Besin ve beslenme okuryazarlığını saptama ölçeğinin türkiye'deki geç adolesanlarda geçerliliği ve güvenilirliğini değerlendirmeye yönelik çalışma
The validity and reliability study of the food andnutrition literacy assessment tool in late adolescentsin Turkey
- Tez No: 924357
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİNE YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Medipol Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Bu çalışma, Türkiye'deki geç adolesanlarda Besin ve Beslenme Okuryazarlığı Saptama Ölçeği'nin (FNLAT) Türkçe'ye uyarlanmasını, FNLAT ölçeğinin geçerliliğinin-güvenirliğinin incelenmesi ve diğer bir beslenme okuryazarlığı ölçeği ile karşılaştırılmasını amaçlamaktadır. Araştırmada, İran'da geliştirilen ve geçerliliği kanıtlanmış Food and Nutritional Assessment Tool isimli ölçek Türkiye'ye uyarlanmış ve Demografik bilgiler, sağlık ve beslenme bilgileri, antropometrik ölçümler, Besin ve Beslenme Okuryazarlığı Ölçeği ve Besin ve Beslenme Okuryazarlığı ölçekleri 18-23 yaş arasındaki dahil olma kriterini sağlayan ve onamı alınan 880 kişiye uygulanmıştır. İlk uygulamadan 3 hafta sonra, katılımcıların arasından rastgele seçilen 80 katılımcıya FNLAT ve GBOY ölçekleri uygulanmıştır. Yapılan bu çalışmada, Türkçe uyarlaması yapılan FNLAT ölçeğinin geçerlilik incelemelerinde madde analizleri, alt ve üst %27'lik grupların karşılaştırılması, DFA ve yakınsak geçerlik yöntemleri kullanılmış; güvenilirlik incelemelerinde ise iç tutarlılık katsayısı, ICC, Spearman-Brown katsayısı ve Bland Altman grafiğiyle değerlendirilmiştir. Uyarlanan ölçek verileri, orjinal ölçeğin faktör yapısı DFA ile doğrulanmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa katsayısı 0.812, test-tekrar test güvenilirliği için ICC 0.835 (%95 GA 0.742-0.894; p
Özet (Çeviri)
This study aimed to adapt the Food and Nutrition Literacy Assessment Tool (FNLAT) to Turkish, examine the validity and reliability of the Turkish version, and compare it with another nutrition literacy scale in late adolescents in Turkey. The FNLAT, originally developed and validated in Iran, was adapted to Turkish. The study included demographic data, health and nutrition information, anthropometric measurements, the Food and Nutrition Literacy Assessment Tool, and another nutrition literacy scale, applied to 880 participants aged 18–23 years who met the inclusion criteria and provided informed consent. Three weeks after the initial application, the FNLAT and GBOY scales were re-administered to 80 randomly selected participants for test-retest analysis. In this study, validity analyses of the Turkish-adapted FNLAT included item analyses, comparison of the top and bottom 27% groups, confirmatory factor analysis (CFA), and convergent validity methods. Reliability was evaluated using internal consistency coefficients, intraclass correlation coefficients (ICC), Spearman-Brown coefficients, and Bland-Altman plots. The factor structure of the adapted scale was confirmed by CFA using the original scale as a reference. Significant and positive relationships were found between FNLAT1 and GBOY1 sub-dimensions (knowledge, attitude, and behavior), with a particularly strong relationship observed with the behavior dimension (r = 0.433, p = 0.000). No significant relationship was detected between FNLAT1 scores and BMI (r = 0.21, p = 0.539). The Cronbach's alpha coefficient for the Turkish version was 0.812, and the test-retest reliability ICC was 0.835 (95% CI 0.742–0.894; p
Benzer Tezler
- E-sağlıklı beslenme okuryazarlığı (E-SBO) ölçeğinin Türkçe 'ye uyarlanması ve yetişkin bireylerde COVİD-19 pandemi öncesi ve sırasında e-SBO düzeyleri ile beslenmeye ilişkin parametreler arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Adaptation of the E-HEALTHY nutrition literacy (E-HDL) questionnaire into Turkish and determining the relationship between E-HDL levels and nutritional parameters of adult individuals before and during the COVİD-19 pandemic
ÖZGÜN ONBAŞI
Doktora
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERİM FATMA TÜRKER
- Anne ve kızlarında besin okuryazarlığı, yeme farkındalığı ve beslenme durumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between food literacy, mindful eating and nutritional status in mothers and daughters
HAKAN BOR
Doktora
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MENDANE SAKA
- Beslenme danışmanlık ofisine başvuran bireylerin beslenme okuryazarlığı durumu ve etkili faktörlerin incelenmesi
Investigation of the nutritional literacy status and effective factors of individuals who apply to the nutrition counseling office
İBRAHİM DÖNGEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Besin Hijyeni ve TeknolojisiSelçuk ÜniversitesiBesin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL KAAN TEKİNŞEN
- Yetişkin kadın tüketicilerde besin etiketi okuma alışkanlıkları ve alerjen bilgi düzeyinin saptanması
Determination of nutrition label reading habits and allergen knowledge level of adult female consumers
FATMA GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiToplu Beslenme Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA DİKMEN
- Kronik hastalığı olan kadınların beslenme okuryazarlığı düzeyleri ile akdeniz diyetine uyumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between nutrition literacy levels ofwomen with chronic diseases and their adherence to the mediterraneandiet
RUMEYSA ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikSelçuk ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLPERİ DEMİR