COVID-19'un ekonomiye etkileri: Merkez bankası politikaları ve önlemleri
Effects of COVID-19 on the economy: Central bank policies and measures
- Tez No: 922321
- Danışmanlar: PROF. DR. SERAP BEDİR KARA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Doğal afet, büyüme, kurumlar, COVID-19, para politikası, Para Politikası Tepki Endeksi, Natural disaster, growth, institutions, COVID-19, monetary policy, Monetary Policy Response Index
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzurum Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Politikası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Doğal afetlerin şiddeti ve gerçekleşme sıklığında teknolojinin ilerlemesine ve kentleşmenin artmasına bağlı olarak bir artış gözlenmektedir. Afetler, gelişmekte olan ülkelerde ve görece yoksul kesimlerde daha yıkıcı sonuçlar yaratmaktadır. Eşitsizlikler ile kurumsal yapıların yetersizliği yoksul gruplarda afetlerin daha şiddetli yaşanmasına neden olmaktadır. Afet yönetiminin başarısı, sosyal eşitsizliklerin ve ekonomik risklerin azaltılmasına dayalı bir yaklaşımı ve bireysel/toplumsal kırılganlıkları bertaraf etmeye yönelik kararlı politikaları gerektirmektedir. Bu tezin yazıldığı tarih itibarıyla yaşanmış son biyolojik felaket olan COVID-19, büyük ekonomik kayıplarla sonuçlanan global bir felakete dönüşmüştür. Kapanma ve karantina uygulamaları ekonomik faaliyetlerde ani bir duruşa neden olmuştur. İşgücü piyasasını, tedarik zincirlerini ve finansal piyasaları etkileyen önlemlerin olası ekonomik sonuçları geniş kapsamlı ve belirsiz olmuştur. Ekonomik bozulmanın aniliği ve sürati, piyasa oynaklıklarındaki artışlar ve belirsizlik ortamı, hızı, kapsamı ve boyutu bakımından merkez bankalarının olağan dışı tepkisini tetiklemiştir. COVID-19'un ekonomik büyümeye ve refaha olan etkisini değerlendirebilmek için ekonomik büyüme ve refah kavramının anlaşılması önemlidir. Ekonomik büyüme dinamikleri çok fazla ve karmaşıktır. Ülkeler arası farklılıkları anlayabilmek için, ülkelerin tarihinin, kültürünün, kurumsal ve siyasi yapısının incelenmesi önemlidir. Coğrafya, entegrasyon, kurumlar ve kültür faktörleri literatüre hâkim olan alanları vurgulamaktadır. Faktörlerin karşılıklı etkileşimi ve aralarındaki nedensel ilişkiler, bu faktörler arasında karmaşık etkileşimler olduğunu göstermektedir. Kurumlar hipotezinde, araştırmanın merkezinde kurumlar yer almakta ve mülkiyet haklarının rolü ve hukukun üstünlüğü ön plana çıkarılmaktadır. Merkezileşmiş ve çoğulcu bir nitelik taşıyan kapsayıcı ekonomik kurumlar, etkinliği, verimliliği ve refahı teşvik eder. Benzer bir anoloji ile ülkelerin karşılaştığı olumsuz durumlar ve felaketlerle mücadelede kurumlar faktörünün kritik bir rol oynadığı düşünülebilir. Bu çalışmada, pandemi döneminde merkez bankası faaliyetlerinin ekonomik ve sosyal etkisinin anlaşılması, merkez bankası aktifliğini belirleyen faktörler ve politikaların etkinliği konuları araştırılmıştır. Böylelikle, benzer durumlarda merkez bankalarına etkili para politikaları oluşturma ve ekonomik toparlanmayı teşvik etme konusunda güvenilir ve değerli bilgiler sağlanması umulmaktadır. Politikaların ölçülmesine ilişkin veri seti, dünya hasılasının yaklaşık %97'sini ve dünya nüfusunun dörtte üçünü kapsayan ve doksan bir ülkeden oluşan bir veri seti üzerinden gerçekleştirilmiştir. Önlemlerin çeşitliliğini belirleyen faktörler için seksen sekiz ülkenin aylık verisi kullanılmıştır. Önlemlerin etkinliğine yönelik analiz, veri setindeki kısıtlar nedeniyle elli iki ülkenin üç aylık panel verileri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Her üç analizde veri dönemi Mart 2020- Haziran 2021 arasıdır. Çalışmada, COVID-19 döneminde merkez bankalarının uygulamaya koydukları politikaların çeşitliliğini ölçen bir endeks oluşturulmuştur. Daha donanımlı ve bağımsız merkez bankalarına sahip ülkelerin kapsamlı bir mücadele politikası oluşturduğu görülmektedir. Kapsamlı bir mücadele politikasının belirleyicileri ise gelişmişlik düzeyi, yaşlı nüfusun oranı, kişi başına düşen GSYH tutarı ve kamu sağlığı harcamalarının tutarıdır. Buna karşılık, krizin merkezine uzaklık, uluslararası ticari açıklık ve kentleşme oranı değişkenleri beklentilerin tersine önemli bir rol oynamamıştır. Bu sonuçlar, tepki endeksinin belirleyicileri konusunda, kurumların etkisinin coğrafya, entegrasyon ve kültür faktörlerinden daha açıklayıcı olduğunun bir işareti olarak yorumlanabilir. Çalışmanın temel bulguları şunlardır: COVID-19, tüm ekonomilerde olumsuz sonuçlar yaratmakla birlikte, gelişmekte olan ülkeler pandemiden daha fazla etkilenmiştir. Merkez bankası aktifliği, enflasyon üzerindeki baskıyı azaltmış ve istihdam üzerinde olumlu bir etkiye sahip olmuştur. Buna karşılık, hükümet politikalarının birbiri ile çelişen sonuçları bulunmaktadır. Ayrıca, uygulanan önlemler ile salgının etkileşimli etkisini birlikte değerlendirmek uygun olacaktır. Salgının yayılımı ile birlikte merkez bankası faaliyetleri enflasyon, işsizlik ve hasıla üzerinde negatif, istihdam üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. Buna karşılık, salgının şiddeti ile birlikte merkez bankası faaliyetlerinin enflasyon, istihdam ve hasıla üzerinde pozitif, işsizlik üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Alınan önlemlerin başarısı ülkeye ve salgına özgü faktörlerle yakından ilgilidir. Bu nedenle, her ülke kendi özelliklerini ve önceliklerini dikkate alarak bir strateji oluşturmalıdır.
Özet (Çeviri)
There has been an increase in the severity and frequency of natural disasters due to technological advances and increased urbanization. Disasters have more devastating consequences in developing countries and in relatively poorer groups. Inequalities and inadequate institutional structures cause disasters to occur more severely. Success in disaster management requires an approach based on reducing social inequalities and economic risks, and determined policies to eliminate individual/societal vulnerabilities. As of the date of writing this thesis, COVID-19, the last biological disaster that occurred has turned into a global disaster that resulted in major economic losses. Lockdowns and quarantine practices have caused a sudden halt in economic activities. The possible economic consequences of the measures affecting the labor market, supply chains and financial markets have been extensive and uncertain. The suddenness and speed of the economic disruption, the increases in market volatility and the environment of uncertainty have triggered an extraordinary response from central banks in terms of speed, scope and size. In order to evaluate the impact of COVID-19 on economic growth and welfare, it is important to understand the concept of economic growth and welfare. The dynamics of economic growth are numerous and complex. In order to understand the differences between countries, it is important to examine the history, culture, institutional and political structures of countries. Geography, integration, institutions and culture factors emphasize the areas that dominate the literature. The mutual interaction of factors and the causal relationships between them show that there are complex interactions between these factors. In the institutions hypothesis, institutions are at the center of the research and the role of property rights and the rule of law are highlighted. Inclusive economic institutions that are centralized and pluralistic in nature promote efficiency, productivity and prosperity. In a similar analogy, it can be thought that institutions play a critical role in combating the negative situations and disasters that countries face. This study investigates the economic and social impact of central bank activities during the pandemic period, the factors that determine central bank activity and the effectiveness of policies. Thus, it is hoped that reliable and valuable information will be provided to central banks in similar situations to create effective monetary policies and promote economic recovery. The data set for measuring policies was carried out on a data set consisting of ninety-one countries which covers approximately 97% of the world's income and three-quarters of the world's population. Monthly data from eighty-eight countries was used for the factors that determine the diversity of measures. The analysis of the effectiveness of measures was carried out using three-month panel data from fifty-two countries due to the limitations in the data set. The data period in all three analyses is between March 2020 and June 2021. In the study, an index was created to measure the diversity of policies implemented by central banks during the COVID-19 period. It is seen that countries with more equipped and independent central banks have established a comprehensive combat policy. The determinants of a comprehensive combat policy are the level of development, the proportion of the elderly population, the amount of GDP per capita, and the amount of public health expenditures. On the other hand, contrary to expectations, the variables of distance to the epicenter of the crisis, international trade openness and urbanization rate did not play a significant role. These results can be interpreted as a sign that the effect of institutions is more explanatory than geography, integration and culture factors in terms of the determinants of the response index. The main findings of the study are as follows: While COVID-19 has negative consequences for all economies, developing countries have been more affected by the pandemic. Central bank activity has reduced the pressure on inflation and had a positive effect on employment. In contrast, government policies have conflicting results. In addition, it would be appropriate to evaluate the interactive effect of the measures implemented and the pandemic together. With the spread of the pandemic, central bank activities have a negative effect on inflation, unemployment and output, and a positive effect on employment. In contrast, with the severity of the pandemic, central bank activities have a positive effect on inflation, employment and output, and a negative effect on unemployment. The success of the measures taken is closely related to country- and pandemic-specific factors. Therefore, each country should develop a strategy by taking into account its own characteristics and priorities.
Benzer Tezler
- COVİD 19'un para politikalarına etkileri: Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa örneği
Effects of COVID 19 on monetary policies: The case of Turkiye, the United States and Europe
YAĞMUR EMRE ŞANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL TUNALI
- Türk imalat sektöründe oran analizi ile Covid-19 etkilerinin tespiti
Detection of Covid-19 effects by ratio analysis in the Turkish manufacturing sector
TUBA SELEN ER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İşletmeErzurum Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAKİR DIZMAN
- The impact of COVİD-19 on the real estate market of Türkiye and Australia
COVİD-19'un gayrimenkul üzerindeki etkisi Türkiye ve Avustralya pazari
CUD ARMANAZI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İşletmeBEYKOZ ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TANAY EVLİYA
- COVID-19'un Türkiye turizmine etkilerinin değerlendirilmesi (Analizi)
Evaluation (Analysis) of the economic effects of COVID-19 on Turkish tourism
FATMA ÖZSARIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiAydın Adnan Menderes Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AZİZ BOSTAN
- Covid-19'un KOBİ'ler üzerindeki etkisi (Covid-19 salgının ekonomi üzerindeki etkilerine yönelik işletme sahipleri üzerine araştırma: Batman ili örneği)
Başlık çevirisi yok
FATMA AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Ekonomiİstanbul Ticaret Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF TUNA