Geleneksel Erzurum evlerinin tipolojik analizi
Typological analysis of traditional Erzurum houses
- Tez No: 922655
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ZEHRA ÇAKICI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Erzurum, geleneksel ev, konut tipolojisi, tipolojik analiz, Türk evi, traditional house, housing typology, Erzurum, Turkish House
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Amaç: Tarihi yapılar içerisinde toplum ile iç içe olan ve toplumun yaşam şekli, aile yapısı, günlük yaşamdaki ilişkileri, inançları, örf ve adetlerinin gelecek nesillere aktarılmasında önemli bir yere sahip geleneksel konutların karakteristik özelliklerinin belirlenerek tipolojik özelliklerinin ortaya konulması tarihi dokunun korunmasında önemli bir yer tutmaktadır. Bu tez çalışmasının temel amacı geleneksel Erzurum evlerinin tipolojik analizini yapmaktır. Bu çalışmanın temel amacı Erzurum şehir merkezinde bulunan tescilli geleneksel Erzurum evlerinin tipolojik özelliklerinin ortaya konulmasıdır. Yöntem: Bu çalışma kapsamında Erzurum şehir merkezinde bulunan 19 tane tescilli konut ele alınarak Erzurum geleneksel evlerinin tipolojik analizi yapılmıştır. Belirlenen amaç doğrultusunda literatür taraması, arşiv araştırmaları ve saha çalışmaları yapılarak gerekli bilgi ve belgeler elde edildikten sonra karşılaştırmalı analizler sonucunda geleneksel Erzurum evlerinin (yapı-çevre ilişkisi, plan özellikleri, cephe özellikleri, yapı malzemeleri, yapı ve yapım teknikleri ve teknolojileri, malzeme seçimi, yapı elemanları, vb.) karakteristik özellikleri tespit edilmiştir. Bulgular: Çalışma kapsamında elde edilen veriler ışığında evler; plan özelliklerine (avlunun konumu vb.), kat sayısı, yapı malzemesi (moloz taş, kesme taş vb.), cephe düzeni (hatıl düzeni, çıkma vb.), iç mekan donatısı (seki, sedir vb.) gibi başlıklar şeklinde incelenip her ev için yapı kimlik kartları oluşturulmuştur. Bunun sonuncunda yapılar tespit edilen özelliklere göre sınıflandırılmış ve tablolar halinde sunulmuştur. Sonuçlar: Yapılan analizler sonucunda geleneksel Erzurum evlerinin coğrafi konum, iklim özellikleri ve sosyo-kültürel etkilere göre şekillendiği tespit edilmiştir. Geleneksel Erzurum evlerinde tespit edilen bütün karakteristik özelliklerin bölgenin yaşam şartlarına uyumlu olduğu gözlemlenmiştir. Elde edilen bulgular geleneksel Erzurum evlerine özgü karakteristik özelliklerin bölgeye has bir tipoloji oluşturduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Purpose: Determining the characteristic features of traditional houses, which are intertwined with the society within the historical buildings and have an important place in transferring the way of life, family structure, relationships in daily life, beliefs, customs and traditions of the society to future generations, and revealing their typological features have an important place in the preservation of the historical texture. The main purpose of this thesis is to make a typological analysis of traditional Erzurum houses. The main purpose of this study is to reveal the typological characteristics of registered traditional Erzurum houses in Erzurum city center. Within the scope of this study, 19 registered houses in Erzurum city center were discussed. Method: Within the scope of this study, a typological analysis of Erzurum traditional houses will be made. After obtaining the necessary information and documents through literature review, archival research and field studies, the characteristic features of traditional Erzurum houses (building-environment relationship, plan features, facade features, building materials, building and construction techniques and technologies, material selection, building elements, etc.) will be determined as a result of comparative analysis. Findings: In the light of the data obtained within the scope of the study, the houses were examined under headings such as plan features (location of the courtyard, etc.), number of storeys, building material (rubble stone, cut stone, etc.), façade layout (beams, overhangs, etc.), interior equipment (seki, cedar, etc.) and building identity cards were created for each house. As a result, the buildings were classified according to the identified characteristics and presented in tables. Conclusions: As a result of the analysis, it was determined that traditional Erzurum houses were shaped according to geographical location, climatic characteristics and socio-cultural influences. It has been observed that all the characteristic features identified in traditional Erzurum houses are compatible with the living conditions of the region. The findings show that the characteristic features of traditional Erzurum houses form a typology specific to the region.
Benzer Tezler
- Geleneksel Erzurum evlerinde biçimsel yapı ve biçime etki eden sosyokültürel faktörler üzerine bir inceleme
An investigation of the formal structre and socio-cultural factors influencing form in traditional Erzurum houses
YASEMİN ŞİMŞEK BEYAZ
Doktora
Türkçe
2025
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM NUMAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE TOPÇUBAŞI
- Erzurum kuzey ilçelerinde bulunan geleneksel evler(Oltu, Olur, Şenkaya, Tortum, Uzundere)
Traditional houses in Erzurum north districts(Oltu, Olur, Şenkaya, Tortum, Uzundere)
SİBEL AKTOPRAK
Doktora
Türkçe
2024
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZERRİN KÖŞKLÜ
- Erzurum hacı bekirzade evi restorasyon projesi önerisi
Erzurum haci bekirzade house restoration project proposal
BENGİSU TURHAN
- Geleneksel Erzurum evleri, restorasyonları ve ev yaşantısı
Traditional houses of Erzurum, restorations and home life
TEMEL SAĞLAM
Doktora
Türkçe
2019
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Toplumsal değişimin aile kurumuna etkisi bağlamında çokeşli evlilikler: Erzurum/Hınıs örneği
The effects of social change on family institution as part of polygamy for example: Erzurum/Hinis
KÜBRA AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sosyal HizmetlerÜsküdar ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KARATAY