Mühendislik mesleğinde toplumsal cinsiyet rejimi ve kadın mühendisler
The gender regime in the engineering profession and women engineers
- Tez No: 923732
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇAĞLA ÜNLÜTÜRK ULUTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Ataerki, Toplumsal cinsiyet rejimleri, Mühendislik, Mesleki Ayrışma, Patriarchy, Gender regimes, Engineering, Occupational segregation
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 453
Özet
Bu çalışma, profesyonel meslek alanlarındaki toplumsal cinsiyet temelli eşitsizliklerin en belirgin görünümlerinden biri olan mesleki ayrışmayı, mühendislik özelinde incelemektedir. Yatay ve dikey boyutlarda gerçekleşen bu ayrışmanın önemli bir örneğini oluşturan mühendislik mesleğindeki toplumsal cinsiyet rejiminin işleyişi ve yeniden üretim mekanizmaları araştırmanın odağını oluşturmaktadır. Araştırma, Walby'nin toplumsal cinsiyet rejimi teorisini temel teorik çerçeve olarak benimsemekte ve bu doğrultuda mühendislik alanındaki eşitsizlik örüntülerini, kurumsal yapılar ve toplumsal pratikler arasındaki karmaşık ilişkiler ağı içinde bütüncül bir perspektifle ele almaktadır. Nitel araştırma yöntemiyle tasarlanan ve fenomenolojik yaklaşımı benimseyen bu çalışmada, Denizli ilinde on iki farklı mühendislik dalından 68 katılımcıyla (37 kadın, 31 erkek) yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler, katılımcıların mühendislik alanındaki yaşanmış deneyimlerinin özüne ulaşmayı hedefleyen fenomenolojik analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma bulguları, mühendislik mesleğindeki toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin çocukluk döneminden başlayarak, eğitim süreçleri ve profesyonel yaşamda sistematik olarak yeniden üretildiğini göstermektedir. Kadın mühendislerin deneyimleri hem açık hem örtük biçimlerde gerçekleşen dışlama pratiklerini, kurumsal kültürün eril yapısını ve yapısal engelleri ortaya koymaktadır. Araştıma, mesleki ayrışmanın yalnızca bireysel tercihlerden değil, toplumsal cinsiyet rejiminin kurumsal ve yapısal karakterinden kaynaklandığını belgelemektedir.
Özet (Çeviri)
This study investigates occupational segregation within the engineering profession as a prominent manifestation of gender-based inequalities prevalent in professional fields. The research focuses on examining the operational dynamics and reproduction mechanisms of the gender regime in engineering where segregation exists through both horizontal and vertical dimensions. Drawing on Walby's gender regime theory as its primary theoretical framework, the study analyses patterns of inequality within engineering through a holistic perspective that encompasses the complex network of relationships between institutional structures and social practices. The methodology encompasses a qualitative research design with a phenomenological approach, where semi-structured interviews were conducted with 68 participants (37 women, 31 men) across twelve engineering disciplines in Denizli province. The data was analyzed using phenomenological analysis methods, aiming to reach the essence of participants'lived experiences in the engineering field. The empirical findings demonstrate that gender inequalities within engineering are systematically reproduced through a continuum spanning from childhood through educational processes to professional life. The experiences of women engineers reveal both explicit and implicit exclusionary practices, while also highlighting the masculine structure within institutional culture and persistent structural barriers. Furthermore, the study shows that occupational segregation stems not merely from individual choices but is deeply embedded in the institutional and structural character of the prevailing gender regime.
Benzer Tezler
- Teknoloji ve toplumsal cinsiyet ilişkisi kapsamında Türkiye'de yüksek teknolojili sektörlerde kadın emeği: Ar-Ge faaliyetlerinde çalışan kadın mühendisler
Women's labour in high technology sectors in Turkey within the scope of technology and gender relationship: Women engineers working in R&D activities
SELEN UTAR
- Gendered engineering culture in Turkey: Construction and transformation
Türkiye'de toplumsal cinsiyet temelli mühendislik kültürü
EZGİ PEHLİVANLI KADAYİFCİ
Doktora
İngilizce
2015
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA YILDIZ ECEVİT
- Conceptual change of an occupation: Transformation of teaching in Turkey in neoliberal times (1980-2013)
Bir mesleğin kavramsal değişimi: Neoliberal dönemde Türkiye'de öğretmenlik mesleğinin dönüşümü (1980-2013)
ECE CİHAN ERTEM
Doktora
İngilizce
2018
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ASIM KARAÖMERLİOĞLU
- Ortaöğretim öğrencilerinin meslek hedeflerine dair görüşleri ve meslek seçimini etkileyen faktörler arasındaki ilişkinin fen eğitimi açısından incelenmesi
An investigation of the relationship between secondary education students' opinions on their vocational goals and the factors affecting their vocational choice in terms of science education
MAHİDE CANTEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİMGE AKPULLUKÇU KOÇ
- Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin kariyer seçiminde STEM mesleklerine yönelmelerine okul dışı (Informal) öğrenme ortamlarının etkililiğinin araştırılması
Investigation of the effectiveness of out-of-school (informal) learning environments on the orientation of secondary school 6th grade students to STEM professions in career choice
SELDA TOPAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi Üniversitesiİlköğretim Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAADET DENİZ KORKMAZ