Otizm spektrum bozukluğu olan ve olmayan çocukların annelerinin duygusal yeme, beslenme bilgi düzeyleri, uyku kaliteleri, stres ve beslenme durumlarının karşılaştırılması
Comparison of emotional eating, nutrition knowledge levels, sleep quality, stress, and nutritional status of mothers with and without children diagnosed with autism spectrum disorder
- Tez No: 924416
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKNUR GÖKÇE YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Medipol Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu çalışma Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısı olan çocukların anneleri ile normal gelişim gösteren (NGG) çocukların annelerinin duygusal yeme, beslenme bilgi düzeyleri, uyku kaliteleri, stres ve beslenme durumlarının karşılaştırılması amacı ile yapılmıştır. Çalışmaya 30-50 yaş arası olup OSB tanısı almış (n=50) ve NGG (n=50) 5-18 yaş arası çocuğu olan toplam 100 kadın dahil edilmiştir. Bireylere demografik özellikler, antropometrik ölçümler, çocuklarının genel bilgilerini sorgulayan bilgi formu, Duygusal yeme Ölçeği (DYÖ), Ebeveyn Stres Ölçeği (ESÖ), Beslenme Bilgi Ölçeği (BBÖ), Pittsburg Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) ve annelerin günlük enerji ve besin ögesi alımlarını tespit etmek için 24 saatlik geriye dönük besin tüketim kaydını içeren bir anket formu uygulanmıştır. Çalışmaya dahil olan kadınların yaş ortalaması benzerdir (p>0.05). OSB grubundaki annelerin ebeveyn stres ölçeği toplam puanı (40.64 ± 11.29), kontrol grubuna kıyasla (36.44 ± 8.87) anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur (p=0.041). Özellikle,“ebeveynliği ödül olarak görme”ve“kontrol eksikliği”alt boyutlarında OSB anneleri lehine farklar gözlenmiştir (sırasıyla p=0.036, p=0.011). Uyku kalitesi açısından, OSB grubundaki annelerin (6.36 ± 3.56) uyku kalitesi toplam puanları, NGG grubuna göre (4.72 ± 2.93) daha düşük bulunmuş (p=0.014) ve bu gruptaki annelerin gündüz işlev bozukluğu ve uyku ilacı kullanma durumlarının daha yüksek olduğu görülmüştür (p=0.011 ve p=0.040). Ayrıca OSB grubundaki annelerin %22.0'sinin ve NGG grubundaki annelerin %2.0'sinin çok duygusal yiyici olduğu tespit edilmiştir (p=0.009). Her iki gruptaki annelerin beslenme bilgi düzeylerinde anlamlı bir fark gözlenmemiştir (p>0.05). Sonuç olarak OSB tanılı çocuklara sahip annelerin NGG grubu annelerine kıyasla, stres seviyelerinin ve duygusal yeme davranışlarının daha yüksek olduğu, uyku kalitelerinin ise daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Otizm Spektrum Bozukluğu tanısı almış çocuklara sahip olan annelerin yorgunluk ve stres seviyeleri artırmakta, uyku kaliteleri düşmektedir. Annelerin çocuklarını güvenle bırakabilecekleri, beslenme danışmanlığı ve psikolojik danışmanlık hizmetleri alabilecekleri ulaşılabilir merkezlerin olması hayat kalitelerini ve stres seviyelerini azaltabilir
Özet (Çeviri)
This study was aimed to compare the emotional eating behaviors, nutritional knowledge levels, sleep quality, stress, and nutritional status of mothers of children with Autism Spectrum Disorder (ASD) and mothers of children with normal development (ND). The study included a total of 100 woman aged between 30-50 years, with children aged 5 to 18 years diagnosed with ASD (n=50) and ND (n=50). A comprehensive survey was administered to participants, which included demographic characteristics, anthropometric measurements, a general information form regarding their children, the Emotional Eating Scale (EES), the Parental Stress Scale (PSS), the Nutrition Knowledge Scale (NKS), the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), and a 24-hour dietary recall to assess daily energy and nutrient intake. The mean age of the women included in the study was similar (p>0.05). The total score of the Parental Stress Scale for mothers in the ASD group (40.64 ± 11.29) was significantly higher compared to the control group (36.44 ± 8.87) (p=0.041). Notably, differences in favor of mothers in the ASD group were observed in the subdimensions of“viewing parenting as a reward”and“lack of control”(p=0.036 and p=0.011, respectively). In terms of sleep quality, the total sleep quality scores of mothers in the ASD (6.36 ± 3.56) were significantly lower compared to those in the ND group (4.72 ± 2.93) (p=0.014). Additionally, mothers in the ASD exhibited higher levels of daytime dysfunction and sleep medication use (p=0.011 and p=0.040, respectively). Additionally, it was found that 22.0% of mothers in the ASD and 2.0% of mothers in the ND were classified as highly emotional eaters (p=0.009). No significant difference was observed in the nutrition knowledge levels of mothers in both groups (p>0.05). In conclusion, mothers of children diagnosed with ASD were found to have higher stress levels and emotional eating behaviors, and lower sleep quality compared to mothers in the ND. Mothers of children diagnosed with ASD experience increased levels of fatigue and stress, along with decreased sleep quality. The availability of accessible centers where mothers can confidently leave their children and receive nutritional and psychological counseling services could improve their quality of life and reduce their stress levels.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dönem otizm spektrum bozukluğu'nda yaşam kalitesini belirleyici olarak hastalık şiddeti, komorbid ruhsal sorunlar ve annenin ruhsal sorunlarının rolü
The role of disease severity, comorbid psychologic problems and mother's psychologic problems on quality of life in preschool aged children with autism spectrum disorder
FATİH ÖZBEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
UZMAN CANER MUTLU
- Okul öncesi yaşta beslenme sorunu olan çocuklar, annelerinin tutumları ve psikolojik iyilik halleri
Nutritional problems in preschool age of children, mothers' attitudes and psychological wellness
MERVE ÖZEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
UZMAN ÖZLEM ERDEDE
UZMAN PINAR ZENGİN AKKUŞ
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların ebeveynlerinin gözlerden zihin okuma ve iletişim beceri düzeylerinin incelenmesi
Investigation of ability of reading mind in the eyes and level of communication skills in parents of children with autism spectrum disorder
ELİF BİLGE ERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiMelikşah ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURNA BENGÜ COŞKUN
YRD. DOÇ. DR. ESRA DEMİRCİ
- Eve dayalı olarak gerçekleştirilen etkileşim temelli erken çocuklukta müdahale programının (ETEÇOM) otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuklar ve anneleri üzerindeki etkililiği
Effectiveness of home-based responsive teaching (RT) early intervention program on children with autism spectrum disorder and their mothers
ÖZLEM TOPER KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HALİL DİKEN
- Stereotipik hareket bozukluğu ve nöroinflamasyon ilişkisi
The relationship between stereotypical movement disorder and neuroinflammation
RUKEN DEMİRKOL TUNCA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK ÜNAL