Hemodiyaliz hastalarında sağlık okuryazarlığı prevalansı ve ilişkili faktörlerin incelenmesi
Investigation of health literacy prevalence and associated factors in hemodialysis patients
- Tez No: 921908
- Danışmanlar: PROF. DR. RUKİYE PINAR BÖLÜKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, Sağlık Okuryazarlığı, Son Dönem Böbrek Yetmezliği, Metabolik Durum, Tedavi Uyumu, Hemodialysis, Health Literacy, End-Stage Renal Disease, Metabolic Status, Treatment Adherence
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Çalışmanın amacı hemodiyaliz hastalarında sağlık okuryazarlığı prevalansı ve ilişkili faktörlerin incelenmesidir. Retrospektif tanımlayıcı tipte yapılan araştırmanın örneklemini 220 hasta oluşturmuştur. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Avrupa Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği Kısa Formu (HLS-EU-Q16) ve Son Dönem Böbrek Yetmezliği Uyum Ölçeği (SDBYUÖ) kullanılarak toplanmıştır. Katılımcıların yaş ortalamaları 57.48 olarak bulunmuştur. Sağlık okuryazarlığı ölçeği sağlık hizmeti, hastalık önleme ve sağlığın geliştirilmesi boyutlarından oluşmaktadır. Bireyler hastalık önleme ve sağlığın geliştirilmesi alt boyutlarında yetersiz sağlık okuryazarlığı düzeyinde bulunmuştur. Sağlık hizmeti alt boyutunda sınırlı-sorunlu sağlık okuryazarlığı ve yeterli sağlık okuryazarlığı oranları birbirine yakındır. Bireylerin sağlık okuryazarlığı ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması 28.29'dur. İncelenen olguların %46.8'inin sınırlı-sorunlu sağlık okuryazarlığı düzeyinde olduğu görülmüştür. Tedavi uyumunda katılımcıların %83.6'sı hemodiyaliz katılımına, %66.4'ü ilaç kullanımına ve %59.5'i diyet kısıtlamasına ve %16.4'ü sıvı kısıtlamasına uyumlu bulunmuştur. Sosyodemografik değişkenlerden düşük eğitim düzeyi ve kötü ekonomik durum; metabolik değişkenlerden URR ve albümin düzeyleri ve son olarak sıvı kısıtlamasına uyum sağlık okuryazarlığının yordanmasında bağımsız değişkenler olarak öne çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
The study aims to examine the prevalence of health literacy and associated factors in hemodialysis patients. The sample of the retrospective descriptive study consisted of 220 patients. Data were collected using the Personal Information Form, the European Health Literacy Scale Short Form (HLS-EU-Q16) and the End-Stage Renal Disease Adherence Scale (ESRDAS). The mean age of the participants was 57.48 years. The health literacy scale consists of health care, disease prevention and health promotion sub-dimensions. Individuals were found to have inadequate health literacy level in disease prevention and health promotion sub-dimensions. In the health care sub-dimension, the rates of limited/problematic health literacy and adequate health literacy were close to each other. The mean total score on the health literacy scale was 28.29. It was observed that 46.8% of the studied participants were at the limited-problematic health literacy level. In treatment compliance, 83.6% of the participants were found to be compliant with hemodialysis participation, 66.4% with medication use, 59.5% with dietary restriction and 16.4% with fluid restriction. Low education level and poor economic status among sociodemographic variables, URR and albumin levels among metabolic variables, and finally compliance with fluid restriction were independent variables in predicting health literacy.
Benzer Tezler
- Hemodiyaliz hastalarında sağlık okuryazarlığı, öz yönetim ve hasta güçlendirme düzeylerinin incelenmesi
Investigation of health literacy, self-management and patient empowerment levels in hemodialysis patients
SUDE NUR ÖLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikBaşkent ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLAY TURGAY
- Hemodiyaliz tedavisi alan bireylerde sıvı kontrolü ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişki
The relationship between fluid control and health literacy in patients receiving hemodialysis treatment
HAVVA DOĞANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikDüzce Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ MUTLUAY YAYLA
- Hemodiyaliz uygulanan hastaların sağlık okuryazarlık düzeylerinin ve diyet uyumlarının konfor düzeyine etkisi
The effect of health literacy levels and dietary compliance on comfort level of patients on hemodialysis
İBRAHİM TALHA DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Hemşirelikİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NEFİSE BAHÇECİK
- Elazığ ilinde hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda sağlık okuryazarlığı ve ilişkili faktörlerin incelenmesi
Health literacy and related factors in patients receiving hemodialisis treatment in elazig province
ŞULE KAVAK GENÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Halk SağlığıFırat ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EDİBE PİRİNÇCİ
- Diyaliz hastalarında sağlık okur yazarlık düzeyinin yaşam kalitesine etkisi
The effect of health literacy level on quality of life in dialysis patients
MELTEM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İletişim BilimleriManisa Celal Bayar ÜniversitesiSağlık Hizmetleri İletişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL ÖZMEN