Yetişkinlerde diyetle alınan karboksimetillizinin diyet inflamatuar indeksi ile ilişkisinin incelenmesi
An examination of the relationship between dietary carboxymethyllysine and dietary inflammatory index in adults
- Tez No: 922289
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHAMMET ALİ CEBİRBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Araştırma, yetişkinlerde diyetle alınan ileri glikasyon son ürünlerinden biri olan karboksimetillizinin (CML) diyet inflamatuar indeksi (Dİİ) ile ilişkinin incelenmesi amacıyla ilişkisel tarama modeli kullanılarak yürütülmüştür. Araştırma örneklemini Isparta il merkezinde yaşayan 19-65 yaş arası 905 yetişkin birey oluşturmaktadır. Veriler yüzyüze şekilde üç bölümden oluşan anket aracılığıyla elde edilmiştir. Katılımcıların %3,3'ü zayıf, %49,3'ü normal, %37,8'i hafif şişman, %9,6'sı obez olarak belirlenmiştir. Günlük ultra işlenmiş gıda ve fast food tüketim porsiyon düzeyleri ile BKİ değerleri arasında anlamlı farklılık görülmüştür (p0,05). Katılımcıların diyetle alınan ortalama CML düzeyi (x̄±SE) 8,3±0,683 kU/100 g protein olarak belirlenmiştir. Cinsiyete göre ortalama CML düzeyleri önem taşımaktadır (p0,05). Bireylerin ortalama Dİİ skorları (x̄±SE) 1,2±0,025 olarak bulunmuş olup, (min: -1,0, max: 3,7) olarak tespit edilmiştir. Diyet inflamatuar indeksi değerleri quartillere (Q1-Q4) ayrılmıştır. Katılımcıların Dİİ quartil skorları diyetle alınan CML düzeyleri (kU/100 g protein) arasında anlamlı bir farklılık belirlenmemiştir (p>0,05). Ortalama Dİİ quartil skorları arttıkça diyetin inflamatuar yükü artmaktadır ancak diyetle alınan CML düzeylerinde herhangi bir farklılık gözlemlenmemiştir (p>0,05). Katılımcıların ortalama Dİİ skorları ile diyetle alınan CML düzeyleri arasında düşük düzeyde pozitif yönde korelasyon bulunmuştur (R=0.122; p=0,000) ve Dİİ skorları arttıkça diyetle alınan CML düzeyleri artmaktadır (R2=0.014; p=0,000). Son yıllarda ultra işlenmiş gıda, fast food, rafine karbonhidratlardan zengin beslenme ile Maillard reaksiyonları oluşmakta ve bunun sonucunda diyetle alınan ileri glikasyon son ürünleri artmaktadır. Besinlerin içeriğindeki makro ve mikro moleküllerin oluşturduğu proinflamatuar ve antiinflamatuar bileşikler arasındaki dengesizlik ve diyetin proinflamatuar içeriğinin yüksek olması kronik inflamasyonu artırmaktadır. Diyetle alınan CML düzeyleri ile diyetlerin inflamatuar nitelikleri ile bireylerin sağlıklı besin seçimleri konularında daha fazla çalışmanın yapılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The study was conducted using as a correlational survey model to examine the relationship between diet carboxymethyllysine (CML), which is one of the advanced glycation end products and the Dietary Inflammatory Index (DII) in adults. The study sample consisted of 905 adults aged between 19-65 living in the city center of Isparta. Data obtained through face-to-face interview method with a three-parted questionnaire. According to BMI, 3,3% of the participants were determined as underweight, 49,3% normal, 37,8% overweight, and 9,6% obese. A significant difference was found between daily ultra-processed food and fast food consumption and portions for BMI (p0,05). The average (x̄±SE) dietary CML level of the participants was determined 8.3±0.683 kU/100 g protein. The dietary CML average significantly differed by gender (p0.05). The average DII scores of the individuals (x̄±SE) were found to be 1.2±0.025 and were determined as (min: -1.0, max: 3.7). The dietary inflammatory index scores were divided into quartiles (Q1-Q4). No significant difference was found between the participants' DII quartile scores and dietary CML levels (kU/100 g protein) (p>0.05). As the mean DII quartile scores increase, the inflammatory load of the diet increases, but no difference was observed in the dietary CML levels (p>0.05). A low positive correlation was found between the participants' mean DII scores and dietary CML levels (R=0.122; p=0.000), and as DII scores increase, dietary CML levels increase (R2=0.014; p=0.000). In recent years, the consumption of ultra-processed foods, fast foods, and refined carbohydrates has led to a rise in advanced glycation end products due to Maillard reactions. The imbalance between proinflammatory and anti-inflammatory compounds formed by macro and micro molecules in the content of foods and the high proinflammatory content of the diet increase chronic inflammation. It is recommended that further studies be conducted on dietary CML levels, the inflammatory nature of diets, and the healthy food choices of individuals.
Benzer Tezler
- Yetişkinlerde diyetle alınan fitokimyasalların farklı değerlendirme yöntemleriyle karşılaştırılması
Comparison of dietary phytochemicals in adults with different assessment methods
ARİFE DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Beslenme ve DiyetetikSelçuk ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU BAYRAK
- Yetişkinlerde beslenme durum ve alışkanlıkları, antropometrik ölçümleri ile uyku kalite ilişkisinin belirlenmesi
Determination nutritional status and habits of adults, and i̇ntegralism of between sleep quality anthropometric measurements
TUĞBA SOPALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikHasan Kalyoncu ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. YASEMİN BEYHAN
- Yetişkinlerde D vitamini ve elektrolitlerin depresyon ile olan ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of vitamin d and electrolytes with depression in adults
ELİF KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERİM FATMA TÜRKER
- Obez yetişkinlerde beyin kaynaklı nörotrofik faktör val66met polimorfizmi ile diyet bileşenlerinin ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the association of dietary components with brain-derived neurotrophic factor val66met polymorphism in obese adults
CANSU MEMİÇ İNAN
Doktora
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikAnkara ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÖZFER ÖZÇELİK
PROF. DR. AKIN TEKCAN
- Diyarbakır yöresinde (yerli ve göçmen olarak yaşayan) yetişkinlerin tükettikleri A vitamini ile serum vitamin düzeyleri arasındaki ilişki
Başlık çevirisi yok
FATMA SIRT
Yüksek Lisans
Türkçe
1991
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MERAL AKSOY