Eleştirel pedagoji perspektifinden cinsiyet eşitliğine ilişkin eğitim pratiklerinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre incelenmesi
Examining educational practices regarding gender equality from the perspective of critical pedagogy, according to the opinions of teacher candidates
- Tez No: 924418
- Danışmanlar: PROF. DR. SABRİ GÜNGÖR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Bu araştırmanın amacı, eleştirel pedagoji perspektifinden, öğretmen adaylarının cinsiyet eşitliği konusundaki eğitim pratiklerine dair görüşlerinin incelenmesidir. Çalışmada, eleştirel feminist pedagoji çerçevesinde cinsiyet eşitliği kavramı ele alınmış ve bu kavramın öğretmen adaylarının eğitim yaklaşımlarındaki yansımaları irdelenmiştir. Araştırmada yakınsayan paralel karma yöntem deseni kullanılmıştır. Eleştirel pedagoji perspektifinden cinsiyet eşitliği nicel ve nitel araştırma yaklaşımlarıyla incelenmiştir. Nicel veriler, 2024-2025 eğitim öğretim yılında Kafkas Üniversitesi Dede Korkut Eğitim Fakültesi'nde eğitim gören 318 öğretmen adayına uygulanan araştırmacı tarafından geliştirilen“Eleştirel Pedagoji Cinsiyet Eşitliği Ölçeği”ile toplanmıştır. Nitel veriler ise farklı programlardan 16 öğretmen adayıyla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerle elde edilmiştir. Elde edinilen nicel veriler SPSS programında çözümlenmiş, öğretmen adaylarının cinsiyet eşitliğine yönelik eğitim pratiklerine ilişkin görüşlerinin benimsenme düzeyleri aritmetik ortalama, frekans, yüzde ve standart sapma ile betimlenmiştir. Öğretmen adaylarının görüşlerinin farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesinde cinsiyet değişkeni için t-testi, yaş, sınıf, baba iş ve en uzun süre yaşanılan yerleşim birimi değişkenleri için tek yönlü ANOVA testi, program, anne eğitim, baba eğitim, anne iş ve ortalama aylık gelir değişkenleri için Kruskal Wallis testi yapılmıştır. Test sonuçlarına göre farklılığın hangi gruplar arasında olduğunun belirlenmesinde LSD analizi ve parametrik olmayan çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Yüz yüze görüşmelerle elde edilen nitel veriler, betimsel analiz kullanılarak çözümlenmiş ve doğrudan alıntılarla yorumlanmıştır. Bulgular, program ve baba meslek değişkenlerinde anlamlı farklılıklar olduğunu ortaya koyarken, yaş, cinsiyet, sınıf ve diğer sosyo-demografik değişkenlerde anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Katılımcılar genel olarak cinsiyet eşitliğini benimsemekle birlikte kırsal bölgelerde eşitsizliklerin sürdüğünü ifade etmiştir. Araştırma, eğitimde özgür ve eşitlikçi bir ortamın henüz tam olarak sağlanamadığını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate pre-service teachers' views on educational practices on gender equality from the perspective of critical pedagogy. In this study, the concept of gender equality within the framework of critical feminist pedagogy was discussed and the reflections of this concept on the educational approaches of pre-service teachers were investigated. Convergent parallel mixed method design was used in the study. From the perspective of critical pedagogy, gender equality was investigated through quantitative and qualitative research approaches. Quantitative data were collected with the“Critical Pedagogy Gender Equality Scale”developed by the researcher, which was applied to 318 pre-service teachers at Kafkas University Dede Korkut Faculty of Education in the 2024-2025 academic year. Qualitative data were obtained through semi-structured interviews with 16 pre-service teachers from different programs. The quantitative data obtained were analyzed in the SPSS program, and the adoption levels of pre-service teachers' views on educational practices for gender equality were described with arithmetic mean, frequency, percentage and standard deviation. In determining whether the opinions of pre-service teachers differed or not, t-test was conducted for the gender variable, one-way ANOVA test was conducted for the variables of age, grade, father's job and the longest lived settlement, and Kruskal Wallis test was conducted for the variables of program, mother education, father education, mother's job and average monthly income. LSD analysis and non-parametric multiple comparison test were used to determine which groups the difference was between according to the test results. Qualitative data obtained through face-to-face interviews were analyzed using descriptive analysis and interpreted with direct quotes. The findings revealed that there were significant differences in the program and father's job variables, while no significant differences were found in age, gender, grade and other socio-demographic variables. Although participants generally embraced gender equality, they stated that inequalities persist in rural areas. The study indicates that a fully free and equal environment in education has not yet been achieved.
Benzer Tezler
- Music beyond sound: Critical perspectives in contemporary art music through gender
Sesin ötesinde müzik: Çağdaş müzikte cinsiyet odaklı eleştirel perspektifler
ASLI KOBANER
Doktora
İngilizce
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ŞİRİN ÖZGÜN TANIR
- Eleştirel pedagoji bağlamında Foucault'nun iktidar anlayışı
Foucault's understanding of power in the context of critical pedagogy
OSMAN TALAYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜRKAN ERGEN
- Kalkınma planlarında eğitimde sosyal adalet söylemi ve olası neoliberal uygulamaların eleştirel pedagoji perspektifinden incelenmesi (Türkiye örneği)
Social justice in education discourse in the development plans and analysis of possible neoliberal practices from a critical pedagogy perspective (A case in Turkiye)
TUĞBA İŞBAŞARIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SEMİH SUMMAK
- Gazetecilik eğitimi: Değişim ihtiyacı ve dönüşümler
Gazetecilik eğitimi: Değişim ihtiyaci ve dönüşümler
BESİM YILDIRIM
- Katılımcı kültürün oluşumunda yeni medya okuryazarlığı: ABD ve Türkiye örnekleri
New media literacies for a participatory culture: USA and Turkey
DİĞDEM SEZEN
Doktora
Türkçe
2011
İletişim Bilimleriİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER PEMBECİOĞLU