Üstbilişsel dinleme stratejileri eğitiminin öğretmenlerin üstbilişsel dinleme stratejileri öğretim özyeterliklerine ve üstbilişsel dinleme etkinliklerinin 4. sınıf öğrencilerinin dinleme becerisine etkisi
The effect of metacognitive listening strategies training on teachers' metacognitive listening strategies teaching self-efficacy and the effect of metacognitive listening activities on 4th grade students' listening skill
- Tez No: 924349
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞAFAK ULUÇINAR SAĞIR, PROF. DR. EMRE ÜNAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Amasya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 200
Özet
Dil becerileri içinde dinleme becerisi kendiliğinden geliştiği düşüncesi ile üzerinde nispeten az araştırma yapılmış olması nedeniyle ihmal edilmiş beceri olarak nitelendirilmektedir. Ancak son yıllarda dinleme becerisi üzerine yapılan araştırmaların sayısı artmaktadır. Dinleme becerisini geliştirmenin yollarından birisi üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimidir. Üstbiliş, kısaca bireyin kendi öğrenmesi hakkındaki bilişidir. Üstbiliş, bireyin bilişi ile birlikte bilişini tahmin etmesini, planlamasını, izlemesini ve değerlendirmesini içermektedir. Bu çalışmada üstbilişsel dinleme stratejileri eğitimin öğretmenlerin üstbilişsel dinleme stratejileri öğretim öz yeterliklerine ve üstbilişsel dinleme etkinliklerinin 4. sınıf öğrencilerinin dinleme becerilerine etkisi incelenmiştir. Araştırmada içiçe geçmiş karma desen kullanılmıştır. Öncelikle alan yazın incelenmiş ve öğretmenlerin üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimi öz yeterlilik düzeylerini belirlemeye yönelik bir ölçeğe ulaşılamamış ve“Üstbilişsel Dinleme Stratejileri Öğretimi Öz Yeterlilik Ölçeği”geliştirilmiştir. Üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimi sürecinde kullanılmak üzere araştırmacı tarafından“Çalışma Kâğıdı 1: Dinleme Metni”,“Çalışma Kâğıdı 2: Üstbilişsel Dinleme Stratejileri”ve“Çalışma Kâğıdı 3: Üstbilişsel Dinleme Stratejileri Kontrol Listesi”geliştirilmiştir. Bu çalışma kağıtları Türkçe kitabında bulunan dinleme metinlerinin yanı sıra tüm metinlerde uygulanabilecek şekilde tasarlanmıştır. Araştırmacının kendi sınıfında 8 haftalık pilot uygulama yapılmış ve çalışma kağıtlarının işe yararlığı test edilmiştir. Daha sonra üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimine yönelik bir öğretmen eğitimi planlanmış ve 10 sınıf öğretmeninin katılımı ile bu eğitim gerçekleştirilmiştir. Geliştirilen ölçek ile öğretmenlerin üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimi öz yeterlilik düzeylerindeki değişim izlenmiş, eğitim öncesinde ve sonrasında öğretmenlerin üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimi ile ilgili bir eğitim yapılması hakkındaki görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Daha sonra bu eğitimi alan bir öğretmenin sınıfının deney grubu aynı okulda bulunan diğer sınıfın kontrol grubu olduğu 12 haftalık yarı deneysel işlem yapılmıştır. Böylece üstbilişsel dinleme stratejileri öğretiminin dördüncü sınıf öğrencilerinin dinleme becerilerine etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimi için sınıf öğretmeni tarafından haftalık dinleme dersleri için günlük planlar oluşturulmuştur. Bununla birlikte üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimi öncesinde ve sonrasında öğrencilerin bu eğitim hakkındaki ve öğretmenlerinin üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimi hakkındaki görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın verileri“Üstbilişsel Dinleme Stratejileri Öğretimi Öz Yeterlilik Ölçeği”, Dinleme Testi, yarı yapılandırılmış görüşme formu, öğretmen görüş anketi ve çalışma kağıtlarından elde edilmiştir. Araştırmanın ölçek geliştirme aşamasındaki çalışma grubunu 453 öğretmen, öğretmen eğitimi çalışma grubunu 10 sınıf öğretmeni ve üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimi öğrenci grubunu Tokat ili Almus ilçesine bağlı bir ilkokulun 35 dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimi özyeterlik düzeylerini belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmiş, öğretmen eğitimine katılan öğretmenlerin üstbilişsel dinleme stratejileri öğretimi özyeterlik düzeylerinin geliştiği belirlenmiş ve üstbilişsel dinleme stratejileri öğretiminin öğrencilerin dinleme becerilerini geliştirdiği belirlenmiştir. Bununla birlikte öğrencilerin bilgilendirici metin türlerinde, öyküleyici metinlere ve şiire göre daha fazla strateji kullandıkları belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Among language skills, listening skill is characterized as a neglected skill due to the fact that relatively little research has been done on it with the idea that it develops spontaneously. However, the number of studies on listening skills has been increasing in recent years. One of the ways to improve listening skills is teaching metacognitive listening strategies. Metacognition is, in short, an individual's cognition about his/her own learning. Metacognition includes the individual's cognition, as well as predicting, planning, monitoring and evaluating cognition. In this study, the effects of metacognitive listening strategies training on teachers' self-efficacy in teaching metacognitive listening strategies and the effects of metacognitive listening activities on the listening skills of 4th grade students were examined. In the study, a embedded design, one of the mixed research designs, was used. First of all, the literature was examined and a scale for determining teachers' self-efficacy levels for teaching metacognitive listening strategies was not found and“Self-Efficacy Scale for Teaching Metacognitive Listening Strategies”was developed.“Worksheet 1: Listening Text”, 'Worksheet 2: Metacognitive Listening Strategies' and 'Worksheet 3: Metacognitive Listening Strategies Checklist' were developed by the researcher to be used in the process of teaching metacognitive listening strategies. These worksheets were designed to be applied in all texts as well as the listening texts in the Turkish book. An 8-week pilot study was conducted in the researcher's own classroom and the usefulness of the worksheets was tested. Afterwards, a teacher training was planned for teaching metacognitive listening strategies and this training was realized with the participation of 10 classroom teachers. With the scale developed, the change in teachers' self-efficacy levels in teaching metacognitive listening strategies was monitored, and the opinions of the teachers about conducting a training on teaching metacognitive listening strategies before and after the training were tried to be determined. Then, a 12-week quasi-experimental study was conducted in which the class of a teacher who received this training was the experimental group and the other class in the same school was the control group. Thus, the effect of teaching metacognitive listening strategies on the listening skills of fourth grade students was tried to be determined. For teaching metacognitive listening strategies, daily plans for weekly listening lessons were created by the classroom teacher. In addition, before and after the teaching of metacognitive listening strategies, the opinions of the students about this training and the opinions of their teachers about the teaching of metacognitive listening strategies were tried to be determined. The data of the study were obtained from“Metacognitive Listening Strategies Instruction Self-Efficacy Scale”, Listening Test, semi-structured interview form, teacher opinion questionnaire and worksheets. The study group in the scale development phase of the research consisted of 453 teachers, the teacher training study group consisted of 10 classroom teachers and the metacognitive listening strategies teaching student group consisted of 35 fourth grade students of a primary school in Almus district of Tokat province. According to the results of the study, a valid and reliable scale was developed to determine the self-efficacy levels of teachers in teaching metacognitive listening strategies, it was determined that the self-efficacy levels of teachers participating in teacher training in teaching metacognitive listening strategies improved, and it was determined that teaching metacognitive listening strategies improved students' listening skills. In addition, it was determined that students used more strategies in informative text types than in narrative texts and poetry.
Benzer Tezler
- İkinci dil olarak Türkçe öğretiminde uzaktan eğitimle dinleme stratejilerinin öğretimi
Teaching listening strategies with distance education in teaching Turkish as a second language
AYŞEGÜL SEFER
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BENZER
- Developing listening comprehension skill through metacognitive strategy training in a tablet-assisted learning environment
Tablet destekli eğitim ortamında üstbilişsel strateji eğitimi yoluyla dinleme becerisinin geliştirilmesi
BÜŞRA ŞİRİNGÜR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA SARAÇOĞLU
- Exploring the role of strategy training in second language listening comprehension in a blended learning environment
Karma öğrenme ortamında yabancı dilde dinlediğini anlamada strateji eğitiminin rolünü araştırma
PELİN İRGİN
Doktora
İngilizce
2018
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI ERTEN
- Effects of strategies-based instruction through randall's cyber listening lab and quizizz on EFL students' listening comprehension and strategy use
Randall sanal dinleme labaratuarı ve quizizz siteleri aracılığıyla yapılan strateji eğitiminin İngilizce'yi bir yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin dinleme becerisi ve strateji kullanımı üzerindeki etkileri
NALAN ŞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRKAN DOĞAN
- Eine Studie über den Effekt der Strategienvermittlung auf die Hörprobleme, die Hörleistung und den Strategieneinsatz von daF - Studenten in der Vorbereitungsklasse
Almanca öğretmenliği hazırlık sınıfında verilen strateji eğitiminin dinleme sorunlarına, dinleme becerisine ve strateji kullanımıma etkisi üzerine bir araştırma
MAZLUME DEMİRCİ
Doktora
Almanca
2015
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ KARAKAYA