Geri Dön

Özel eğitim ve sınıf öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programına yönelik yeterlik algılarının incelenmesi

An analysis of special education and classroom teachers' perceptions of competence towards individualized education programs

PDF İndir

  1. Tez No: 922146
  2. Yazar: BAHA AKSOY
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FİKRİYE KANATLI ÖZTÜRK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 168

Özet

Eğitim, her bireyin potansiyelini gerçekleştirmesi ve topluma katkı sağlaması için temel bir insan hakkı olarak kabul edilmektedir. Eğitim, bireylere bilgi ve beceri kazandırarak onların ekonomik, sosyal ve kültürel hayata katılımını sağlar. Eğitimin bireylere olan bu katkısı özel gereksinimli bireyler için de geçerlidir ancak özel gereksinimli bireylerin eğitim ihtiyaçları diğer bireylerden farklılık gösterir. Özel eğitime muhtaç bu bireyler, normal gelişim gösteren bireylerden farklı olarak kendi ihtiyaçlarına göre hazırlanmış eğitim programları ile eğitim hizmetlerinden yararlanırlar. Dolayısıyla Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP), özel gereksinimli bireyler için kişiye özel olarak hazırlanmış ve bireyin ihtiyaçlarına göre geliştirilmiş eğitim programları olarak tanımlanabilir. Bu çalışmanın amacı, Hatay ilinde görev yapan özel eğitim ve sınıf öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programına (BEP) yönelik yeterlik algılarını ve BEP'in hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi süreçlerine yönelik görüşlerini derinlemesine incelemektir. Araştırmada karma araştırma yöntemlerinden açımlayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Hatay ilinde görev yapan sınıf ve özel eğitim öğretmenlerinden 219 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmanın ilk aşamasında,“Öğretmenler için Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Yeterlik Ölçeği”219 öğretmene uygulanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında 10 sınıf öğretmeni ve 11 özel eğitim öğretmeni olmak üzere toplam 21 öğretmen ile birebir görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın nicel kısmında, öğretmenlerin BEP hazırlık öncesi bilgi düzeylerine, BEP hazırlama süreçlerinde sahip oldukları yeterliklere, BEP sürecine aile katılımını sağlama becerileri ve BEP'in etkili bir şekilde uygulanması ile değerlendirilmesi üzerine beceri ve bilgilerine yönelik algıları ele alınmıştır. Bu yeterliklerin mesleki kıdem, branş, cinsiyet, yaş gibi demografik özelliklerle ilişkili olup olmadığı incelenmiştir. Öğretmenlerin BEP sürecindeki dört ana yeterlik alanına dair görüşleri, toplanarak SPSS programında analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, öğretmenlerin genel olarak yeterli ve oldukça yeterli düzeyde görüş bildirdiklerini, ancak bazı alt boyutlarda daha fazla desteğe ihtiyaç duyduklarını göstermektedir. Bu bulgular, BEP süreçlerinin geliştirilmesi açısından öğretmenlere sağlanacak ek eğitimlerin önemini vurgulamaktadır. Sınıf ve özel eğitim öğretmenlerinin BEP yeterlikleri alt boyutlarından BEP hazırlık öncesi, BEP hazırlama aşaması ve BEP'e Aile Katılımında cinsiyete göre anlamlı bir fark tespit edilmiş olup BEP'in uygulanması ve değerlendirilmesi aşamasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Yaş değişkenine göre; BEP hazırlık öncesi, BEP hazırlama aşaması ve BEP'in uygulanması ve değerlendirilmesinde anlamlı bir fark bulunmuş olup BEP'e aile katılımı alt boyutunda anlamlı bir fark tespit edilememiştir. Branş ve kıdem değişkenine göre ise BEP yeterliklerinin tüm alt boyutlarında anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel kısmında ise, öğretmenlerin BEP sürecindeki bilgi ve becerilerine dair deneyimlerinin yanı sıra karşılaştıkları zorluklar da yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla derinlemesine incelenmiştir. Görüşmeler, BEP'in hazırlanmasından değerlendirilmesine kadar tüm sürecin öğretmenler tarafından nasıl ele alındığını, aile katılımının sağlanmasında yaşanan zorlukları ve BEP hazırlık sürecinde ihtiyaç duyulan destekleri ortaya koymuştur. Bu veriler betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırmanın nitel sonuçlarına göre; teorik bilgide özel eğitim öğretmenleri sınıf öğretmenlerine kıyasla daha yeterli olsa da bilgilerini uygulama konusunda yetersiz kalmışlardır. Aynı zamanda sonuçlar, BEP'in hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi aşamalarında öğretmenlerin en çok yaşadığı sorunların temelinde bilgi yetersizliği olduğunu göstermektedir. Araştırmanın nitel sonuçlarına göre öğretmenlerin en çok güçlük çektiğini ifade ettiği konular arasında; performans düzeyi belirleme, doğru kazanımın belirlenmesi ve zamanlanmasının yapılması, bilgi yetersizliği, veli katılımının olmaması, problem davranış, imkan yetersizliği ve devamsızlık bulunmaktadır.

Özet (Çeviri)

Education is recognized as a fundamental human right that enables every individual to realize their potential and contribute to society. It equips individuals with knowledge and skills, facilitating their participation in economic, social, and cultural life. This contribution of education is equally valid for individuals with special needs; however, their educational requirements differ from those of other individuals. These individuals, who require special education, benefit from educational services through programs specifically tailored to their unique needs, unlike their typically developing peers. Accordingly, the Individualized Education Program (IEP) can be defined as an educational plan designed and developed to meet the specific needs of individuals with special needs. This study aims to deeply examine the perceptions of competence of special education and classroom teachers working in Hatay regarding the Individualized Education Program (IEP) and their views on the processes of preparing, implementing, and evaluating IEPs. The study employed an explanatory sequential design, one of the mixed research methods. The study group consisted of 219 participants, including classroom and special education teachers working in Hatay province. In the first phase of the research, the“Competency Scale for Teachers Regarding Individualized Education Programs”was administered to these 219 teachers. In the second phase, individual interviews were conducted with 21 teachers, comprising 10 classroom teachers and 11 special education teachers. In the quantitative portion of the study, the perceptions of teachers regarding their knowledge levels prior to preparing Individualized Education Programs (IEPs), their competencies during the IEP preparation processes, their abilities to facilitate family participation in the IEP process, and their skills and knowledge related to the effective implementation and evaluation of IEPs were examined. The relationship between these competencies and demographic characteristics such as professional experience, teaching branch, gender, and age was also examined. Teachers' views on the four main competency areas in the IEP process were collected and analyzed using the SPSS software. The study's findings indicate that teachers generally expressed perceptions of being competent and highly competent, yet highlighted the need for additional support in certain sub-dimensions. These results emphasize the importance of providing supplementary training to teachers to enhance IEP processes. A significant difference was identified in the sub-dimensions of pre-IEP preparation, the IEP preparation phase, and family involvement in the IEP process based on gender; however, no significant difference was observed in the implementation and evaluation phases of IEPs. Significant differences were observed in pre-IEP preparation, the IEP preparation phase, and the implementation and evaluation of IEPs based on age and professional seniority. However, no significant difference was found in the sub-dimension of family involvement in the IEP process. In contrast, significant differences were identified across all sub-dimensions of IEP competencies based on the teaching branch variable. In the qualitative part of the study, teachers' experiences regarding their knowledge and skills in the IEP process, as well as the challenges they faced, were deeply examined through semi-structured interviews. These interviews revealed how teachers addressed the entire IEP process, from preparation to evaluation, the difficulties encountered in ensuring family participation, and the support needed during the preparation phase. The data were analyzed using a descriptive analysis method. According to the qualitative findings, while special education teachers were more competent than classroom teachers in theoretical knowledge, they struggled with applying this knowledge in practice. Additionally, the results indicated that the most common challenges faced by teachers during the preparation, implementation, and evaluation phases of the IEP stemmed from a lack of knowledge. According to the qualitative findings of the study, the challenges most frequently reported by teachers included determining performance levels, identifying and scheduling appropriate learning outcomes, lack of knowledge, insufficient parental involvement, problem behaviors, limited resources, and student absenteeism.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    963933

    İngilizce öğretmen adaylarinin özel yetenekli öğrencilerin eğitimine yönelik özyeterlik, tutum, algi ve görüşleri

    Self-efficacy, attitudes, perceptions, and opinions of pre-service English teachers towards the education of gifted students

    ELİF ABDURRAHMANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE YILDIZ

  2. Tez No

    660994

    Özel eğitim öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretimine yönelik öz-yeterlik inançları

    Self-efficacy beliefs of pre-service special education teachers on social studies teaching

    AYKUT İRİDAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZAFER KUŞ

  3. Tez No

    898016

    Özel eğitim öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı yeterlik algıları ile bireyselleştirilmiş eğitim programlarının kalitelerinin incelenmesi

    Examining special education teachers' individualized education program competency perceptions and the quality of individualized education programs

    ASUMAN KANMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HATİCE YILDIZ

  4. Tez No

    938027

    Özel eğitim sınıfında görev yapan branş öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim planı geliştirme, uygulama ve değerlendirmeye yönelik yeterliklerinin belirlenmesi

    Determining the qualifications of branch teachers working in special education class for developing, implementing and evaluation of individualized education plan

    HARUN ÇALIKUŞU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. RUKİYE KONUK ER

  5. Tez No

    557144

    Branş öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına yönelik görüşlerinin belirlenmesi

    Determination of opinions of branch teachers towards integration practices

    AYŞEGÜL ÇETİNKOL SARI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ATBAŞI

Geri Dön