Geri Dön

Tarihsel arkeolojide Zerdüşt dini: Antik batı ve doğu yazılı kaynakları ile arkeolojik bulgular

Zoroastrian religion in the historical archaeolgy: Ancient eastern and western written sources and archaeological findings

PDF İndir

  1. Tez No: 922845
  2. Yazar: BÜŞRA HACIKÖYLÜ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ŞEVKET DÖNMEZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Arkeoloji, Archeology
  6. Anahtar Kelimeler: Oluz Höyük, Zerdüşt Dini, Persler, İran, Ateş, Oluz Höyük, Zoroastrian Religion, Persians, Iran, Fire
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 348

Özet

Ateşin ilk olarak ne zaman keşfedildiği tam olarak bilinmese de Alt Paleolitik dönemde keşfinden bu yana insanlık tarihi açısından oldukça önemli bir yer işgal etmekle birlikte zaman içinde ısınma, korunma, pişirme ve ibadet gibi çok çeşitli işlevler kazandığı bilinmektedir. Ateş, kimi zaman doğruluğun, dürüstlüğün özü olarak görülmüş kimi zaman da bir ceza yöntemi olarak kullanılmıştır. Temelinde Dualizmi barındıran Zerdüşt Dini'nde de ateş doğruluğun, saflığın simgesi olarak görülmüştür. Zerdüşt Dini'nin erken dönemlerinde, kapalı ateş tapınakları ile ilgili bilgiye rastlanmamaktadır. Aksine, bu dini benimseyen kişiler tarafından, antik Yunanların aksine, antik kaynaklarda, Tanrıların dört duvar arasına kapatılması tanrıların aşağılanması olarak görüldüğü için ebedi ateşlerin tapınaklar yerine yüksek alanlarda kurulduğu ifade edilmiştir. Ancak Oluz Höyük'te gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucunda açığa çıkarılan bulgular bu durumla çelişmektedir. Monoteizm ve vahiy sisteminin Önasya'daki en erken örneğini oluşturan ve MÖ 450-300 yıllarına tarihlenen Zerdüşt Dini ateş kültünün önemli örneklerinden birine Amasya il sınırları içinde bulunan Oluz Höyük'te rastlanmaktadır. Oluz Höyük'te gerçekleştirilen arkeolojik çalışmalar, burada ateşe saygı duyan bir zümrenin yaşadığını ve bu zümrenin Erken Zerdüşt Dini'nin ilk toplumlarından birini oluşturduğu görülmektedir. Bu doktora tezinde, Zerdüşt Dini'nin erken dönemleri ile ilgili önemli bilgiler veren arkeolojik ve yazılı kaynaklar değerlendirilerek Akhaimenid (Pers) İmparatorluğu'nun önemli satraplık merkezlerinden birini oluşturan Kappadokia'da bulunan Oluz Höyük özelinde bilinenler yeniden yorumlanacak ve Zerdüşt Dini geleneğinin erken dönemlerine ışık tutulacaktır.

Özet (Çeviri)

Although fire has occupied a very important place in human history since its discovery during the Lower Paleolithic Period, it has acquired a wide variety of functions such as heating, protection, cooking and worship over time. Fire was sometimes seen as the essence of truth and honesty and sometimes used as a method of punishment. In the Zoroastrian religion, which has dualism at its core, fire was seen as the symbol of truth and purity. In the early periods of the Zoroastrian religion, there is no information about fire temples surrounded by a wall. On the contrary, it is stated in the ancient sources that people who adopted this religion, unlike the Greeks, set up constantly burning fires in high areas instead of temples, as keeping the gods within four walls was seen as humiliating the gods. However, the findings unearthed as a result of the excavations carried out in Oluz Höyük doesn't coincide with this information. One of the important examples of the Zoroastrian religious fire cult, which is the earliest example of the monotheism and revelation system in the Near East and dates back to 450-300 BC, is found in Oluz Höyük, located within the borders of Amasya province. Archaeological studies carried out in Oluz Höyük show that a group that respected fire lived here and that this group constituted one of the first societies of the Early Zoroastrian religion. In this doctoral thesis, archaeological and written sources that provide important information about the early periods of the Zoroastrian religion will be evaluated, and what is known specifically about Oluz Höyük in Cappadocia, one of the important satrapy centers of the Persian Empire, will be reinterpreted and light will be shed on the early periods of the Zoroastrian religious tradition.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    483981

    Demir Çağ Anadolusu'nda ateş kültü: Antik kaynaklar ve arkeolojik bulgular

    Fire cult in the iron age Anatolian: Ancient sources and archaeological findings

    EBRU KİRAS

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞEVKET DÖNMEZ

  2. Tez No

    140886

    Arkeolojide kuram ve uygulama

    Theory and practice in archaeology

    CELALİ FIRAT KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALUK ABBASOĞLU

  3. Tez No

    866015

    Self-reflection in post-colonial archaeology: A case study over Türkiye

    Sömürgecilik sonrası arkeolojide öz-yansıma: Türkiye üzerine bir vaka çaloşması

    DİCLE YAZ GNYBEK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    ArkeolojiKoç Üniversitesi

    Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. IAN RICHARD HODDER

    DOÇ. DR. RANA DENİZ ÖZBAL GERRITSEN

  4. Tez No

    922000

    3D modeling in archaeology Reşitköy Dam excavations

    Arkeolojide 3 boyutlu modelleme Reşitköy Barajı kurtarma kazıları

    KALİN TOK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2025

    Arkeolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Ekoloji ve Evrim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ORKAN ÖZCAN

  5. Tez No

    717659

    Küçükyalı Arkeopark'taki Satyros Manastırı'nın jeofizik yöntemler ile araştırılması

    Investigation of Satyros Monastery by geophysical methods in Küçükyalı Archeopark

    ANIL TINAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Jeofizik MühendisliğiKocaeli Üniversitesi

    Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERTAN PEKŞEN

Geri Dön