Geleneksel Erzurum evlerinde biçimsel yapı ve biçime etki eden sosyokültürel faktörler üzerine bir inceleme
An investigation of the formal structre and socio-cultural factors influencing form in traditional Erzurum houses
- Tez No: 967357
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM NUMAN, DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE TOPÇUBAŞI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Erzurum evleri hem mimarî hem de sosyokültürel boyutlarıyla geleneksel Türk evlerinin önemli bir temsilcisidir. Bu evlerin tasarımı, bölgenin sert iklim koşulları, topoğrafik yapısı ve günlük yaşamın ihtiyaçlarına uyum sağlayarak biçimlenmiştir. Köklü bir kültürün ürünü olan Erzurum evleri, yalnızca fiziksel varlıklarıyla değil, aynı zamanda halkın yaşam biçimini, geleneklerini ve toplumsal değerlerini yansıtan somut bir kültürel miras niteliğindedir Bu çalışmada, Erzurum evlerinin biçimsel özellikleri ve bu özelliklere etki eden sosyokültürel faktörler incelenmiştir. Çalışmanın temel amacı, Erzurum evlerinin geleneksel Türk mimarî sindeki yerini ve kültürel anlamını ortaya koymaktır. Bu bağlamda, Erzurum evleri yalnızca mimarî unsurlar olarak değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel bağlamın fiziksel yansımaları olarak değerlendirilmiştir. Araştırma, mimarî biçimlerin çevresel faktörler ve toplumsal dinamiklerle nasıl şekillendiğini anlamaya odaklanmıştır. Araştırmanın yöntemsel çerçevesi, tarihsel ve mekânsal analizlerin yanı sıra yazılı kaynakların ve yerinde gözlemlerin disiplinler arası bir bakış açısıyla değerlendirilmesine dayanmaktadır. Elde edilen veriler, Erzurum evlerinin özgün kimliğini anlamak ve bu kimliği daha geniş bir bağlamda incelemek amacıyla kullanılmıştır Erzurum evleri, yalnızca şehrin tarihsel ve kültürel mirasını yansıtan yapılar değil, aynı zamanda toplumsal hafızayı somutlaştıran birer belge niteliğindedir. Ancak bu yapılar, günümüzde kentleşme, işlevsel yetersizlikler ve çevresel etkiler nedeniyle yok olma riskiyle karşı karşıyadır. Bu mirasın korunması, Erzurum'un kimliğini oluşturan değerlerin sürdürülebilirliğine katkı sağlayacak ve gelecek kuşaklara aktarılarak, şehrin kültürel zenginliğini yaşatacaktır.
Özet (Çeviri)
Erzurum houses represent a significant example of traditional Turkish dwellings, distinguished by their architectural and socio-cultural dimensions. The design of these structures has evolved in response to the harsh climatic conditions of the region, its topographical features, and the functional requirements of daily life. As products of a deeply entrenched cultural heritage, Erzurum houses transcend their physical existence to serve as tangible manifestations of the community's lifestyle, traditions, and social values. This study undertakes an analysis of the formal characteristics of Erzurum houses and examines the socio-cultural factors that have influenced their development. The primary objective is to elucidate the role and cultural significance of Erzurum houses within the broader context of traditional Turkish architecture. From this perspective, the study positions these houses not merely as architectural artifacts but as physical embodiments of societal and cultural dynamics. The research thus emphasizes the interplay between environmental factors, social dynamics, and architectural forms. The methodological approach integrates historical and spatial analyses with the review of written sources and direct on-site observations, adopting an interdisciplinary framework. The data collected are employed to interpret the distinctive identity of Erzurum houses and to situate this identity within a larger historical and cultural context. Erzurum houses are more than structures that reflect the historical and cultural legacy of the city; they are also material archives of social memory. Nevertheless, these buildings face significant threats due to urbanization, functional obsolescence, and environmental challenges. The preservation of this architectural heritage is imperative for sustaining the cultural values that constitute Erzurum's identity. Such efforts will ensure the transmission of these values to future generations, thereby safeguarding the city's cultural richness and historical continuity.
Benzer Tezler
- Erzurum hacı bekirzade evi restorasyon projesi önerisi
Erzurum haci bekirzade house restoration project proposal
BENGİSU TURHAN
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Geleneksel İstanbul konutunda çıkma
Projections in the traditional İstanbul houses
V. GÜL CEPHANECİGİL
- Geleneksel Erzurum evlerinin tipolojik analizi
Typological analysis of traditional Erzurum houses
ŞEHRİBAN BAŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
MimarlıkAtatürk ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ZEHRA ÇAKICI
- Geleneksel Erzurum evleri, restorasyonları ve ev yaşantısı
Traditional houses of Erzurum, restorations and home life
TEMEL SAĞLAM
Doktora
Türkçe
2019
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ