Bitkisel örücülük tekniklerinin kinetik sanat ölçütlerine göre değerlendirilmesi
Evaluation of plant knitting techniques according to kinetic art criteria
- Tez No: 923628
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE FERİHA AKPINARLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tekstil Tasarımı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 333
Özet
Bir toplumun en önemli mirası olan ve kimlik bilincinin devamlılığını sağlayan geleneksel sanatların çağdaş formlarla idamesini gerçekleştirmek amacı ile yürütülen çalışmada;“Bitkisel Örücülük zanaatının güncelliği korunabilir mi?”sorunsalı problem sorusu olarak ele alınmıştır. Sürdürülebilir kültür bilinci ile hazırlanan çalışmada; Bitkisel Örücülük zanaatının Endüstri Devrimi ile başlayan ve sanat sorgulamalarıyla devam eden değişim süreçleri, farklı coğrafyalardaki zanaat üretimlerinin“geçmiş, şimdi, gelecek”temaları üzerinde durularak,“zamansal değişim süreci”farklı medyalarda sorgulanmıştır. Kinetik Sanatın dahil edildiği bu sorgulamada, kinetik sanatın,“hareketin ve zamanın sanatsal ifadesi, hareketin felsefesi, sanatta dinamiklik ve etkileşim”yönü esas alınarak sanat eserine dönüşümündeki sanatsal teori atmosferi estetik kuram temelli yaklaşımla yorumlanmıştır. Estetik kuramın“sanat eserleri nasıl anlamlandırılmakta, sanat unsurları nasıl kullanılmakta ve toplum üzerindeki etkileri nasıl çözümlenmekte”soruları temeli üzerine kurgulanan çalışmada, kinetik hareketlerle yaratılan algılarda, eserlerin sosyal ve psikolojik etkileri ile izleyicinin estetik deneyimini anlamaya yönelik çok yönlü değerlendirmeler yapılmıştır. Bu çalışmada; nitel araştırma yöntemlerinden Tarama (Survey) Yöntemi ve Deneysel Uygulama Yöntemi kullanılmıştır. Tarama modeliyle; Bitkisel Örücülük zanaatı, Kinetik Sanat akımı, Çağdaş Sanat ve Kuramları ile ilgili literatür verilerine ulaşılmıştır. Kinetik Sanatın temel alanı hareket kavramı üzerinde yoğunlaşılmış, Bitkisel Örücülük teknikleri ile oluşturulmuş tekstil heykellerde hareket kavramının kullanımı ve esere etkileri, ölçme aracı olarak kullanılan bilgi formları ile analiz edilmiştir. Güncel sanat uygulamaları ve zanaat birlikteliğinin yapılabilirliğini değerlendirmek amacı ile kinetik sanat temelli çalışmalar yapan akademisyen ve bağımsız sanatçılarla görüşülmüş, görüşmecilerin katkıları dikkate alınarak yordamalar yapılmıştır. Deneysel uygulama yönteminde; tasarımın olgunlaşmasını sağlamak ve uygulama faaliyetlerini tamamlamak amacı ile Yaratıcı Eylem Tasarımı Yöntemi kullanılmıştır. Tasarım süreci; sanat eserlerini oluşturmaya yönelik olarak tanımlama, tasarı, üretim, değerlendirme basamakları esas alınarak geliştirilmiş ve oluşturulan kinetik heykellerin enstalasyon kurguları yapılmıştır. Çalışmanın uygulama aşamasında, CAD programları kullanılarak sanat eserlerinin hareket atmosferlerinin modellemeleri yapılmış, kinetik heykellerin strüktürleri doğal malzemelerle ve geleneksel yöntemlerle örülüp estetik değer kazandırılmış formlar olarak üretilmiş ve üç boyutlu eserler haline getirilmiştir. Çalışma sonucunda; bitkisel örücülük malzemelerinin ve örücülük tekniklerinin kullanıldığı üç boyutlu formlar, fiziksel mekanizmalarla oluşturulmuş motor ve sensörlerle“zaman”kavramı kazandırılmış dört boyutlu eserlere dönüştürülmüştür. Oluşturulmuş sanat eserleri, hareket kabiliyeti olan Kinetik Heykeller olarak vücut bulmuştur. Kinetik heykellerle izleyici arasında da bir birliktelik amaçlanan bu değişim ve dönüşümde, eserin izleyicisiyle algı üzerinden temas kurulmuş ve birlikte hareket etmeleri sağlanmıştır. Böylelikle heykelin ifade şekline müdahale eden izleyici, diğerlerinden ayrılarak eserin bir parçası haline gelmiştir. Felsefi çıkarımlara açık olan bu kinetik heykellerle, yüksek sanatın geleneksel kavramlarına atıf yapılırken, kitlesel olarak üretilen kültürel eserlerin duygusal boyutları da sorgulanmıştır. Oluşturulan heykellerle varlık ifadesine vurgu yapılırken aynı zamanda eski kadın yapıtlarındaki duygu dili, yeni dil sistemlerinden faydalanılarak, hesaplamalı bilim, kültürel miras ve feminist perspektiflerin bir bileşimiyle yeniden örülerek hayata geçirilmiştir. Bu tutum, geçmiş ve şimdi arasındaki kadın dili ve duygu aktarımı için bir köprü olarak kullanılmıştır. Ahmet Hamdi Tanpınarın“Ne içindeyim zamanın ne de büsbütün dışında”dizelerindeki gibi değişim sürecine kayıtsız kalmamak, yaratım sürecinin bir parçası olmak ve bütünlüğü korumak adına sürdürülebilir bir amaç gerçekleştirilmiştir. Geleneksel tekniklerle yorumlanmış güncel formlarla, kültürel mirasın toplumsal sürdürülebilirliğine katkı sağlanırken aynı zamanda konvansiyonel normlarla sanat formlarının bir toplumdaki belirli bir yaratıcı gelenek içinde var olduğu kadar nesiller arası sanat anlayışına da katkıda bulunacağına dikkat çekilmiştir. Bu bakımdan projenin dili; yorumlanabilir, farklı olasılıklara açık, sınırsız, içeriği zengin ve zamansız bir yapıda oluşturulmuş, geçmişin izlerini sürerek devam ettirilmeye çalışılan var oluş mücadelesi“Kinetik Heykeller”olarak geleceğe taşınırken“GELENEKTEN GELECEĞE, VAROLUŞ ÇABASI”izler şimdiye aktarılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the study carried out in order to realise the continuation of traditional arts, which are the most important heritage of a society and ensure the continuity of identity consciousness, with contemporary forms; The question“Can the currency of the craft of Herbal Knitting be preserved?”has been addressed as a problem question. In the study prepared with the awareness of sustainable culture; The change processes of the craft of Herbal Knitting, which started with the Industrial Revolution and continued with artistic questioning, were questioned in different media by focusing on the“past, present, future”themes of craft productions in different geographies. In this questioning in which Kinetic Art is included, the artistic theory atmosphere in the transformation of kinetic art into artworks based on“artistic expression of movement and time, philosophy of movement, dynamism and interaction in art”is interpreted with an Aesthetic Theory-based approach. In the study, which is based on the questions of aesthetic theory“how artworks are interpreted, how art elements are used and how their effects on society are analysed”, multidimensional evaluations were made to understand the social and psychological effects of the works and the aesthetic experience of the audience in the perceptions created by kinetic movements. In this study; Descriptive Scanning Method and Experimental Application Method were used among qualitative research methods. With the descriptive scanning model; literature data on the craft of Plant Knitting, Kinetic Art movement, contemporary art and theories have been reached. The main field of Kinetic Art was focused on the concept of movement, and the use of the concept of movement in textile sculptures created with Herbal Knitting techniques and its effects on the work were analysed with information forms used as measurement tools. In order to evaluate the feasibility of the combination of contemporary art practices and crafts, academicians and independent artists working on the basis of kinetic art were interviewed, and predictions were made by taking into account the contributions of the interviewees. In the experimental application method; Creative Action Design Method was used to ensure the maturation of the design and to complete the application activities. The design process was developed based on the steps of definition, design, production and evaluation for the creation of artworks and the installation constructions of the kinetic sculptures were made. In the application phase of the study, the movement atmospheres of the artworks were modelled using CAD programmes, the structures of the kinetic sculptures were produced as forms with aesthetic value by knitting with natural materials and traditional methods and turned into three-dimensional works. As a result of the study; three-dimensional forms using herbal knitting materials and knitting techniques were transformed into four-dimensional works with the concept of“time”with motors and sensors created with physical mechanisms. The created works of art have been embodied as Kinetic Sculptures with the ability to move. In this change and transformation, which aims to create a unity between kinetic sculptures and the viewer, contact was established with the viewer of the work through perception and they were enabled to move together. Thus, the viewer, who intervenes in the expression of the sculpture, has become a part of the work by separating from the others. With these kinetic sculptures, which are open to philosophical inferences, traditional concepts of high art are referred to, while the emotional dimensions of mass-produced cultural artefacts are also questioned. The sculptures emphasise the expression of being, while at the same time the emotional language of ancient women's work is rewoven and brought to life through a combination of computational science, cultural heritage and feminist perspectives, utilising new language systems. This attitude has been utilised as a bridge between the past and the present for the transfer of female language and emotion. As in Ahmet Hamdi Tanpınar's lines“I am neither in time nor completely outside of it”, a sustainable aim has been realised in order not to be indifferent to the process of change, to be a part of the creation process and to maintain integrity. While contributing to the social sustainability of cultural heritage with contemporary forms interpreted with traditional techniques, it is also pointed out that art forms with conventional norms will contribute to the understanding of art between generations as well as existing within a certain creative tradition in a society.In this respect, the language of the project has been created in an interpretable, open to different possibilities, unlimited, rich in content and timeless structure, and while the struggle for existence, which is tried to be continued by tracing the traces of the past, is carried to the future as“Kinetic Sculptures”, traces of“FROM TRADITION TO FUTURE, THE STRUGGLE FOR EXISTENCE”have been transferred to the present.
Benzer Tezler
- Sakarya ili bitkisel örücülük ürünleri üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
ESRA AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FERİHA AKPINARLI
- Rize ili bitkisel örücülük ürünleri üzerine bir araştırma
Rize province herbal knitting a research on its products
NİL PAMUKÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
El SanatlarıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiEl Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. FATMA YETİM
- Kocaeli ili Karamürsel ilçesi bitkisel örücülüğü
Plant basketry of Kocaeli province, Karamürsel district
MEHTAP MELAHAT UÇAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİDE SARIOĞLU
- Ordu ili Fatsa ilçesinde el sanatları çerçevesinde üretilen bitkisel örücülük ürünleri ve üreticileri üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
HÜLYA YILDIZ
- Giresun ili, Bulancak ilçesinde üretilen ağaç işleri ve bitkisel örücülük ürünleri üzerinde bir araştırma
A Research conducted on the wood crafts and basketry in Bulancak province of Giresun
GÜL HATİCE KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
El SanatlarıAnkara ÜniversitesiEv Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ARLI