Çok kriterli karar verme teknikleri ile Eskişehir ili deprem riski yer seçimi probleminin analizi
Multi-criteria decision making techniques for the analysis of earthquake risk site selection in Eskişehir province
- Tez No: 924128
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN KIVANÇ AKSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İstatistik, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yöneylem Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Doğal afetler, tahmin edilememekte ve genellikle hem çevresel hem de toplumsal yapılar üzerinde derin ve yıkıcı etkilere sahip olmaktadır. Dolayısıyla olası bir afet öncesinde hazırlıklı olmak ve etkili önlemler almak hayati önem taşır. Afet sonrası yaşanan kaos ortamında, zarar gören bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için kapsamlı ve etkin bir planlamanın yapılması gereklidir. Bu bağlamda, deprem riski taşıyan bölgelerde uygun toplanma ve ana depo alanlarının seçimi analitik metotlarla yapılmalıdır. Böylece afet anında hızlı ve etkili bir müdahale mümkün olabilir. Eskişehir ili, jeolojik ve coğrafi konumu itibarıyla farklı doğal afet riskleri taşımaktadır. Bu riskler, bölge halkının yaşam kalitesini doğrudan tehdit etmekte ve ekonomik yapıya zarar verebilmektedir. Dolayısıyla Eskişehir gibi stratejik konumdaki bir ilde, afetlere hızlı ve etkili bir şekilde müdahale edebilmek için iyi planlanmış bir lojistik altyapının bulunması gerekmektedir. Çalışmanın amacı; Eskişehir ili için deprem riskine karşı afet sonrası dönemlerde gereksinim duyulabilecek lojistik faaliyetlerin, merkezi bir şekilde yönetilmesini sağlayacak bir lojistik merkezin literatürde en çok kullanılan ÇKKV yöntemleri kullanılarak yer seçim probleminin analiz edilmesidir. Bu değerlendirme sürecinde ulaşım, kapasite, güvenlik ve altyapı olarak dört ana kriter, her bir ana kriter için dört alt kriter belirlenmiştir. Alternatif lojistik merkezin yer seçim problemi üzerine yapılan çalışmada, üç aşamalı olarak toplam 20 kriter için uygulama gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada bu kriterlerin ağırlıklandırılması için ÇKKV metotlarından olan AHP ve BAHP kullanılarak her iki yöntemin sonuçları karşılaştırılmıştır. İkinci aşamada il merkezine yakın ve coğrafi olarak her yönden birer tane belirlenen dört farklı ilçeden en iyi seçeneği belirlemek için VIKOR, PROMETHEE ve TOPSIS yöntemleri tercih edilmiş, her yöntem için ilçeler sıralanmış ve tüm sonuçlar kıyaslanarak değerlendirme yapılmıştır. Bu sıralamalar değerlendirildiğinde en uygun yer olarak Seyitgazi ilçesi belirlenmiştir. Üçüncü etapta Seyitgazi ilçesindeki altı farklı afet toplanma alanından hangisinin geçici depo ve toplanma alanı olarak kullanılacağı konusunda, yine kriterler ağırlıklandırılarak, alternatif yer seçimi için altı çeşit sıralama yapılmış ve değerlendirmeler sonucunda en uygun noktanın Seyitgazi Spor Salonu olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Natural disasters are unpredictable and often have profound and devastating effects on both environmental and social structures. Therefore, it is vital to be prepared and take effective precautions before a possible disaster. In the post-disaster chaos environment, comprehensive and effective planning is necessary to meet the basic needs of the damaged individuals. In this context, in earthquake risk areas, the selection of suitable storage areas should be made with analytical methods. Thus, a rapid and effective response in case of disaster is possible. Eskişehir province carries different natural disaster risks due to its geological location. These risks directly threaten the quality of life of the people of the region and can damage the economic structure. Therefore, in a strategic location like Eskişehir, a well-planned logistics infrastructure is required to respond to disasters quickly and effectively. Purpose of the study; It is the analyusis of the location selection problem of a logistics center that will enable the central management of the logistics activities that may be needed in the post-disaster periods against earthquake risk for Eskişehir province, using the MCDM methods most commonly used in the literature. In this ecaluation provess, four main criteria were determined as transportation, capatity, security and infrastructure, and four sub-criteria were determined for each main criterion. In the study on the location selection problem of the alternative logistics center, the application was carried out for a total of 20 criteria in three stages. In the first first stage, AHP and BAHP, which are MCDM methods, were used to weight these criteria and the results of both methods were compared. In the second stage, VIKOR, PROMETHEE and TOPSIS methods were preferred to determine the best option from four different districts close to the city center and geographically determined, one from each direction. The districts were listed for each method and all results were compared and evuluated. When these rankings were evaluated, Seyitgazi district was determined as the most suitable place. In the third stage, six different types of rankings were mad efor alternative location selection, again by weighting the criteria, and as a result of the evaluations, it was determined that the most suitable point was Seyitgazi Sports Hall.
Benzer Tezler
- Tıbbi atık yönetiminde Swot analizi ve çok ölçütlü kararverme teknikleri ile çözüm önerilerinin geliştirilmesi
Development of solutions to medical waste management withSwot analysis and multi-criteria decision making techniques
TOLGAHAN AKKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çevre MühendisliğiEskişehir Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSUN ÖZKAN
- Optimal high-speed rail route selection using GIS, remote sensing, and multi-criteria decision analysis techniques
CBS, uzaktan algılama ve çok kriterli karar verme analizi tekniklerini kullanarak optimum yüksek hızlı tren güzergahı seçimi
SUHRABUDDIN NASERY
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Jeodezi ve FotogrametriEskişehir Teknik ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR AVDAN
- Çok kriterli karar verme teknikleri kullanılarak şehirlerin sürdürülebilirliklerinin karşılaştırılması
Comparison of sustainability of cities using multi criteria decision making techniques
SEZA ÖZGE GÖNEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAN ÇETİN DEMİREL
- Kara yollarındaki hasarı uzaktan algılama teknikleri ile tespit edecek insansız hava araçları için yer veri terminallerinin kurulacağı alanın CBS ve çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılarak seçimi
Selection of the area to be established for unmanned aerial vehicles to detect damage on roads with remote sensing techniques using GİS and multi-criteria decision making methods
MÜNEVVER UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sivil HavacılıkEskişehir Teknik ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHİR HİKMET KARAKOÇ
DR. ÖĞR. ÜYESİ UTKU KALE
- Vaks içeren kompozit atıkların yönetiminin farklı karar verme teknikleriyle değerlendirilmesi
Evaluation of management of composite waste containing wax with different decision-making techniques
ECE YILMAZBİLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiEskişehir Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSUN ÖZKAN