfedici araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri, 2023-2024 eğitim öğretim yılı içerisinde İstanbul Sancaktepe ilçesinde bir ortaokulda eğitim gören 912 ortaokul öğrencisinden“Bilimin Doğasını Anlama Ölçeği (BDAÖ)”,“Üst Bilişsel Farkındalık Envanteri”(ÜFÖ) ve“Sosyobilimsel Konulara Yönelik Tutum Ölçeği (SBKYTÖ)”ile üç farklı ölçek yardımıyla elde edilmiştir. İlgili başlıklarda, başlık ve cinsiyet ilişkisi için bağımsız gruplar t-testi, başlık ve sınıf düzeyi ilişkisi için tek yönlü ANOVA testi uygulanmıştır. Çalışmada, kız öğrencilerin (x̄= 3.89) erkeklere (x̄= 3.76) göre daha yüksek üstbilişsel farkındalık gösterdiği, 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin üstbilişsel farkındalıklarının, 7. ve 8. sınıf öğrencilerinden daha yüksek olduğu bulunmuştur. Bilimin doğası anlayışında öğrencilerin verdiği cevaplar sonucunda eklektik bir tutum sergiledikleri ve 5. sınıf öğrencilerinin daha yüksek anlayışa sahip olduğu gözlemlenmiştir. Sosyobilimsel konularda ise öğrenciler genellikle kararsızdır; ancak 5. sınıf öğrencileri bu konuda daha yüksek bir tutum sergilemektedir. Değişkenler arasında anlamlı bir ilişkinin varlığını kontrol etmek için iki değişkenli korelasyon ölçeği kullanılmış ve sonuç anlamlı bulunmuştur. Daha sonra eşleştirilmiş örnek t-testi uygulanmıştır. Korelasyon analizi sonucunda, bilimin doğası anlayışları ile sosyobilimsel konulara yönelik tutumlar arasındaki ilişki (r=0,509), üstbilişsel farkındalık ile bilimin doğası anlayışları arasındaki ilişki (r=0,393) ve bilimin doğası anlayışları ile sosyobilimsel konulara yönelik tutumlar arasındaki ilişkilerin (r=0,327) pozitif yönlü ve orta düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bulgulardan hareketle, üç ana başlık arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to observe the effects of middle school students' metacognitive awareness levels on their perception of socioscientific issues and their understanding of the nature of science, while examining the correlation between three main areas by developing the binary relationships found in the literature. The study utilizes a relational-correlational research design, a type of quantitative research method, along with an exploratory research model. The quantitative data of the study were collected from 912 middle school students attending a school in the Sancaktepe district of Istanbul during the 2023-2024 academic year, using three different scales: the“Understanding the Nature of Science Scale”(BDAÖ), the“Metacognitive Awareness Inventory”(ÜFÖ), and the“Attitudes Toward Socioscientific Issues Scale”(SBKBAÖ). In relation to the main topics, an independent samples t-test was used for the gender relationship, and a one-way ANOVA test was used for the class level relationship. The study found that female students (x̄= 3.89) showed higher metacognitive awareness than male students (x̄= 3.76), and that 5th and 6th-grade students had higher metacognitive awareness than 7th and 8th-grade students. In the understanding of the nature of science, students displayed an eclectic attitude in their responses, and 5th-grade students exhibited a higher understanding. Regarding socioscientific issues, most students were indecisive, with 5th-grade students showing a more positive attitude. To test for significant relationships between variables, a bivariate correlation analysis was performed, and the results were found to be significant. Following this, a paired sample t-test was applied. The correlation analysis revealed that the relationship between understanding the nature of science and attitudes toward socioscientific issues (r=0.509), the relationship between metacognitive awareness and understanding the nature of science (r=0.393), and the relationship between understanding the nature of science and attitudes toward socioscientific issues (r=0.327) were positive and moderate in strength. Based on these findings, it can be concluded that there is a positive and moderate-level relationship between the three main areas.
Benzer Tezler
- Üstbilişsel farkındalığı yüksek ve düşük olan öğrencilerin problem çözme süreçlerinin sınıf seviyeleri bağlamında incelenmesi
Studying the problem solving process of the students whose metacognitive awareness is high and low in the context of class level
BETÜL ÖZER AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERYEM ÖZTURAN SAĞIRLI
- Farklı sınıf seviyelerindeki öğrencilerin üst bilişsel farkındalıklarının çeşitli değişkenler açısından boylamsal incelenmesi
Longitudinal analysis of students' metacognitive awareness of who are different class levels in terms different kinds of variables
GÖKHAN ÇALGICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERAL BEKİROĞLU
- Ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri, matematiksel üstbiliş farkındalık düzeyleri ve arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between metacognitive awareness levels of secondary school students and mathematical metacognitive awareness levels
YUNUS EMRE AĞPAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERYEM ÖZTURAN SAĞIRLI
- Ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri ile matematik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between metacognitive awareness levels and mathematics achievement of secondary school students
NESLİHAN GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAN AYDIN
- Ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyi ile matematik öz yeterlik algısının matematik başarısına etkisinin incelenmesi
The analysis of the effect of metacognitive awareness and mathematics self-efficacy perceptions on mathematics achievement of middle school students
BÜŞRA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTAÇ KURTULUŞ