Osmanlı tarih yazarlarında Hz. Ebû bekir ve Hz. Ömer dönemi fetih faaliyetlerine yaklaşımlar
The period of Ebu Bakir and Umar in Ottoman history writers approaches to conquest activities
- Tez No: 923000
- Danışmanlar: PROF. DR. FATİH ERKOÇOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Osmanlı Müverrihleri, Ahmedî, Mehmed b. Mehmed Edirnevî, Karaçelebizâde, Müneccimbaşı, Ahmed Cevdet Paşa, Abdullatif Subhi Paşa, Diyarbekirli Said Paşa, Abdurrahman Şeref, Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi, Mahmud Esad, Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Irak, Suriye, Mısır, Azerbaycan, Cezîre, Ottoman, Ottoman Historians, Ahmedî, Mehmed b. Mehmed Edirnevî, Karaçelebizâde, Müneccimbaşı, Ahmed Cevdet Paşa, Abdullatif Subhi Paşa, Diyarbekirli Said Paşa, Abdurrahman Şeref, Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi, Mahmud Esad, Abu Bakr, Umar, Iraq, Syria, Egypt, Azerbaijan, Jazira
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
ÖZET İnsanın var olduğu her dönemde savaşlar ve barışlar da her daim varlığını korumuştur. Bu savaşlar kimi zaman dini kimi zaman ekonomik kimi zaman siyasi kimi zaman kimlik kimi zaman da çıkar amaçlı veya başka başka sebeplerden dolayı olabilmiştir. Kısacası kitlelerin olduğu yerde ayrılık da olmuştur. İslam dini doğduğu zaman çok az sayıda destekçisi vardı. Peygamberin İslam dinini bildirmesi etmesi ile içinde bulunduğu topluluğun çoğunluğuyla karşı karşıya gelmiştir. Hz. Muhammed, İslam'ı tebliğ sonrasında kısa bir süre içerisinde Arap yarımadasının bir bölümünü hâkim olmuştur. Kabileleri İslamiyet'e bağlayarak bölgenin güvenliğini sağlamıştır. Peygamberin vefatının ardından Müslümanlar, İslam devletinin başına yönetici olarak Hz. Ebû Bekir'i geçirerek İslam devletini tehlikeye düşmekten kurtarmışlardır. Hz. Muhammed'in vefatı, kendisine inananları şaşkına çevirirken kimilerine de beklenen fırsatı doğurmuştur. Hz. Muhammed'i ve İslamiyeti net bir şekilde anlayamamış, eski inancına özlem duyan, siyasi veya ekonomik sebepler ile İslam dinine girmiş olan kişiler, İslam dininden yüz çevirmişlerdir. Bazı kimseler de Hz. Muhammed'e özenerek peygamber olduklarını iddia etmiş ve etraflarına çok sayıda insan toplamışlardır. Hz. Muhammed'den sonra yönetimi devralan halife Hz. Ebû Bekir, dinden dönenler ve yalancı peygamberler ile uğraşmış akabinde İslam fütuhatı ve cihat gerekçesi ile Irak ve Suriye bölgelerine fetihler düzenlenmiştir. Hz. Ebû Bekir, iç isyanları bastırıp fetih hareketlerini başlatmakla Hz. Ömer'e de fetihler yolunu açmıştır. Hz. Ömer, selefi Hz. Hz. Ebû Bekir'in fetihlerini takip ederek Irak ve Suriye'nin dışında Mısır, Cezîre, Azerbaycan, Horasan gibi bölgelere de fetihlerler gerçekleştirerek İslam hakimiyet sahasını genişletmiştir. Biz bu çalışmamızda Osmanlı tarih yazarlarının Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer dönemi fetih faaliyetlerini eserlerinde nasıl işlendiklerini inceleyeceğiz. Araştırmamızın konusu itibari ile 1299–1923 yılları arasında yazılan Osmanlı tarihi kaynaklarındaki Hz. Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer döneminin nasıl işlendiğini kapsamaktadır. Osmanlı müverrihlerinin kaleme aldıkları eserlerde halifeler dönemi fetih hareketleri, incelenmiş bir konu olmadığından bu çalışmayı yapmayı uygun gördük. Bu çalışmayı yaparken Osmanlı tarihi kaynaklarını kullandık. Tezimizi, bir giriş ve iki bölümden meydana getirmiş olduk. Giriş bölümünde araştırmanın amacı, kapsamı, yöntemi ve literatürü, Kaynaklar ve Araştırmalar hakkında bilgi verdik. Araştırmanın ilk bölümünde Hz. Ebû Bekir dönemine kısa bir şekilde değindikten sonra Üsâme b. Zeyd'in seferini, Bizans egemenliğinde bulunan Suriye ve İran hakimiyeti altında yaşayan Irak'a yapılan seferlerinin Osmanlı tarihçileri tarafından nasıl değerlendirildiğine değindik. İkinci bölümde ise Hz. Ömer dönemi hakkında kısa bir malumat sonrası Suriye, Irak, Mısır, Cezîre, Azerbaycan ve Horasan bölgesine yapılan fetih hareketlerinin Osmanlı müverrihleri tarafından ne şekilde kaleme alındıklarını inceledik. Tüm bu çalışmaları yaparken Osmanlı tarih yazarlarının bakış açılarını ve fetihleri, eserlerine ne derecede yansıttıklarını inceledikten sonra yorumumuza dair değerlendirmeler ortaya koyduk.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Throughout every period of human existence, wars and peace have always persisted. Sometimes these wars arose for religious reasons, sometimes economic, sometimes political, sometimes related to identity, and sometimes motivated by interests or various other causes. In short, wherever there are large groups of people, there is also conflict. When Islam first emerged, it had very few supporters. With the Prophet's proclamation of Islam, he came into conflict with the majority of the community to which he belonged. In a short span of time following the Prophet Muhammad's declaration of Islam, he managed to gain control over part of the Arabian Peninsula, uniting tribes under Islam and thereby ensuring the security of the region. After the Prophet's passing, Muslims protected the Islamic state from danger by appointing Abu Bakr as its leader. While the Prophet Muhammad's death astonished those who believed in him, for some it presented a long-awaited opportunity. Those who had not grasped the Prophet and Islam clearly, who longed for their former beliefs, or who had embraced Islam for political or economic reasons turned away from it. Additionally, certain individuals, imitating the Prophet Muhammad, claimed prophethood themselves and gathered considerable followings. Once Abu Bakr assumed leadership, he dealt with those who had apostatized and with false prophets; subsequently, citing Islamic expansion and jihād, he initiated military campaigns in the regions of Iraq and Syria. By subduing internal rebellions and initiating these campaigns, Abu Bakr paved the way for further territorial expansion under Umar. Following Abu Bakr's precedent, Umar expanded the sphere of Islamic rule beyond Iraq and Syria to include regions such as Egypt, the Jazira, Azerbaijan, and Khorasan. In this study, we will examine how Ottoman historians treated the military expansion activities during the eras of Abu Bakr and Umar in their works. Our research focuses on the way these periods were covered in Ottoman historical sources written between 1299 and 1923. Since the military campaigns of the caliphal era have not previously been studied through these Ottoman works, we deemed it fitting to undertake this investigation. We adopted the principle of relying on Ottoman historical sources for this research. Our thesis consists of one introduction and two main chapters. In the introduction, we provide information regarding the aim, scope, methodology, and literature of the study, along with the sources and previous research. In the first chapter, after briefly discussing the era of Abu Bakr, we examine how Ottoman historians evaluated the campaign of Usama b. Zayd and the military expeditions to Byzantine-held Syria and to Iraq under Persian dominion. In the second chapter, following a concise overview of Umar's period, we analyze the ways in which Ottoman historians recorded the military campaigns in Syria, Iraq, Egypt, the Jazira, Azerbaijan, and Khorasan. Throughout this work, we analyze the perspectives of Ottoman historians and evaluate the extent to which these military campaigns were incorporated into their writings, presenting our own scholarly commentary at the end of each section.
Benzer Tezler
- Osmanlı tarih yazarlarında ilk dönem İslam tarihi'nde yaşanan siyasal problemlere yönelik yaklaşımlar
Approaches to the political problems experienced in the first period of Islamic history of Ottoman history writers
FERHAT APUHAN
Doktora
Türkçe
2024
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİDE ASLAN
- Bursalı âkif ve Kadınlar Mevlidi icrâsı
Bursalı Akif and Kadınlar Mawlid performance
MUHAMMED KAYMA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET ZİNNUR KANIK
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında Hz. Peygamber algısı (1920-1940)
Hadrat Prophet perception in the Republican Period Turkish novel (1920-1940)
EDANUR AKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihAtatürk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN GÜRBÜZ
- Sırât-ı Müstakîm Mecmuası'ndaki (1908-1912) siyer bilgilerinin tespiti
Determining information about sira in Sırât-i Müstakîm Mecmuası (the journal of straight path) (1908-1912)
EMİNE SOYDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
TarihSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT ÖZTÜRK
- Lütfi Paşa'nın Tevarih-i Al-i Osman eserindeki müceddidlik algısı ve Yavuz Sultan Selim
Lütfi Pasha's perception of mujaddid (renewer) in the work of the Tevarih-i Al-i Osman and Selim I
BETÜL CANPOLAT GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET ZAHİT ATÇIL