Geri Dön

Cumhuriyet döneminde sergiler ve sergileme: Değişen ideolojiler ve yaklaşımlar (1923-1960)

Exhibitions and exhibiting in the Republican period: Changing ideologies and approaches (1923-1960)

PDF İndir

  1. Tez No: 923478
  2. Yazar: MİNE BİCAN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜNAL ARAÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sanat Tarihi, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 432

Özet

-Türkiye'de, sergileme pratikleri modernleşme sürecinin hamlelerinden biri olarak sanatsal yaşantıda yerini bulmuştur. Sergilemeyi, siyasi, iktisadi, eğitim, sosyoloji, kültür ve sanat alanındaki gelişmelerin birer izleği olarak, Erken Cumhuriyet döneminde Cumhuriyet ideolojisinin önemli propaganda mekanizmalarından biri olarak görmekteyiz. Siyasi ideolojinin sergileme üzerinden gösterilmesi, sergilemenin kendisini doğrudan politik bir eyleme dönüştürmüştür. Tez kapsamında, sanat ortamlarının gelişimine katkı sağlayan etmenler, sanat eğitimleri, öncü sanat ve kültür aktörleri, sergiler ve mekânlar, katılım sağlanan evrensel sergilerden örnekler açıklanmıştır. Bunun amacı, temsil yoluyla görsel kültür inşası ile imge ve güç ilişkilerini de yansıtmaktır. Aynı zamanda verilen sergi örnekleriyle karşılaştırma sunarak, temsil ve ideolojinin sergileme üzerindeki propaganda ve endoktrinasyon arasındaki nüansı göstermektir. Cumhuriyetin ilanından 27 Mayıs 1960 yılında yapılan Askeri Müdahalesi 'ne kadar geçen sürede sanat ve sergilemenin demokrasi düzleminden iktisadi düzlemdeki seyri açıklanmaktadır. Bu yaklaşım devletçi paradigma çerçevesinde değerlendirmeye alınmış, benzer tutumun diğer dönemlerde karşılığı olduğu da sergi örnekleri üzerinden ele alınmıştır. 1946'da tek partili sistemden çok partili sisteme geçilmesiyle yaşanan siyasi kırılma noktası, özellikle devletin sanata yönelik değişen tutumlarının ideolojik nedenleri de verilen sergi örnekleri üzerinden tartışılmaya çalışılmıştır. Bu anlamda, devletin kültür-sanat politikalarının azalmasıyla artan bireysel çabaların ve oluşturulan uluslararası ilişki ağlarının sergilemede Türkiye sanatını küresel düzleme yerleştirme uğraşının sergi pratikleriyle nasıl mümkün hale getirildiği irdelenmiştir. Sergilerin düzenlenmesi konusunda vitrin arkasında çeşitli organizasyonlarla temsili gerçekleştiren kültür erklerinin/aktörlerinin listesi oluşturulmuştur. Bu liste, ilişki dinamiklerinin bağlantılarının çözümlenmesine yardımcı olması ve bir arada anlam ifade etmesi amacıyla düzenlenmiştir. Sergi örnekleri incelenirken karşılaşılan sergi haberleri birer veri olarak tablolaştırılmıştır. Elde edilen tablolardan hareketle sergilerin yıllara, türlere ve mekânların kullanım yoğunluğuna göre dağılımını gösteren grafikler oluşturulmuştur. Söz konusu grafikler tez konusu gereğince tartışılan teorik çerçeveyi şemalaştırması ve rakamsal değerler ile fikir vermesi açısından önemli görülmüştür.

Özet (Çeviri)

-In Türkiye, exhibition practices found their place in artistic life as one of the breakthroughs in the modernization process. We see the exhibition as one of the important propaganda mechanisms of the Republican ideology in the early Republican period as a track of developments in politics, economy, education, sociology, culture and art. The demonstration of political ideology through exhibition has transformed exhibition itself into a direct political action. Factors contributing to the development of art environments, art education, leading art and culture actors, exhibitions and venues, examples of universal exhibitions attended are explained within the scope of the thesis. The aim of this is to reflect the image and power relations through the construction of visual culture through representation. At the same time, the aim is to show the nuance between propaganda and indoctrination on representation and ideology on display by presenting comparisons with the given exhibition examples. During the period from the declaration of the Republic to the Military Intervention on 27th May 1960, the course of art and exhibition from the democratic level to the economic level is explained. This approach has been evaluated within the framework of the etatist paradigm, and the counterparts of similar attitudes in other periods have been discussed through examples of exhibitions. The political breaking point experienced with the transition from a single-party system to a multi-party system in 1946, and especially the ideological reasons for the changing attitudes of the state towards art were also tried to be discussed through the given exhibition examples. In this sense, it has been examined how the efforts of individual initiatives and international networks, which increased with the decline of the state's cultural and artistic policies, to carry Turkish art to a global level have been made possible through exhibition practices. A list of cultural powers/actors representing the exhibitions with various organizations behind the showcase has been prepared. This list has been prepared to help analyze the connections of relationship dynamics and to make sense together. While examining the exhibition examples, the exhibition news encountered is listed in the table as data. Based on the prepared tables, graphs showing the distribution of exhibitions by year, type and usage density of spaces were created. The graphs in question were found to be important in terms of schematizing the theoretical framework discussed in accordance with the thesis topic and providing ideas with numerical values.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    481951

    ​Re-thinking​ ​group​ ​d​ ​through​ ​the​ ​avant-garde and​ ​modernist​ ​art​ ​movements within​ ​the​ ​nation-building​ ​context​ ​of​ ​Turkey​ ​(1933-1951)

    D ​grubu'nu​ ​avangard​ ​kavramı​ ​ve​ ​modernist sanat​ ​akımları​ ​üzerinden​ ​Türkiye'nin​ ​ulus​ ​inşası bağlamında​ ​yeniden​ ​düşünmek​ ​(1933-1951​)

    İPEK YEŞİLDAĞ SAĞLIK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Güzel SanatlarKoç Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜNSEL RENDA

  2. Tez No

    828273

    Contextualizing the age of Sultan Süleyman the magnificent: Perceptions of Ottoman art in The United States, 1929-1987

    Muhteşem Sultan Süleyman dönemi sergisi bağlamında Amerika'da Osmanlı sanatı algıları, 1929-1987

    ZEYNEP SİMAVİ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Sanat Tarihiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VESİLE GÜL CEPHANECİGİL

  3. Tez No

    947264

    Билим, илим жана маданият тармагындагы Кыргызстан менен Түркиянын кызматташтыгы (1992-2012 жж.)

    Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında eğitim, bilim ve kültürel ilişkiler (1992-2012)

    KADRİ AĞGÜN

    Doktora

    Kırgızca

    Kırgızca

    2016

    TarihKyrgyz State University named after I Arabaev

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TÖLÖBEK ABDRAHMANOV

  4. Tez No

    799992

    Katılımcı planlama yaklaşımı ile endüstriyel miras alanlarının değerlendirilmesi: Ereğli tren garı ve Sümerbank dokuma fabrikası kompleksleri üzerinden değerlendirme

    Evaluation of industrial heritage areas by participant planning approach: Evaluation on Ereğli train station and Sümerbank weaving factory complex

    ŞEVKET TÜRKTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaKonya Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF GÜNDÜZ

  5. Tez No

    653184

    Türkiye'de kadın heykeltıraşlar 1900-1950

    Woman sculptors in Turkey 1900-1950

    BÜŞRA SOKUR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Güzel Sanatlarİstanbul Kültür Üniversitesi

    Sanat Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÜSTÜNİPEK

Geri Dön