Tayinat höyük erken tunç çağı Iva evresi tarımsal ekonomisi ve Asi Havzası'ndaki çağdaş yerleşimlerle olan ilişkisinin arkeobotanik açıdan incelenmesi
Early bronz age Iva agricultural economy at tell Tayinat and its interrelationship with the contemporary sites in the Orontes Basin
- Tez No: 923673
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERKAN DÜNDAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu tez çalışması, Hatay ili sınırları içerisinde yer alan, Amik Ovası'nın önemli yerleşimlerinden biri olan Tayinat Höyük'te gerçekleştirilen kazı çalışmalarında Erken Tunç Çağı IVA dönemine ait tabakalarda ortaya çıkarılan bitki kalıntılarını arkeolojik bağlamda değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Yangın sonucu zarar gördüğü düşünülen ve işlevi tam olarak belirlenemeyen bir mekânda bulunan çoğunluğu karbonlaşmış halde korunmuş bitki kalıntıları incelenerek dönemin tarımsal ekonomisine ışık tutulması hedeflenmiştir. Amik Ovası'nda Erken Tunç Çağı IVA dönemine ilişkin bulgular, düzenli bir stratigrafik bağlamda yalnızca Tayinat Höyük'ten elde edilmiştir. Bu durum, söz konusu dönemin Amik Ovası yerleşimleri içinde yalnızca Tayinat Höyük tarafından temsil edildiğini göstermektedir. Bu nedenle, bu tabakalardan elde edilen bitki kalıntılarının öncelikli olarak çalışılması tercih edilmiştir. Arkeobotanik bulgular, bağlamlarıyla birlikte ele alınarak, hem mekanın işlevinin anlaşılması hem de bölgedeki arkeolojik araştırmalara katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Tez kapsamında incelenen bitki topluluğu, farklı bitki ailelerinden birçok takson içermektedir. Bu taksonlar, Buğdaygiller, Baklagiller ve diğer taksonlar olmak üzere üç grupta, arkeolojik bağlamlarına göre değerlendirilmiştir. Amik Ovası'nda yerleşim tercihleri, Erken Tunç Çağı boyunca belirgin farklılıklar göstermektedir. Tayinat Höyük'te İlk Tunç Çağı sonrasında yerleşim sona ermiş, yeniden iskân ise Demir Çağı'nda başlamıştır. Orta ve Geç Tunç Çağı'nda ise yerleşim faaliyetlerinin, Tayinat Höyük'ün yakınında bulunan Aççana Höyük'te yoğunlaştığı görülmektedir. Bu yerleşim farklılıkların nedenlerini anlamak amacıyla, Asi Havzası'ndaki çağdaş yerleşimlerde yapılan çevresel çalışmalarla karşılaştırmalı bir değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca MÖ 3. binyılda Güney ve Kuzey Mezopotamya, Kuzey Suriye, Yukarı ve Orta Fırat Havzası ile Asi Nehri Havzası'ndaki yerleşimlerde kentleşme süreçleri, toplumsal yapılar, tarihsel gelişmeler ve iklim koşulları gibi unsurların yerleşim tercihleri üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Bu bağlamda yapılan analizler, dönemin sosyo-ekonomik ve çevresel dinamiklerine dair önemli veriler sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis is to evaluate the plant remains unearthed during the excavations at Tayinat Höyük, one of the most important settlements of the Amik Plain in the province of Hatay, in an archaeological context. It aims to shed light on the agricultural economy of the period by examining the plant remains, most of which are preserved in carbonized form, found in a room that was probably damaged by fire and whose function has not been fully determined. The findings of the Early Bronze Age IVA period in the Amik Plain were obtained only from Tayinat Höyük in a regular stratigraphic context. This shows that this period is represented only by Tayinat Höyük among all the settlements in the Amik Plain. For this reason, the plant remains from these strata were selected to be studied first. The archaeobotanical findings together with their contexts aim to understand the function of the site and contribute to the archaeological research in the region. The plant community analyzed in this thesis includes many taxa from different plant families.These taxa are classified into three groups, namely Wheataceae, Legumes, and other taxa, according to their archaeological context. The settlement preferences in the Amuq Plain show significant differences throughout the Early Bronze Age. At Tayinat Höyük, settlement ceased after the Early Bronze Age and resettlement began in the Iron Age. In the Middle and Late Bronze Age, settlement activities were concentrated at Aççana Höyük, which is close to Tayinat Höyük. In order to understand the reasons for these differences in settlement, a comparative assessment was made with environmental studies conducted at contemporary settlements in the Asi Basin. In addition, the effects of urbanization processes, social structures, historical developments, and climatic conditions on settlement preferences in settlements in southern and northern Mesopotamia, northern Syria, the Upper and Middle Euphrates Basin, and the Asi River Basin during the 3rd millennium BC are discussed. The analyses in this context aim to provide important data on the socio-economic and environmental dynamics of the period.
Benzer Tezler
- Brittle Orange Ware seramik türünün Güneydoğu Anadolu bölgesi ve Kuzey Suriye'de yayılımı
Başlık çevirisi yok
SÜHEYLA GEDİK
- Amik Ovası erken Tunç Çağı kültürel yapısı
Cultural structure of Amuq Plain in the early Bronz Age
FİLİZ DOLĞUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLGÜN COŞKUN
- M.Ö. 3. binde Güneydoğu Anadolu bölgesinde metalik seramik ve bu seramiğin Anadolu'daki yayılışı
Başlık çevirisi yok
SÜLEYMAN YÜCEL ŞENYURT
Doktora
Türkçe
1995
ArkeolojiAnkara ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HAYAT ERKANAL
- Türkiye'de Cumhuriyetin ilk yıllarındaki arkeolojik kazılar
The archaeological excavations carried in the early years of Turkish Republic
LATİF GÖKALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ArkeolojiAhi Evran ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIK ADAK ADIBELLİ
- İlkçağ'da Hatay (Başlangıçtan Bizans Dönemine kadar)
Başlık çevirisi yok
SERAP YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ArkeolojiGazi ÜniversitesiEskiçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAMİ DURMUŞ