Ergenlerde öz-denetim becerileri ve sosyal duygusal öğrenme becerilerinin akran zorbalığı eğilimi ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between self-regulation skills and social-emotional learning skills with peer bullying tendencies in adolescents
- Tez No: 923984
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞİN SATAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Akran zorbalığı eğilimi, öz denetim becerileri, sosyal duygusal öğrenme becerileri, Peer bullying tendency, self-control skills, social-emotional learning skills
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Bu araştırmada, ortaokul 7. ve 8. Sınıf öğrencilerinin akran zorbalığı eğilimlerinin özdenetim becerileri ve sosyal duygusal öğrenme becerileri ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Öğrencilerin akran zorbalığı eğilimleri, sosyal duygusal öğrenme becerileri ve öz-denetim becerileri demografik değişkenlere göre incelenmiş, değişkenlerin arasındaki ilişki ve akran zorbalığını yordama gücü belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemini 2024-2025 eğitim öğretim yılında Bursa ilinin Kestel ilçesinde farklı ortaokullarda öğrenim gören toplam 384 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada Ergenlerde Öz-Denetim Becerileri Ölçeği, Sosyal Duygusal Öğrenme Becerileri Ölçeği, Zorbalık Davranış Eğilimi Ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 24.0 yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz Sürecinde bağımsız grup T- testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), pearson moment korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarından elde edilen bulgulara göre akran zorbalığı eğilimi ve alt boyutları, öz-denetim becerileri alt boyutundan öz denetim başarısı, sosyal duygusal öğrenme becerilerinin alt boyutu olan kendilik değerini arttıran beceriler cinsiyete göre farklılaşmaktadır. Öz-denetim başarısızlığı ve öz-denetim becerileri, sosyal duygusal öğrenme becerileri ve diğer alt boyutları cinsiyete göre farklılaşmamaktadır. Zorbalık davranış eğilimi ve alt boyutlarından olan; fiziksel zorbalık, sözel zorbalık, eğlence amaçlı zorbalık sınıf düzeyine göre farklılaşmaktadır. Duygu zorbalığı, öz-denetim becerileri ve alt boyutları, sosyal duygusal öğrenme becerileri ve alt boyutları sınıf düzeyine göre farklılaşmamaktadır. Zorbalık davranış eğilimi ve alt boyutlarından olan fiziksel zorbalık, sözel zorbalık, duygu zorbalığı algılanan gelir düzeyine göre farklılaşmaktadır. Eğlence amaçlı zorbalık, öz denetim becerileri ve alt boyutları algılanan gelir düzeyine göre farklılaşmamaktadır. Sosyal duygusal öğrenme becerilerinin kendilik değerini arttıran beceriler alt boyutu algılanan gelir durumuna göre farklılaşmaktadır. Sosyal duygusal öğrenme becerileri ve diğer alt boyutları algılanan gelir durumuna göre farklılaşmamaktadır. Öz-denetim becerisi, sosyal duygusal öğrenme becerisi akran zorbalığı eğilimi puanları anne baba eğitim durumuna, anne baba birliktelik durumuna, aile yapısına göre farklılaşmamaktadır. Zorbalık davranış eğilimi alt boyutları arasında pozitif yönde, öz denetim başarısı ile zorbalık davranış eğilimi ve alt boyutları arasında negatif yönde, öz denetim başarısızlığı ile fiziksel, sözel, eğlence ve zorbalık davranış eğilimi arasında pozitif yönde, öz denetim becerileri ile duygu zorbalığı arasında negatif yönde ve iletişim becerileri, problem çözme becerileri, kendilik değerini arttıran beceriler, stresle başa çıkma becerileri, sosyal duygusal öğrenme becerileri ile zorbalık davranış eğilimi ve alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre, ergenlerde öz-denetim becerileri ve sosyal duygusal öğrenme becerilerinin zorbalık eğilimi üzerindeki etkisini inceleyen model istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Model, zorbalık eğilimindeki varyansın %11,8'ini açıklamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationship between middle school 7th and 8th-grade students tendencies toward peer bullying and their self-regulation skills and social-emotional learning skills. The study employs a relational survey model. The students peer bullying tendencies, social-emotional learning skills, and self-regulation skills were analyzed based on demographic variables, the relationships between the variables were examined, and the predictive power of peer bullying was determined. The sample of the study consists of a total of 384 students studying in different middle schools in the Kestel district of Bursa province during the 2024-2025 academic year. The study utilized the Adolescent Self-Regulation Skills Scale, the Social-Emotional Learning Skills Scale, the Bullying Behavior Tendency Scale, and a Personal Information Form developed by the researcher. The obtained data were analyzed using SPSS 24.0 software. During the analysis process, independent group t-tests, one-way variance analysis (ANOVA), Pearson moment correlation analysis, and multiple regression analysis were used. According to the findings obtained from the analysis, peer bullying tendency and its sub-dimensions, self-regulation success as a sub-dimension of selfregulation skills, and self-worth-enhancing skills as a sub-dimension of social-emotional learning skills differ by gender. However, self-regulation failure, self-regulation skills, social-emotional learning skills, and their other sub-dimensions do not differ by gender. The tendency for bullying behavior and its sub-dimensions, including physical bullying, verbal bullying, and recreational bullying, differ according to grade level. However, emotional bullying, self-regulation skills and their sub-dimensions, social-emotional learning skills, and their sub-dimensions do not differ according to grade level. The tendency for bullying behavior and its sub-dimensions, including physical bullying, verbal bullying, and emotional bullying, differ according to perceived income level. However, recreational bullying, selfregulation skills, and their sub-dimensions do not differ according to perceived income level. The self-worth-enhancing skills sub-dimension of social-emotional learning skills differs according to perceived income level, while social-emotional learning skills and their other sub-dimensions do not. Self-regulation skills and social-emotional learning skills do not differ based on parental education level, parental marital status, or family structure in terms of peer bullying tendency scores. There were significant positive correlations among the subdimensions of bullying behavior tendency. There were significant negative correlations between self-regulation success and bullying behavior tendency and its sub-dimensions. Additionally, self-regulation failure was positively correlated with physical, verbal, and recreational bullying behavior tendencies. Self-regulation skills were negatively correlated with emotional bullying. Communication skills, problem-solving skills, self-worthenhancing skills, stress management skills, social-emotional learning skills, and bullying behavior tendency and its sub-dimensions showed significant negative relationships. According to the results of the multiple regression analysis, the model examining the effect of adolescents' self-regulation skills and social-emotional learning skills on bullying tendency was found to be statistically significant. The model explains 11.8% of the variance in bullying tendency.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı durumlarının öz denetim (öz kontrol) ve sosyal duygusal beceriler açısından incelenmesi
Examination of secondary school students' digital game addiction in terms of self audit (self control) and social emotional skills
DERYA HAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medipol ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET BAYRAM
- The differences in perceived therapeutic change by clients in couple therapy
Çift terapisinde danışanların algıladıkları terapötik değişimdeki farklılıklar
ARZU COŞKUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
PsikolojiÖzyeğin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜNEVVER SELENGA GÜRMEN
- The impact of parental control and marital conflict on adolescents' self-regulation and adjustment
Ebeveyn kontrolü ve aile içi çatışmanın ergenlerin özdenetim becerileri ve uyumları üzerindeki etkisi
MEHMET HARMA
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Bölümü
PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Mediating role of self-regulation between parenting, attachment, and adjustment in middle adolescence
Orta ergenlikte özdenetim becerilerinin ebeveyn davranışları, bağlanma ve psikolojik uyum arasındaki aracı etkisi
EMİNE TUNA ULAŞAN ÖZGÜLE
Doktora
İngilizce
2011
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Ergenlerde internet kullanımı ve bağımlılığıyla ilişkili faktörler: Bağlanma, öz-denetim ve algılanan sosyal destek
Factors related to internet use and addiction in adolescents: Attachment, self-regulation and perceived social support
MİHRİBAN TANRIKULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiUfuk ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM ANAFARTA ŞENDAĞ